نظام آموزشي كشورهاي جهان

همکاريهاي آموزشي

همکاريهاي بين المللي

از زمان اجراي اصلاحات نظام آموزشي كشور طي سالهاي 88-1987 وزارت آموزش وپرورش غنا همواره به برقراري روابط مستحكم بين المللي با شركاي توسعه بين المللي آموزش مبادرت نموده و از اين گذر بيشترين كمك مالي دريافت شده را در حوزه نظام آموزش پايه كشور صرف نموده است.

گفتني است كه از جمله مهم ترين دستاوردهاي برقراري همكاري هاي آموزشي بين المللي ميان كشور غنا وكشورهاي توسعه يافته طرح ريزي واجراي سيستها واصلاحات ساختاري نظام آموزشي كشور از جمله طرح سواد آموزي رايگان بوده است .در طرح ريزي سياست آموزشي جديد كشور غنا، حمايت وكمك هاي شركاي سازماني بين المللي از جايگاه ويژه اي برخوردار مي باشد.

در ذيل تعدادي از مهم ترين شركاي بين المللي دو جانبه وچند جانبه كه از سياستهاي حوزه نظام آموزشي كشور غنا حمايت مي نمايند، لحاظ گرديده است :

1. بانك جهاني

بودجه اي بالغ بر 50 ميليون دلار آمريكا يي از سوي بانك جهاني به مدت 5 سال جهت استفاده در نظان آموزش پايه ( ابتدايي ) كشور وطراحي برنامه هاي توسعه به اين بخش اختصاص يافته است كه از آن تحت عنوان طرح امداد مالي(BESIP) توسعه آموزشي كشور يا د مي شود .

مفاد اصلي طرح مذكور به شرح زير مي باشد :

اتخاذ سياست تمركزردايي از تأسيس وتوزيع امكانات واماكن آموزشي ونيروهاي انساني (معلمين)

سپارش مسئوليتهاي مديريتي حوزه آموزش به انجمن هاي منطقه اي ودپارتمانهاي آموزش دولتي(PWP) در 43 ناحيه كشور

اجراي پروسه بازبيني مطالب كتابهاي درسي به ويژه در سطح نظام آموزش پايه ( ابتدايي)

طرح نظام اطلاع رساني مديرت آموزشي كه از جمله نخستين اين گونه طرح ها مي توان به طرح كامپيوتري نمودن سيستم آمارگيري مدارس ومراكز علمي كشور اشاره نمود .

تشكيل صندوق توسعه آموزشي(SIF) به منظور بر آورده نمودن انتظارات آموزشي جامعه  و ارتقاء سطح كيفي آموزش مدارس

تشكيل اتحاديه اطلاع رساني آموزش(IEC) در حمايت از برنامه هاي سواد آموزي رايگان و همگاني (FCUBE)

انجام سري مطالعات تحقيقاتي در حوزه آموزش دختران غنايي

تقويت طرح هاي مديريت آموزشي به ويژه طرح هاي مشاركتي آموزشي

بانك جهاني همچنين در موارد ذيل نيز به حمايت ازسياستهاي آموزشي كشور غنا مبادرت نموده است:

1- طرح ملي سواد آموزي

در اواخر سال 1999 سازمان بانك جهاني اقدام به واگذاري 32 ميليون دلار آمريكايي جهت اجراي طرح 5 ساله سواد آموزي به شهروندان غنايي رده هاي سني 15 ا 45 سال كه اغلب جمعيت آنها را زنان تشكيل مي دادند نمود .از جمله توجهات ويژه طرح مذكور مي توان به ارزيابي طرح هاي كوتاه ودراز مدت آمورشي،روش شناسي و متد لوژي آموزشي و ارائه سياستهاي كارآمد آموزشي در جهت آموزش هر چه سهل تر افراد بالغ وكودكان محروم از تحصيلات اشاره نمود .

2- طرح كمك مالي به نظام آموزشي تكميلي

پس از تأمين كمك هزينه آموزشي600 هزار دلاري دولت ژاپن به نظام آموزشي كشور غنا، بانك جهاني نيز درجهت بر آورده تمودن نيازهاي مالي وتجزيه وتحليل وتوسعه سياستهاي نظام آموزشي مقدماتي متوسطه ، آموزش فني حرفه اي وآموزش دانشگاهي كشور غنا بر آمده است.

