نظام آموزشي كشورهاي جهان

• ملاحظات
• ارتباطات و جمعيت
• سياست هاي آموزشي
• ساختار آموزشي
• آموزش پيش دبستاني
• آموزش پايه
• مدارس جامع
• آموزش ابتدايي
• آموزش متوسطه
• آموزش عالي
• آموزش معلمان
• آموزش ضمن خدمت
• آموزش فني و حرفه اي
• آموزش استثنايي
• آموزش غير رسمي
• آموزش از راه دور
• اصول و اهداف آموزشي
• اولويت هاو علايق آموزشي
• دستاوردهاي آموزشي
• توسعه آموزشي
• همكاريهاي آموزشي
• قوانين اصلي قانون اساسي
• قوانين آموزشي
• مديريت آموزشي
• هزينه هاي آموزشي

توسعه آموزشي

توسعه آموزشي

طي سالهاي اخير،كشور فنلاند به سرمايه گذاريهاي کلاني در زمينة توسعة آموزش و علوم و رياضي مبادرت نموده است که ازجمله چنين سرمايه گذاريهايي ميتوان به اجراي طرح توسعه علوم و رياضيات اشاره نمود که قصد تشويق تعدادبيشتري ازجوانان درجهت انتخاب علوم و رياضيات در مدارس، با دادن اطمينان به اين كه آنها دانش كافي از اين موضوعات درسي را با توجه به زندگي روزمره و تحصيلات بيشتر فرا مي گيرند و به دريچه هايي در زمينة دوره هاي علمي و فني در سطوح علمي بالاتر دست مي يابند، را دارد.

اجراي چنين طرحي،ازجمله مهمترين ابزارتوسعة تربيت مدرس و سرمايه گذاري در جهت آموزش بيشترمعلمين به شمارمي آيد.علاوه براين،درراستاي طرح توسعه آموزشي،سياست جلوگيري ازترک تحصيل دانش آموزان محروم و بي بضاعت متعلق به اقليتهاي قومي يا مهاجرين به مورد اجرا گذارده شده است.از اين روي،طي سالهاي2002- 1998،پروژه هايي درجهت جلوگيري از ترک تحصيل دانش آموزان توسط دست اندركاران حوزه آموزش کشور به مورد اجرادرآمده است.ازجمله اصلي ترين اقداماتي که درجهت جلوگيري ازترك تحصيل دانش آموزان به مورداجرا در آمده است، ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود:

1- اتخاذ متدهاي آموزشي با كاربري گسترده و انتقال اين متدها به مراکز كاري

2- طراحي و اجراي طرح ابتكاري Innopajo با هدف ايجاد مصونيت براي جواناني که به زعم خود با ترك تحصيل، قادر به ادامة تحصيلات از طريق فعاليت با معلمين خصوصي و يا متد آموزش الکترونيکي مي باشند.

3- اتخاذ وارائه قالبهاي آموزشي جديد توسعه يافته به افراد بيسوادو کم سواد و افرادي که به ترک تحصيل ازمدارس مبادرت نموده اند نظيربرگزاري دوره هاي متناوب آموزش حرفه اي  و تشکيل كارگاههاي مخصوص جوانان

4- اتخاذ سيستم قابل تنظيم و تعديل دردوره هاي آموزشي به عوض برگزاري كلاسهاي آموزشي سالانه

5- حمايت آموزشي، مالي و مشاوره اي  از دانش آموزان درجهت افزايش انگيزه حضور در مدرسه

روند توسعه آموزشي

روند توسعه نظام آموزشي فنلاند در قالب طرح توسعه آموزش وپژوهش هر4سال يکبار توسط دولت تصويب مي شود.طرح توسعه فعلي دردسامبرسال1994تصويب شده وسالهاي1995-2000راتحت پوشش قرارمي دهد.مطابق اين طرح،ازجمله مهترين اصول كلي توسعه آموزشي کشور فنلاند ميتوان به توجه بركيفيت عالي، فراهم سازي فرصت هاي برابرآموزشي وآموزش مداوم اشاره نمود.علاوه براين، دولت درصدد اجراي طرح تفضيلي جامعه اطلاعاتي دركليه حوزه هاي اداري است.به نحويکه مطابق پيش بينيهاي به عمل آمده در حوزه آموزش، پرورش وپژوهش،تا سال 2004کشورفنلاند، در زمره جوامع پيشرو در زمينه تعامل دانش خواهد بود.

