نظام آموزشي كشورهاي جهان

• ملاحظات
• ارتباطات و جمعيت
• سياست هاي آموزشي
• ساختار آموزشي
• آموزش پيش دبستاني
• آموزش پايه
• مدارس جامع
• آموزش ابتدايي
• آموزش متوسطه
• آموزش عالي
• آموزش معلمان
• آموزش ضمن خدمت
• آموزش فني و حرفه اي
• آموزش استثنايي
• آموزش غير رسمي
• آموزش از راه دور
• اصول و اهداف آموزشي
• اولويت هاو علايق آموزشي
• دستاوردهاي آموزشي
• توسعه آموزشي
• همكاريهاي آموزشي
• قوانين اصلي قانون اساسي
• قوانين آموزشي
• مديريت آموزشي
• هزينه هاي آموزشي

ساختار آموزشي > آموزش فني و حرفه اي

آموزش فني و حرفه اي

  ساختار آموزشي

آموزش فني و حرفه اي ابتدايي به صوت كار آموزي تقريباً براي كليه رشته ها در موسسات فني حرفه اي عرضه مي شود.گذراندن دوره حرفه اي ابتدايي دو تا سه سال بطول مي انجامد وآموزش آن در موسسات فني حرفه اي چند رشته اي يا تخصصي اراچه مي شود. با اتمام دوره حرفه اي سه ساله، دستيابي به كليه اشكال آموزش عالي ميسر مي گردد. در آموزش حرفه اي تكميلي، امكان تحصيل در دوره هاي حرفه اي پيشرفته ودوره هاي حرفه اي تخصصي وجود دارد.مدارك دوره هاي حرفه اي پيشرفته وتخصصي تنها در آزمون هاي قابليت سنجي اعتبار يافته وعموماً براي بزرگسالان شاغل در نظر گرفته مي شود

به طورکلي ميتوان گفت که نظام آموزشي فني و حرفه اي در فنلاند، مشتمل برمجموعه اي از رشته هاي مختلف،انواع موسسات و سطوح مختلف آموزشي است.اين نظام مشمول قانون مصوب موسسات فني و
حرفه اي مصوب سال1987مي باشد. گفتني است که در خصوص هر موسسه، مصوبه اي جداگانه وجود دارد. آموزش فني وحرفه اي در سه سطح مجزا به علاقه مندان ارائه مي گردد. در حال حاضر دانش آموزان مجاز مي باشند که پس از اتمام مقطع آموزش پايه و يا پس از قبولي درآزمون نهايي مقطع متوسطه، در مراکز آموزش فني و حرفه اي حضور يابند.داوطلبان فارغ التحصيل مدارس جامع، پس از گذراندن دوره2ساله مدركي در سطح مقدماتي متوسطه (سطح 3 Isced )، پس از طي دوره2تا5 ساله، مدركي درسطح تکميلي متوسطه(سطح 5 Isced )و پس از طي دوره4تا 5ساله مدرك عالي(سطح 6 Isced) دريافت مي نمايند.با وجوديکه اين دو گروه اساساً ازبرنامه هاي درسي جداگانه اي برخوردار مي باشند، اما تحصيلات آنان به اخذ مدارك يكساني مي انجامد.طي سالهاي اخير، تغييرات مهمي در ساختار آموزش فني وحرفه اي در حال انجام است.از جمله اين تغييرات مي توان به اين مورد اشاره نمود که در ساختارموجود، آموزش درقالب26برنامه پايه تنظيم شده و تمامي شاخه هاي شغلي را تحت پوشش قرار مي دهد.گفتني است که برنامه هاي پايه فوق خود از220 دوره تخصصي حرفه اي متشکل مي گردند. از اين روي، داوطلباني كه مستقيماً از مدارس جامع وارد مراکز آموزش فني و حرفه اي مي گردند، به گزينش يكي از برنامه هاي پايه طي سال نخست مبادرت مي نمايند اما تا سال دوم مبادرت به انتخاب رشته مشخص نمي نمايند.پس از گذراندن سال نخست، داوطلبان به گزينش دوره هاي تخصصي مبادرت مي نمايند. به عبارت ديگر برخي به مراکز متوسطه و برخي به سطوح عاليتر راه مي يابند.براين قاعده استثناهايي وارد است.آندسته از دانشجوياني كه در آزمون نهايي پذيرفته شده اند، به دوره هاي تخصصي راه مي يابند.درحدود17% برنامه هاي تحصيلي فني و حرفه اي سطح متوسطه مبتني بر آزمون نهايي مي باشد و اين درحاليست که رقم مشابه براي سوح عاليتر60% است.موسسات بازرگاني نيز به آموزش دانشجويان در بسياري از مشاغل تجاري، بازرگاني،مديريت دولتي و فن آوري اطلاعاتي مبادرت مي نمايند.به طورکليتر ميتوان گفت که آموزش فني و حرفه اي در سطوح متوسطه و عالي ارائه مي گردد. آموزش هتلداري و اداره رستوران نيز درمدارس حرفه اي چند رشته اي و برخي از موسسات كشتي راني به علاقه مندان ارائه مي گردد.آموزش بهداشت و امور اجتماعي نيزدرسطوح متوسطه و عالي درموسسات تخصصي ارائه ميگردد.همچنين موسساتي تخصصي آرايشگري،هنر،موسيقي وتربيت بدني داير مي باشد.موسسات كشاورزي نيز به ارائه برنامه هاي آموزشي خود طي سطوح متوسطه و عالي مبادرت مي نمايند. تحصيلات جنگل داري نيز بر آموزش هاي عملي متعددي مشتمل مي گردد.گفتني است که تقريباً تمامي موسسات كشاورزي و جنگلداري و بالغ بر نيمي از موسسات اقتصادي، در زمره مدارس شبانه روزي به شمار مي آيند.سال تحصيلي مدارس فني و حرفه اي از دو نيم سال(نيم سال پائيزي که درماه اگوست آغاز شده و در ماه دسامبر خانمه مي يابد) و ( نيم سال بهاري که درماه ژانويه آغاز شده و تا ماه مي به طول مي انجامد) متشکل مي گردد.تعداد روزهاي كاري مدارس فني و حرفه اي طي سال تحصيلي بر190روز کاري (35 ساعت در هفته) مشتمل مي گردد.