3- پروژه مهارتهاي حرفه اي

اهداف اين پروژه كه تحت نظارت بانك جهاني به اجرا درمي آيد، تغيير سبك ساختاري سياستهاي آموزش وپرورش غنا در جهت حمايت از دوره هاي آموزشي حرفه اي همراه با دوره هاي كار آموزي تحت نظارت اساتيد فن مي باشد . گفتني است كه تمامي بودجه اختصاصي بانك جهاني به حوزه آموزش كشور غنا تحت نظارت ورسيدگي واحدهاي مديريت مالي وزارت آموزش وپرورش به واحد هاي آموزش فني وحرفه اي پرداخت مي گردد .

1. دفتر نمايندگي توسعه آموزش بين المللي ايالت متحده آمريكا در كشور غنا

دفتر مذكور مسئوليت اجراي دقيق پروژه توسعه كيفي نظام آموزش پايه(ابتدايي)كشور غنا (QUIPS) را بر عهده دارد .لازم بذكر است كه پروژه مذكور با بودجه بالغ بر 53 ميليون دلار آمريكا به اجرا درآمده است. در قالب طرح مذكور با انتخاب وتشكيل گروهي از كارشناسان فني و متخصصين آموزش وپرورش كشور در مشاركت با كادر وزارت آموزش وپرورش به تبيين، تدوين واجراي اصول وسياستهاي اساسي ملي در حوزه هاي آموزش معلمان در توسعه سطح كيفي وكمي مطالب درسي وآموزشي، كادر آموزشي ومديريتي، تمركز زدايي از حوزه آموزش ونظارت وارزيابي عملكرد حوزه هاي مذكور مبادرت گرديد .لازم بذكر است كه بالغ بر 18ميليون دلار از كل مبلغ 53 ميليون دلاري پروژه در ميان مراكز آموزشي مناطق ونواحي مختلف كشور جهت بازبيني واتخاذ ونگرش جديد در سياستهاي آموزشي كشور توزيع گرديد .پروژه مذكور بين سالهاي 1996 تا سال 2002 در 39 ناحيه ودر تمامي مناطق 10 گانه كشور غنا صورت گرفت .از جمله مهمترين اهداف دفتر نمايندگي توسعه آموزش بين الملل ايالت متحده آمريكا در كشور غنا ميتوان به مشاركت با دولت غنا در جهت ارتقاء كارآيي وكارآمدي نظام آموزش پايه اشاره نمود. در جهت نيل به چنين هدفي دفتر نمايندگي كشور غنا USAID به طور همزمان و با بهره گيري از مشاركت گروه هاي مختلف دولتي وغير دولتي در خصوص ارتقاء سطح كيفي وكمي در سطوح آموزش ملي(آموزش ابتدايي) وآموزش متوسطه به فعاليت مي پردازد. گفتني است كه تمركز عمده فعاليتهاي دفترمذكور برارتقاء سطح استانداردهاي آموزشي تعداد330 مدرسه دولتي وغير دولتي،كاهش هزينه هاي آموزشي وتوسعه واجراي چنين سياستها در سطح آموزش ملي ميباشد.گفتني است كه در سالهاي اخير با اجراي سياستهاي اصلاحي دفتر مذكور در سطح ملي شرايط لازم جهت ارائه آموزش با كيفيت بالاي نظام آموزش ابتدايي ايجاد گرديده است .در اجراي طرح اصلاحاتي دفتر نمايندگي توسعه آموزش بين المللي آمريكا در غنا گروه هاي كارشناس ذيل نيز مشاركت فعالانه داشته اند :

سازمانهاي خيريه مسيحيان كاتوليك (CRS)

انجمن هاي مدرسه اي (CSA)

انجمن توسعه آموزش (ILP)

بنياد بين المللي آموزش (IFE)

دواير آموزشي نظارت اجرايي وارزيابي (PME)

از جمله ديگر اقدامات مهم دفتر بين المللي توسعه ايالت متحده آمريكا در غنا مي توان به بهبود و ارتقاء سطح كيفي وكمي اماكن آموزشي كشور با عنوان طرح توسعه اماكن آموزشي اشاره نمود كه در جهت القاء سياست  نظام آموزشي هر چه كار آمدتر ومنسجم تر در نظام آموزشي دانشسراهاي آموزش معلمان ودانشگاهCape Coast بسيار موثر بوده است .

