ساختار آموزشي
آموزش در مدارس بلغارستان بر مبناي سنت‌ها و دستاوردهاي معقول
صورت مي پذيرد كه با نيازهاي جامعه صنعتي امروزي قابل انطباق مي باشد. شبكه گسترده
اين از آموزش وپرورش فراهم شده است كه مي‌تواند تمام كودكان مستعد آموزش الزامي را
(تاسقف16 سال ) در مدارس عمومي، حرفه اي، تخصصي، خصوصي وشبانه بپذيرد.مؤسسات آموزش
عالي در سطح دانشگاه و پايين تر از دانشگاه‚وزش (كالج ) امكانات وفرصتهاي لازم
رابراي ادامه تحصيلات از طريق مطالعه منظم، مرتبط و يا از راه دورو از طريق اشكال
گوناگون آموزش پيوسته فراهم مي‌كنند.مجموعه مدارس عمومي بر اثر شكلگيري مدارس
جديد،تعطيلي مدارس قديمي ودگرگوني هاي ديگر به طور قابل ملاحظه ايي دچار تغيير
وتحول شدند. كاهش تعداد دانش‌آموزان معلول روندهاي جمعيت شناختي (كاهش جمعيت رده
سني كاهش تعداد دانش‌آموزان معلول روندهاي جمعيت شناختي (كاهش جمعيت رده سني 18- 7
سال)، مشكلات مالي خانواده‌ها، و نهايتا روندهاي مهاجرت برون كوچي و درون كوچي
دردهه1990 بود. معضل ترك زود هنگام مدرسه مساله‌اي طولاني مدت و برجسته است. امكان
حل اين معضل در حد توان وتلاش نظام آموزش وپرورش نيست راه حل واقعي در اين نكته
نهفته است كه بايد بر بحران در وضعيت اقتصادي غلبه كنيم. و اختلاف طبقاتي را محدود
كنيم چرا كه اختلاف طبقاتي باعث نا برابري هاي آموزشي بسيار مهمي
مي‌شود.پشتيباني قطعي براي كاستن از معضل فوق از طريق توزيع رايكان كتاب درسي بين
دانش‌آموزان پايه اول صورت مي پذيرد. طي دوره مورد بررسي، مراقبت ار كودكان
استثنايي كماكان ادامه يافت. شبكه مدارس ويژه جهت كودكان عقب مانده ذهني يا معلول و
كودكان داراي رفتار خطرناك اجتماعي بدون تغيير اساسي حفظ شد. اين شبكه شامل مي‌شد
بر مدارس يارانه‌اي شبانه روزي آموزشي، مدارس شبانه روزي مخصوص آموزش تعليمات
اجتماعي،مدارس ويژه براي كودكان كم شنوا يا كودكان داراي نقص بينايي ومدارس ديني-
تربيتي–تعليمات اجتماعي، مدارس ويژه براي كودكان كم شنوا يا - دستيابي به اهداف
ووظايف مربوطه به آموزش پيش دبستاني.
در ساختار نظام آموزشي بلغارستان آموزش ابتدايي خود از2مقطع
تشكيل شده است : آموزش مقدماتي از I تا IV و آموزش پيش متوسطه ازV تا VII
كودكان دبستاني كه با موفقيت مقطع اول آموزش دبستاني را به
اتمام رسانند به كسب مدرك اتمام IV نائل مي گردند. اتمام آموزش دبستان از طريق
گواهي نامه نهايي آموزش دبستان در پايان VIII گواهي و تأييد مي شود. آموزش متوسطه
چهار يا پنج سال بعد از اتمام دوره آموزش مقدماتي بطول مي انجامد و در سه نوع مدرسه
ارائه مي شود :
مدارس(متوسطه عمومي) و مدارس فني و حرفه‌اي تحصيلات منتج
به كسب ديپلم Za Sredno Obrazovanie در مدارس متوسطه عمومي و ديپلم Za Sredno
Spetzialno Obrazovanie در مدارس متوسطه فني مي شوند. مؤسسات متوسطه تكميلي
از استقلال آكادميك برخوردار مي باشند در سال 1995، مجلس ملي پنج مؤسسه آموزش
دانشگاهي جديد را به تصويب و تأييد ساند.
آموزش متوسطه تكميلي غير دانشگاهي عموماً براي يك دوره سه ساله
پس از اتمام آموزش متوسطه آغاز مي‌شود و به مدرك تخصصي رشته هاي مختلف مي شود.
منتهي مي‌گردد. پايان تحصيلات منوط به قبولي در امتحان دولتي مي‌باشد.