برنامه هاي آموزشي

برنامه هاي آموزشي فني و حرفه اي مبتني بر راهبردهاي ملي طراحي برنامه هاي درسي است.برنامه هاي جديد آموزش فني و حرفه اي طي سال1995 ابلاغ گرديد.گفتنيست که برنامه هاي آموزشي مدارس مذکور باهمكاري كارشناسان حوزه صنايع،موسسات تحقيقاتي و موسسات آموزش فني و حرفه اي تدوين مي گردد. درحال حاضر برنامه هاي درسي مدارس فني و حرفه اي بر آموزشهاي حرفه اي شغل مدار و دروس مشترك اجباري مشتمل مي گردد.تحصيلات فني و حرفه اي علاوه بر دروس نظري وعمومي بر آموزش عملي نيز مشتمل مي گردد. بخش اعظم دوره هاي تحصيلي فني و حرفه اي درقالب آموزشهاي تئوريک و درموسسات فني و حرفه اي سپري مي گردد.اين درحاليست که عمده فعاليتهاي عملي درکارگاه هاي آموزشي صورت مي پذيرد.برخلاف دوره هاي كارآموزي معمول،دانشجويان وكارفرمايان ازرابطه قراردادي با يکديگر برخوردارنمي باشند،چراکه كارفرمايان درقبال برنامه هاي آموزشي ارائه شده،حق الزحمه دريافت ميدارند.دوره هاي کارآموزي عمدتاً بردوره هاي5-1ماهه بالغ ميگردد.ازجمله دروس اجباري مشترك درتحصيلات متوسطه عمومي و فني و حرفه اي ميتوان به دروس زبانهاي فنلاندي و سوئدي به عنوان زبان مادري، زبان خارجي،رياضيات،فيزيك،شيمي ،فناوري اطلاعاتي،تعليمات اجتماعي،تربيت بدني،بهداشت و هنر اشاره نمود.

دوره هاي كار آموزي

دوره هاي كار آموزي، دوره هاي آموزشي خاصي است كه به موجب آن كارفرمايان متعهد به ارائه آموزشهاي خاصي به دانشجويان گرديده و دانشجويان نيز در قبال اين آموزش ملزم به فعاليت براي کارفرمايان مي باشند.كارفرمايان نيز ازمحل بودجه هاي عمومي، به تامين هزينه هاي آموزشي مبادرت مي نمايند.لازم به ذکراست که کليه قرار دادهاي دوره هاي کار آموزي بايد به تأييديك مقام محلي كار آموزي برسد.
دوره هاي كار آموزي تابع راهبرد ها و برنامه هاي آموزشي مصوب شوراي ملي آموزش و برنامه مفصل لحاظ شده در متن هر قرار داد مي باشد. مدت دوره هاي كار آموزي از1 تا 4 سال متغير مي باشد. آموزش در محل كار كه60 تا 90 درصد زمان آموزشي را به خود اختصاص ميدهد، در موسسات فني حرفه اي يا مراكز آموزش بزرگسالان به صورت دوره هاي نظري ارائه مي گردد.