برگزاري كلاسهاي ضمن خدمت آموزش معلمان ، افزايش سطح نظارتي ناظرين آموزشي ، اتخاذ واجراي نظام منسجم ضمن خدمت جهت تربيت وتعليم معلمين كار آزموده ولايق ، ايجاد وتوسعه فن آوري هاي آموزش از راه دور واتخاذ از چنين نظام آموزشي جهت تربيت معلمين كشور همگي از جمله مهم ترين  دستاوردهاي طرح توسعه بين المللي آموزش به شمار مي رود .

اجراي پروژه ارتقاء سطح كيفي نظام آموزشي كشور با عنوان(IEQ) نيز در زمره مهم ترين فعاليت هاي طرح توسعه آموزش بين المللي كشور غنا محسوب ميگردد كه با مشاركت دفتر نمايندگي طرح توسعه آموزشي كشور آمريكا ومقامات ارشد آموزش وپرورش كشور غنا به اجرا در آمده است . پروژه آموزشي IEQ در واقع طرح ابتكاري دايره بين المللي دفتر توسعه بين المللي آموزش كشور آمريكا با عنوان USAID است كه در جهت حمايت از عملكرد اجرايي هيأت هاي آموزشي اعزامي كشور آمريكا وكشورهاي ميزبان از جمله كشور غنا در اجراي اقدامات اصلاحي در حوزه آموزش به ويژه حوزه آموزش مقدماتي(ابتدايي)و آموزش كودكان خردسال غنايي طراحي گرديد.گفتني است كه دفتر نمايندگي USAID در كشور غنا به اجراي پروژه مذكور در مدت 2 سال و با كمك محققين دانشگاهي در 3 واحد دانشگاهي مبادرت نموده است كه از جمله اين واحد ها مي توان به مركز تحقيقاتي توسعه كيفيت آموزش نظام آموزشي ابتدايي دانشگاه Cape Coast  با عنوان (CRIQPEG) ، دانشگاه (كالج آموزشي) Winuebn  وموسسه مطالعات آفريقايي دانشگاه غنا اشاره نمود. مهم ترين توجيه سپارش انجام چنين طراحي به واحدهاي دانشگاهي فوق انجام تحقيقات كيفي در خصوص اجراي سياست زباني واحد در مدارس ومراكز آموزش كشور غنا مي باشد.

2. دپارتمان توسعه بين المللي (DFID)

دپارتمان مذكور متعهد به حمايت از سياستهاي ارزشمند طرح استراتژيك آموزشي وزارت آموزش وپرورش مي باشد. به طور اخص دپارتمان مذكور از طريق سرمايه گذاري منطقه اي در حوزه آموزش كشور به حمايت از اجراي سياستهاي تمركز زداي آموزشي مبادرت مي نمايد .

هدف عمده دپارتمان مذكور از سرمايه گذاري در حوزه آموزش كشور، برخورداري مدارس ومراكز آموزشي از بودجه هاي مالي كمكي وكمك هزينه هاي آموزشي در جهت ارتقاء سطح كيفي وكمي آموزش وپرورش كشور مي باشد.گفتني است كه دپارتمان توسعه بين الملليDFID به سرمايه گذاري در جهت اجراي طرح آموزشي 5 ساله بالغ بر 50 ميليون پوند مبادرت مي نمايد.

3. سازمان علمي ، فرهنگي وتربيتي ملل متحد (UNICEF)