علاوه براين،عمده سياستهاي توسعه آموزشي،برمبناي فرصتهاي برابر شهروندان درتحصيلات وشكوفايي ظرفيت فكري آنان وبهره گيري گسترده ازمنابع اطلاعاتي وخدمات آموزشي استوارخواهدگرديد.هدف آن است كه كليه شهروندان فنلاندي ازمهارتها ودانش اساسي درجهت درك اطلاعات وفناوريهاي ارتباطي برخوردار گرديده وبه بکارگيري اين قابليت ها به عنوان ابزاري دريادگيري و تحقيق،مبادرت نمايند.به فرصتهاي برابر ميان زنان ومردان نيز توجهات خاصي مبذول گرديده است.طي دهه 1990، موسسات آموزشي فنلاند به رايانه مجهز شده وبه شبكه هاي اطلاعاتي تحت حمايت دولت متصل شده اند. طبق برآوردهاي بعمل آمده طي سال1999،بالغ بر90درصدازمدارس جامع،95درصدازمدارس متوسطه عمومي و100درصدمدارس حرفه اي کشور به شبکه اينترنت متصل شده اند.روي هم رفته اهداف فن آوري از پيش تعيين شده ، حاصل گرديده وتمركز توسعه به توليد محتواي آموزشي ، تربيت معلم وبهره گيري از شبكه هاي اطلاعاتي گرايش يافته است.از ديگرسو، طي سال 1996 ادارات آموزشي فنلاند،به اجراي پروژه ملي 5 ساله درجهت تنوع بخشي به برنامه هاي آموزش زبان ومتد هاي مدرن آموزش زبان وارزيابي نتايج يادگيري بر مبناي سياست آموزش مستمر، مبادرت نمودند.گفتني است که در انتخاب زبانها توجه خاصي نيز به ويژ گيهاي منطقه اي وبرخورداري همگاني ازفرصت هاي برابر معطوف مي گردد. از سوي ديگر،با توسعه سياست آموزش زبان، آشنايي بيشتر با فرهنگ هاي مختلف ومعرفي صحيح آن مد نظر قرار گرفته است.

دولت فنلاندهمچنين، به سرمايه گذاري درتوسعه آموزش رياضيات وعلوم مبادرت نموده است. طرح توسعه ملي رياضيات وعلوم درصدد ترغيب تعداد بيشتري ازجوانان فنلاندي به انتخاب رشته هاي تحصيلي رياضيات وعلوم درمدارس است تا از كسب دانش كافي دانش آموزان دررشته هاي تحصيلات تكميلي اطمينان حاصل آمده ودريچه هاي ورود به رشته هاي علوم وفن آوري در آموزش عالي افزايش يابد.ازجمله مهمترين اقدامات به عمل آمده در جهت نيل به هدف فوق،ميتوان به توسعه تربيت معلم وسرمايه گذاري در تحصيلات تكميلي معلمين اشاره نمود.ارائه آموزشهاي مقدماتي موسيقي وهنر به دانش آموزان از جمله ديگر سياستهاي دولت فنلاند در راستاي توسعه آموزشي کشور محسوب مي گردد.صنايع دستي وهنرها سابقه ديريني در برنامه درسي مقطع ابتدايي ومتوسطه دارند. در فنلاند كودكان مي توانند شاخه هاي مختلف هنري را درخارج از مدرسه ودر نظامي كه توسط ادارات آموزش فراهم شده فرابگيرند.

موسيقي ازمحبوبيت زيادي درميان دانش اموزان فنلاندي برخوردار مي باشد،اما تلاش هاي تحسين برانگيزي صورت مي گيرد تا ديگرشاخه هاي هنري موجود در مدارس هنري كودكان ونوجوانان رونق
فزاينده اي يابد.در اين راستا،موسسات موسيقي آموزش ابتدايي به ارائه دروس موسيقي به تازه كاران مبادرت نموده ودانش آموزان را آماده تحصيلات حرفه اي دررشته موسيقي مي نمايند.آموزش حرفه اي موسيقي درهنرستان هاي موسيقي عرضه مي گردد.بدون گذراندن دوره آموزش مقدماتي موسيقي،نمي توان متقاضي دوره هاي آموزش حرفه اي موسيقي شد.درحال حاضر،بالغ بر85موسسه موسيقي و11موسسه هنرستان موسيقي درکشور فنلاند فعاليت دارند كه از كمك هاي دولتي بهره مند مي گردند.