ارزيابي تحصيلي

عملكرد دانشجويان مدارس فني و حرفه اي بر مبناي مقياس1تا5 (عالي5،خوب4-3و قبول2-1ارزيابي مي گردد. دانشجويان ملزم به گذراندن كليه دروس تحصيلي خود با  اخذحداقل نمره قابل قبول جهت احراز گواهي فارغ التحصيلي مي باشند.گفتني است که نمرات مندرج درگواهي فارغ التحصيلي دانشجويان
دوره هاي فني و حرفه اي، با مشورت كليه معلمان اعطا مي گردد.

آموزش عالي فني و حرفه اي دانشگاهي

درکشورفنلاند،آموزش حرفه اي ازطريق682انستيتوي عالي فني وحرفه اي ارائه مي گردد.

اين مؤسسات تدريجاً به مؤسسات حرفه اي تحت عنوان مؤسسات كشاورزي تغيير نام داده اند، اما برخي موسسات نيز همچنان به حفظ عناوين قديمي خودنظيرمدرسة خلباني،مدرسة آزاد هنر و مؤسسات داده پرداز خود كار مبادرت نموده اند.25 شاخة اصلي آموزش حرفه اي مشتمل بر220 طرح تخصصي وجود دارد كه به احراز گواهينامه حرفه اي ،متناسب با شايستگي هاي دانشجويان و ويژة كاري آنان منتهي مي گردد. همانگونه که قبلا نيز بدان اشاره گرديد،آموزش فني و حرفه اي در سطح پيش دانشگاهي، بر آموزش هاي حرفه اي 3تا 5 سال مشتمل مي گردد. طي اين مقطع شخص مستقيماً آمادة ورود به زندگي كاري و يا حضور در برنامه هاي پيشرفته آموزشي مي گردد.برنامه هاي حرفه اي بدون شهريه بوده و بريك وعدة تغذيه رايگان نيز مشتمل مي گردد.هزينه هايي چون اياب و ذهاب و هزينه مسکن دانشجويي نيز رايگان بوده و دانشجويان تنها ملزم به پرداخت هزينه هايي نظيرهزينه کتب و ابزار آموزشي،يونيفورم مخصوص و هزينه حضور در آزمونهاي نهايي مي باشند.پذيرش دانشجو درمراکز عالي فني و حرفه اي،مستلزم تكميل دوره پروسكولو يا لوكيو و موفقيت در آزمون ورودي است.دروس دانشجويان داراي مدرك لوكيو،بر دروس آموزشي كمتري مشتمل مي گردد،چراکه اين دروس قبلاً طي دورة لوكيو ارائه شده است. از اين روي، فارغ التحصيلان لوكيو، به احرازديپلم حرفه اي خودظرف مدت زمان5/1سال زودتر از دانشجويان برخوردار از مدرك پروسكولو نائل مي گردند.ازجمله مهمترين شاخه هاي آموزش فني و حرفه اي مي توان به 25شاخه حرفه اي مشتمل برخدمات درماني، كشاورزي، لبنيات سازي، جنگل داري، نساجي، چاپ، مهندسي الكترونيك، نقشه کشي، آشپزي،هنرخانه داري و مديريت مؤسسات،بازرگاني، خدمات اجتماعي، باغداري، صيادي، صنايع دستي وصنعتي، پوشاك، مهندسي مكانيك، خود روسازي و حمل و نقل، سازه، درودگري، مهندسي شيمي، هتل داري و دريانوردي اشاره نمود.گفتني است که هريک از شاخه هاي اصلي فوق بر مجموعة وسيعي از دروس تخصصي مشتمل مي گردد.سطح و وسعت دروس حرفه اي مراکزعالي حرفه اي کشور فنلاند، اغلب به طورسازگاري با سطح دروس مقطع کارشناسي درسايركشورهابرابري مينمايد.به نحويکه اغلب فارغ التحصيلان فنلاندي رشته موسيقي که به احراز ديپلم لوكيو نائل مي آيند،دست كم به اندازة فرد برخوردار ازمدرک علمي کارشناسي درزمينة موسيقي درساير کشورها تعليم ديده اند.