طرح جديد آموزش سازمان UNICEF به در كشور غنا اجرا مي گردد تحت عنوان طرح توسعه منابع انساني معرفي مي گردد طرح مذكور در فاصله زماني سالهاي 2000- 1996 با بودجه اي بالغ بر2.5 ميليون دلار آمريكايي به اجرا در آمد .گفتني است كه طرح مذكور بر توسعه منابع انساني در كليه مناطق كشور و در كليه سطوح آموزش به ويژه سطح آموزش (پايه) ابتدايي تأكيد داشته واز اين رو جهت نيل به چنين هدفي بر تدوين سياست جديد وطرح ريزي برنامه اصول آموزشي از جمله اجراي طرح مدرسه ـ جامعه ـ كودك براي دانش آموزان مقطع ابتدايي واجراي طرح مراقبت ورسيدگي از دانش آموزان خردسال در اماكن ومدارس آموزشي تاکيد دارد.از جمله اهداف غائي اجراي سياست مذكور مي توان به جذب افراد لايق در نظام آموزشي كشور در جهت تقويت وتوسعه سياست مشاركتي و افزايش ظرفيت طراحي مشاركتي با وزارت آموزش وپرورش در جهت نيل به اهداف دراز مدت به ويژه اهداف سواد آموزي کليه شهروندان غنايي وريشه كن سازي بي سوادي در كشور اشاره نمود.

عمده توجه هدف مذكور بر آموزش دختران وزنان غنايي محروم از تحصيل از طريق كانالهاي اجرايي واحد آموزش دختران(GEU) و انجمن آموزش زنان آفريقايي(FAWEI)، اجراي طرح تدوين كتب درسي جديد از طريق كانال اجرايي انجمن توسعه و تحقيقات مطالب آموزشي(CRDD)، آموزش بهداشت درمدارس ازطريق كانال اجرايي موسسه آموزش بهداشت مدارس(SHEP)،طرح اعطاي جايزه به برترين آموزگار، طرح مراقبتهاي اوليه از دانش آموزان خردسال از طريق كانال اجرايي انجمن آموزش پايه .كميسيون ملي كودكان غنايي ، طرح سواد آموزي افراد بزرگسال از طريق كانال اجرايي انجمن آموزش غير رسمي (NFED)واجراي طرح توسعه سياست سواد آموزي رايگان براي كليه شهروندان غنايي متمركز گرديده است.

4- بانك توسعه آلمان KFW

بانك توسعه آلمان طرحي با عنوان طرح 3 ساله نوساماني وارتقاء سطح كيفي وكمي38 كالج آموزش معلمان(TTC) در حوزه نظام آموزشي كشور غنا را بر عهده دارد.

پروژه مذكور با سرمايه 39DM اعطا شده از سوي KFW وكمك هزينه آموزشي2ميليون DM دولت غنا به اجرا در آمده است .در پروژه مذكور، بازسازي مدارس وكلاسهاي درسي ، كتابخانه ها، خوابگاه هاي دانشجويي واعطاي وام ومساعدت مالي به معلمان مد نظر قرار گرفته است .

هدف اصلي اجراي پروژه مذكور احداث تعداد كافي مدارس آموزشي وكاهش تراكم جمعيتي دانش آموزان مي باشد. در اجراي اين پروژه همچنين نوسازي وتعمير سرويس هاي بهداشتي مدارس نظير توالتها،حمام ها، تدارك منابع مالي وكمك هزينه هاي دانش آموزي ودانشجويي، شبكه هاي برق رساني ومنابع آب آشاميدني،تدارك اثاثيه وابزار لازم آموزشي اعم ازنيمكت كلاس وتختخواب براي خوابگاهها،ارائه سرويس اياب و ذهاب و خريد ماشين آلاتي جهت تحقق اين هدف مد نظر مي باشد.گفتني است كه پروژه مذكور توسط شركت مشاوره اي آموزشي Hydroplan لنجام مي گيرد.

در واقع شركت مذكور با نظارت بر عملكرد شركت هاي ساختماني وعمراني داخلي به اين مهم اقدام مي نمايد. هريك از مقاطعه كاران داخلي وظيفه اجراي يكي از وظايف پروژه مذكور را بر عهده مي گيرند. به عنوان مثال يك مقاطعه كار جهت رسيدگي به امور هر يك از دانشسراهاي عالي معلمان در هر يك از مراكز آموزش معلمان گمارده شده وبه اجراي پروژه در حوزه مربوطه مبادرت مي نمايند .

ديگر مقاطعه كاران نيز براي اجراي امور ديگر نظير تدارك امكانات رفاهي مراكز آموزشي نظير سيستم الكتريسته ومنابع آبي اقدام مي نمايند .گفتني است كه به طور كلي تعداد60 شركت مقاطعه كار داخلي در اجراي پروژه فوق الذكر همكاري مي نمايند كه كليه اين 60 شركت خود تحت نظارت KFW قرار دارند.