درطرح توسعه آموزشي،دولت فنلاند توجه خاصي به شناسايي عوامل طرد افراد از پرداختن به مناسبات اجتماعي به ويزه آموزش معطوف داشته است.از اين روي،طي سالهاي2002- 1998،ادارات آموزشي، ملزم به اجراي پروژه تقويت فرهنگ پرهيز ازانزوا درشهروندان فنلاندي گرديدند.چراکه 0.3%ازكل دانش آموزان، مبادرت به ترك تحصيل نموده ويا در سن پايان آموزش پايه قرار داشتند.از سوي ديگر،اگرچه نرخ ترك تحصيل درمدارس جامع پايين است، اما خطر عدم برخورداري ازمهارتهاي پايه، دانش آموزان راتهديد مينمايد.به ديگرسخن،موفقيتهاي تحصيلي اندك وتجارب منفي بدست آمده درمدارس،دانش آموزان را به آنجا سوق ميدهد كه ازهيچ فرصت يا تمايلي جهت ادامه تحصيل پس ازآموزش پايه برخوردار نباشند.از اين روي، مهارت هاي لازم جهت بقاء در اجتماع در سطح نازلي قرار دارد.

حمايت ازدانش آموزان و ارائه خدمات مشاوره تحصيلي در مراحل اوليه نقش بسزايي در فراهم آوردن تجارب موفقيت آميز كودكان وافزايش انگيزه ادامه تحصيل آنان داشته است.

نرخ ترك تحصيل دانش آموزان در آموزش متوسطه عمومي در اوايل دهه 1990روند نزولي داشت. در ميانه اين دهه بالغ بر4% از دانش آموزان مبادرت به ترك تحصيل نمودند.بروز چنين روند نزولي،عمدتاً از اين واقعيت ناشي مي شود كه مدارس متوسطه عمومي به عوض كلاس هاي سالانه به نظام انعطاف پذير دوره هاي واحدي روي آورده اند.نرخ سالانه ترك تحصيل دانش آموزان دانشسراها ومدارس حرفه اي درميانه دهه 1990بر 10%بالغ مي گرديد.به نظر مي رسدكه نرخ ترك تحصيل دانش آموزان برمبناي وضعيت اقتصادي  تغييرمي كند.دربحبوحه ركود اقتصادي اوايل دهه 1990نرخ ترك تحصيل در مقايسه با سالهايي  كه نرخ بيكاري بسيار بالا بود در سطح پايين تري قرار داشت .براي كساني كه آموزش متوسطه را نگذرانده اند يا ترك تحصيل كرده اند اشكال جديدي از مدارس داير شده است. آموزش هاي حرفه اي وكارگاهاي جوانان ازجمله اين مدارس جديد مي باشند.درمدارس كارگاهي،كارعملي سهم قابل ملاحظه اي ازبرنامه درسي را به خود اختصاص مي دهد كه در راستاي ارائه مهارتهاي شغلي به جوانان مي باشد.يكي ديگرازابتكارعمل ها،آموزش موسوم به innopaja است كه جوانان مستعد ترك تحصيل درتحصيلات فني و حرفه اي را مدنظر قرار داده وبا بهره گيري از طرح هاي تدريس خصوصي دانش آموزان وديگر اقدامات حمايتي،ادامه تحصيل آنان راتضمين مي نمايد.اجراي طرح هاي فردي تحصيلي، روش هاي تدريس فشرده و انتقال اين روشها به زندگي شغـــلي از جمله روش هاي اصلي بدرجهت اجتناب از ترك تحصيل دانش آموزان است.طي سال1992،طرح بورس دانشجويان بين المللي(ISEP) در فنلاند به مورد اجرادرآمد.طي سال1999با افزايش اختيارات جديدNarodic وSoviet وهمبستگيهاي بورس اروپاي شرقي ميان مؤسسات عضو فنلاند، مقدمات توسعة بيشترحجم بورسهاي ISEP درداخل و خارج فنلاند فراهم آمد.علاوه براين،درسازمانهاي مجري طرحهاي بورس،علاقه به همبستگي هاي دو طرفه مؤسسه اي و اجازة ورود مستقيم دانشجويان فنلاندي افزايش يافت.از سوي ديگر،وزارت آموزش و پرورش، مسووليت ارائه برنامه هاي آموزش عالي بين الملل يك سوم دانشجويان فنلانديرا برعهده دارد.با اجراي طرحهايي نظيرNord Plus  و Comett  نرخ بورسيه هاي تحصيلي به سرعت در اسكانديناوي ، اروپا و به ويزه کشور فنلاند گسترش يافت.