آموزش پيش دانشگاهي
طول دوره آموزش اجباري
سن ورود به دوره : 7 سال
سن اتمام دوره : 18 سال
آموزش ابتدايي
مقدماتي
نوع مدرسه اي كه اين آموزش را ارائه مي نمايد :
دبستان مقدماتي ( از I تا IV )
طول دوره آموزشي : چهار سال
مقطع سني : از 7 سالگي تا 10 سالگي
گواهي نامه / ديپلم اعطايي : از ZV تا اتمام و كسب گواهي
نامه
مقدماتي متوسطه
نوع مدرسه اي كه اين آموزش را ارائه مي دهد :
مدرسه متوسطه ( از V تا VIII )
طول دوره آموزش : چهار سال
مقطع سني : از 10 سالگي تا 14 سالگي
گواهي نامه / ديپلم اعطايي : گواهي نامه اتمام آموزش ابتدايي
متوسطه عمومي
نوع مدرسه اي كه اين آموزش را ارائه مي نمايد : مدرسه متوسطه
عمومي از ( IX تا XIII )
طول دوره آموزش : چهار سال
مقطع سني : از 14 سالگي تا 18 سالگي
گواهي نامه / ديپلم اعطايي : ديپلم آموزش متوسطه
متوسطه تخصصي
نوع مدرسه اي كه اين آموزش را ارائه مي نمايد : مدارس فني / فني
حرفه اي
( از VLLL يا IX تا XII )
طول دوره آموزش : سه سال
مقطع سني : از 15 سالگي تا 18 سالگي
گواهي نامه / مدرك اعطايي : ديپلم آموزش متوسطه تخصصي
فني و حرفه اي
نوع مدرسه آموزش دهنده اين مقطع : مدرسه حرفه اي
طول دوره آموزش : دو سال
مقطع سني از 18 تا 20 سالگي
گواهي نامه / ديپلم اعطايي : گواهي نامه صلاحيت حرفه اي
آموزش و پرورش در بلغارستان در تمامي مقاطع رايگان مي باشد و از
طريق دولت بواسطه وزارت آموزش و پرورش و علوم پشتيباني مي گردد. آموزش براي كودكان
هفت تا 16 سال اجباري مي باشد
نظام آموزشي بلغارستان از قواعد اروپا پيروي مي كند. انواع اصلي
مدارس متوسطه در كشور به قرار ذيل مي باشند :
مدارس آموزش عمومي، فني و حرفه اي، مدارس آموزش زبان و مدارس
خارجي.
مدارس خصوصي نيز تأسيس شده اند و اين مدارس شروع به رقابت با
مدارس دولتي نموده اند.
بيش از چهل مؤسسه آموزشي در بلغارستان مقاطع و مدارك ليسانس و
فوق ليسانس را ارائه مي نمايند. سال تحصيلي دانشگاه هاي بلغارستان از اول اكتبر
شروع و تا نيم سال تحصيلي پائيز و بهار ادامه پيدا مي كند. برنامه تحصيلي تمام وقت،
5 سال تحصيلي يا 10 ترم ( نيم سال تحصيلي ) بطول مي انجامد، سال آكادميك سي هفته
بطول مي انجامد. معمولاً آموزش دانشگاهي بطور رسمي به كنفرانسها، سمينارها و آموزش
عملي تقسيم بندي مي شود، با اين وجود قابليت تغيير پذيري در حد عالي وجود دارد.
برگزاري سمينارها و جلسات آموزش عملي اجباري مي باشد. مدت آموزش بسته به رشته
تحصيلي به طور متوسط 12 ساعت در هفته مي باشد. معمولاً كلاسها در هفته يكبار و به
مدت 75 دقيقه برگزار مي گردند، بعضي از كلاسها در دو دوره 45 دقيقه اي برگزار مي
گردند. دانشجويان بلغاري پس از امتحانات سنجش صلاحيت در تعدادي از مراكز دولتي با
تعهد خدمتي پذيرفته مي شوند. هر امتحان كاملاً رقابتي مي باشد و پذيرفته شدگان از
پرداخت شهريه آموزشي معاف مي گردند كساني كه در اين امتحان پذيرفته نمي شوند.
براي مراكز دولتي ديگر به رقابت مي پردازند با اين استثناء كه شهريه آموزشي اشان يا
بصورت انفرادي يا با گرفتن بورسيه تحصيلي يا وام خودشان پرداخت مي‌گردد.امتحان كتبي
سنجش صلاحيت هر ساله طبق تاريخي كه از قبل اعلام مي شود، برگزار مي گردند. بعد از
هر نيم سال تحصيلي از دانشجويان ( مطابق با برنامه آموزشي مورد نظر ) امتحان به عمل
مي آيد.دوره برگزاري امتحان سه تا چهار هفته مي باشد. بسياري از دانشجويان دانشگاه
به تدريس و آموزش علاقه مند مي باشند. مدارس متوسطه تخصصي بلغارستان
دانش آموختگان بسيار فرهيخته 18/19 ساله را پرورش مي دهد. بسته به برنامه
آموزشي و تحصيلي از دانشجويان امتحان تعيين صلاحيت ( كتبي يا شفاهي )، امتحان ردي /
قبولي به عمل مي آيد.
از يك نظام تعيين نمره شش نمره اي استفاده مي شود كه نمره شش
بالاترين نمره و نمره دو پايين ترين نمره مي باشد.