5- سپاه صلح آمريكا مستقر در كشور غنا

سپاه صلح مستقر در كشور غنا در واقع دفتر نمايندگي دولت آمريكا است كه در جهت توسعه جامعه غنا به عنوان شريك داوطلب به فعاليت ميپردازند .از جمله مهم ترين اهداف سپاه فوق الذكر مي توان به برطرف نمودن  نيازهاي كشورهاي نيازمند به ويژه نيازهاي آموزشي آنان وايجاد والقاء طرز تفكر  نوع دوستانه وارائه چهره انساني ومدافع حقوق بشر از كشور آمريكا اشاره نمود.سپاه صلح از سال 1961 مبادرت به اجراي طرح هاي جهاني خود در كشور غنا نموده كه در اين طرح ها از 52 نيروي داوطلب بهره گرفته شده است.بنا بر آخرين آمار سال 2000، تعداد 157داوطلب سپاه صلح به ارائه خدمات به ويژه خدمات آموزشي در كليه مناطق كشور مبادرت مي نمايند .گفتني است كه تعداد 69 نفر از داوطلبين در حوزه آموزش علوم ، رياضي ، علوم طبيعي وهنرهاي زيبا فعاليت داشته اند كه از اين تعداد 22 داوطلب به آموزش علوم رياضي ، 35 داوطلب به آموزش علوم طبيعي و 12 داوطلب به آموزش هنرهاي زيبا اشتغال داشتند .گفتني است كه مدت خدمتي هر يك از داوطلبان سپاه صلح در حوزه آموزش بالغ بر 2 سال تحصيلي مي باشد .

6- دفتر نمايندگي همكارهاي بين المللي ژاپن(JICA) وسازمان داوطلبين ژاپني فعال در حوزه نظام آموزشي كشورهاي خارجي (JOCA)

سازمان JOCA در خصوص تربيت آموزش و جذب معلمين داوطلب خارجي(ژاپن) درخصوص آموزش علوم رياضي، فيزيك، شيمي وزيست شناسي درمدارس متوسطه غنا به فعاليت مي پردازد. دفتر نمايندگي JICA با همكاري دولت غنا نيز مبادرت به انعقاد قراردادها و توافقاتي درجهت حمايت كشور ژاپن از نظام آموزشي كشور غنا تا نيل به دستاوردهاي ارزشمند آموزشي در حوزه هاي علوم ، فنون، رياضيات و آموزش پايه مي نمايد.

7- صندوق اتحاديه اروپا در كشور غنا (EU)

 صندوق مذكور درحوزه آموزش كشور منابع مالي آموزشي به وزارت دارايي و طراحي اقتصادي كشور واريز و اعطاء مي نمايد.گفتني است كه صندوق مذكور به طور مستقيم درگير طراحي و اجراي پروژه هاي آموزشي نبوده وتنها بر تأمين منابع حوزه آموزش كشور بسنده مي نمايد .

در سال 1998 كمك هزينه هاي حوزه آموزش كشور كه توسط صندوق اتحاديه اروپا به حوزه نظام آموزشي كشور غنا اختصاص يافت بر10 ميليون دلار آمريكايي بالغ گرديد .

8- بانك توسعه آفريقا (ADB)

بانك توسعه آفريقا از طريق اجرا واعمال اصلاحات عمده در ساختار نظام آموزشي دانشگاه ها و دانشكده هاي فني كشور به حمايت از نظام آموزش عالي كشور مي پردازد .

از جمله مهم ترين اقدامات بانك مذكور ميتوان به اعمال سياستهاي سامان يافته آموزشي در حوزه علم شيمي در دانشگاه(Legone)، تدارك امكانات براي دانش آموزان غير بومي يا دانش آموزان مدارس شبانه روزي، تأسيس آزمايشگاه وكارگاه عملي مهندسي مكانيك در دانشگاه صنعتي Kwame Nkraman ، اجراي پروژه كتابخانه اي در دانشگاهCape Coast و بازسازي 6 دانشكده فني كشور اشاره نمود .گفتني است كه كل مبلغ اختصاص يافته از جانب بانك توسعه آفريقا(ADB) به پروژه مذكور بالغ بر 15.9 ميليون دلار آمريكا مي باشد.