ازاين روي،ازفارغ التحصيلان مراکزعالي فني و حرفه اي فنلاند، مستقيماً درمقطع کارشناسي ارشد ثبت نام به عمل مي آيد.

  پذيرش تحصيلي

جهت حضور درمراکز آموزش عالي حرفه اي دانشگاهي، برخورداري از گواهينامه ديپلم متوسطه و يا مدارك معادل (ديپلم بين المللREIFEPRUFUNG ) و گذراندن دوره آموزش تکميلي حرفه اي الزامي است.

آموزش عالي فني وحرفه اي غيردانشگاهي

از زمان ابداع بخش غير دانشگاهي آموزش عالي طي دهه1990 كليه آموزش هاي حرفه اي به تدريج به موسسات پلي تكنيك AMK منتقل شده است.مدارك اعطايي مستلزم گذراندن180 تا 140 واحد درسي بوده كه هر واحد حدوداً 40 ساعت مي باشد. كه بستگي به رشته تحصيلي دارد و اخذ آن مدت زمان 5/3 تا 4 سال به طول مي انجامد.واحدهاي درسي شامل واحدهاي پايه وتخصصي، واحد هاي اختياري ،واحدهاي عملي براي گسترش مهارتهاي شغلي و نيز پايان نامه مي باشد.ازجمله مهمترين مدارج عالي فني و حرفه اي غيردانشگاهي ميتوان ازمنابع طبيعي،فنآوري و ارتباطات، تجارت و مديريت گردشگري، هتل داري و مديريت هتل و مراقبت هاي بهداشتي و خدمات اجتماعي ياد نمود.

پذيرش تحصيلي

جهت حضور درمراکز آموزش عالي حرفه اي غير دانشگاهي، برخورداري از گواهينامه ديپلم متوسطه و يا مدارك معادل(ديپلم بين المللREIFEPRUFUNG) وگذراندن دوره آموزش مقدماتي حرفه اي الزامي است.

اصلاحات آموزشي

از جمله مهمترين اقدامات اصلاحي به عمل آمده در ساختار آموزش فني و حرفه اي کشور فنلاند مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:

1- جايگزيني ساختار تحصيلي جامع به عوض برنامه هاي پايه و دوره هاي تخصصي سابق

2- برخورداري دانشجويان از دامنه انتخاب وگزينه هاي بيشتر آموزشي

به عبارت ديگر دانشجويان از حق انتخاب واحد ها و رشته هاي مختلف تحصيلي نظير بازرگاني و صنايع يا امور اجتماعي و بهداشت به طور توامان برخوردار گرديده اند.

3- تصويب قوانين جداگانه براي آموزش فني و حرفه اي مقدماتي (طي آموزش متوسطه) و آموزش عالي فني و حرفه اي (طي آموزش عالي)

4- برقراري همكاري ميان موسسات فني و حرفه اي و مدارس تکميلي متوسطه در جهت برخورداري دانشجويان از حق انتخاب تحصيل در موسسات مختلف

از اين روي، مطابق چنين متد آموزشي، داوطلبين به احراز مدرك علمي بر پايه تركيبي از تحصيلات متوسطه و فني و حرفه اي ظرف مدت زمان4-2سال نائل مي آيند.گفتني است که طرح آزمايشي فوق تاکنون ، بر روي35000 داوطلب در139 موسسه آموزش متوسطه به مورد اجرا در آمده است.

5- برطرف سازي موانع همكاري ميان موسسات فني و حرفه اي و امكان برخورداري داوطلبين از دوره هاي ديگر موسسات مرتبط با مدرك تحصيلي خود

6- اعطاي انحصاري مجوز حضور در مراکز عالي حرفه اي به داوطلبيني كه به اخذ مدرك آموزش متوسطه از مدارس تکميلي متوسطه و يا موسسات عالي فني و حرفه اي نائل آمده اند.

 آمار تحصيلي  

 نرخ موسسات آموزش فني و حرفه اي بر مبناي موسسات پايه طي سال1993

نرخ موسسات مختلف فني و حرفه اي نسبت دانش آموزان به معلمين در اين مراکز طي سال1993

نرخ دانشجويان آموزش فني و حرفه اي بر مبناي موسسات پايه طي سال1993

نرخ معلمين مراکز آموزش فني و حرفه اي بر مبناي موسسات پايه طي سال1993