New Page 1
مقطع آموزش مقدماتي متوسطه
سياستهاي آموزشي
آموزش مقدماتي متوسطه مبين مقطع مياني مراحل آموزشي است. اين مقطع از تحصيل باعث
پيوند خوردن بخش‌هاي گوناگون آموزشي مي‌گردد.مدارس مقدماتي متوسطه از يك خصيصه بارز
و برجسته و يك كاركرد ويژه برخوردار اند و آن اينکه در اين مقطع دانش آموزان به
توانائي‌هاي لازم در جهت بازشناسي استعدادها و كشف توانمندي‌هاي وجودي خويش دست
يافته و به هدايت و جهت دهي اين قبيل تواناييها در راستاي نوع مناسبي از آموزش در
مقطع آموزش مي پردازند.طي اين مرحله از آموزش، فرهنگ ملي درنهاد و وجود دانش آموزان
رسوخ كرده و نهادينه مي گردد.درحقيقت اين مقطع آموزشي حد وسط مقاطع ابتدائي و
متوسطه است كه طي آن مبناي اوليه آموزش شكل گرفته و دانش آموزان از قدرت
تشخيص استعدادها و علاقمنديهاي خودجهت ادامه تحصيل درمراکز تکميلي متوسطه و دانشگاه
برخوردارمي گردند. ازاين روي، آموزش مقدماتي متوسطه در پايه‌گذاري و شكل دهي شخصيت
دانش آموزان نقش بسيار مهمي را ايفا مي‌نمايد، چراکه دراين مقطع علاقه و حساسيت
آنان نسبت به فعاليتهاي جمعي و مسائل ملي دو چندان مي گردد.درمدارس مقدماتي متوسطه
همچنين مراحل اوليه شكل گيري خود آگاهي و عواطف دانش آموزان تثبيت و ترسيم شده و در
واقع نقطه آغاز تحول از دوره كودكي به جواني به وقوع مي پيوندد.علاوه بر اين،آموزش
مقدماتي متوسطه سبب ايجاد تحولات روانشناختي و شكل گيري نگرش شهروندان مصري مي
گردد. در اين مرحله از تحصيل، دانش آموز به قدرت تشخيص توانايي‌هاي خود جهت ادامه
تحصيل در حوزه‌هاي فني يا غير فني دست مي يابند.دراين راستا،كنفرانس ملي توسعه
آموزش مقدماتي متوسطه درنوامبر سال 1994برگزار شد. رياست اين كنفرانس بر عهده سوزان
مبارك ( رئيس سازمان رشد و توسعه كودكان) بوده است. كنفرانس فوق درواقع ادامه
كنفرانس قبلي درخصوص آموزش ابتدائي به شمار مي‌رفت.شركت كنندگان دراين كنفرانس از
اقشارمختلف و اعضاي مجلس ملي و شوراي آموزشي و نيزنمايندگاني ازهيأت‌هاي مشاوره
وسازمان‌‌ها و سفارت‌خانه‌هاي بين‌المللي و خارجي بوده‌اند.دراين كنفرانس رؤساي
مراكز آموزشي، اساتيد حوزه تعليم و تربيت، اعضاي هيأت علمي الازهر و اتحاديه‌هاي
معلمين، معلمين و والدين و همچنين اعضاي مراكز پژوهشي و تحقيقاتي حضور داشتند.
اهداف آموزشي
در پرتو سياست‌ها و اصول آموزشي جديد، آموزش مقدماتي متوسطه بهتر از هميشه تأمين
اهداف ذيل را سرلوحه برنامه‌هاي خود قرار داده است:
1- ريشه كن سازي فاکتورهاي بي‌سوادي و توانمند سازي فراگيران در كسب مهارت‌هاي
ارتباطي
2- تأكيد بر عناصر ارزش‌هاي بدست آمده توسط فراگيران بر اساس معيارهاي عقلي
3- كمك به فراگيران درجهت درك اهميت مشاركت اجتماعي و تشويق به مشاركت درامور
آموزشي
4- تجهيز و آشناسازي فراگيران با اصول، ارزشها و مهارت‌هايي كه به توانايي آنان
در كار و سازگاري و تعامل با جامعه تكنولوژيك منتهي گردد
5- همكاري با فراگيران در جهت تقويت و توسعه مهارت‌هاي خود آموزي
6- تجهيز فراگيران به مباني بنيادين علم و دانش
7- ترميم و تحقيق اهداف تعيين شده براي آموزش مقدماتي متوسطه همچون رشد و پرورش
توانايي‌هاي جسمي، رواني، عاطفي و اجتماعي فراگيران
8- رشد و توسعه منش‌ها و عملكردهاي دمكراتيك و طرح‌ريزي شالوده‌هاي لازم به
منظور مشاركت افراد در امور سياسي و فعاليتهاي جمعي از طريق انجام فعاليتهاي
متعدد مدرسه‌اي به گونه‌اي كه باعث تعامل مثبت فراگيران با مؤسسات و افراد جامعه و
آشنايي آنان با وظائف و حقوق شهروندي گردد.
9- تقويت مباني هويت ملي و تعالي جنبه‌هاي شخصيتي افراد با اتكا بر عظمت ملي
گفتنيست که طي سالهاي اخير، درراستاي تحقق اهداف بنيادين فوق، توجهات خاصي نسبت
به تحول و تغييرساختار مدارس مقدماتي متوسطه مبذول گرديده است تا بتوان درسايه اين
تحولات ازوجود مدارسي يكپارچه و منسجم و تحقق اصل برابري فرصت‌هاي آموزشي و فراهم
سازي شالوده‌هاي بنيادين فرهنگ عمومي براي کليه شهروندان مصري بهره‌مند و برخوردار
گرديد.
اصول آموزشي
آموزش مقدماتي متوسطه بر پايه يكسري اصول بنيادين و حائز اهميت بنا نهاده شده
است كه به يك معنا ميتوان آن‌ها را مكمل آموزشي ابتدايي دانست. از جمله مهمترين
اين اصول مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:
1- تأكيد بر ارزش‌هاي مذهبي همراه با درك و فهم صحيح اين ارزشها
2- توسعه و ترقي مهارت‌هاي ارتباطي مؤثر كه منجر به رشد و تعالي افراد در فرايد
فراگيري زبان عربي به عنوان ابزار و مبناي تحكيم و تثبيت هويت ملي مي‌گردد. به همين
سان به فراگيري زبان‌هاي خارجي به عنوان ابزار ارتباط با تمدن و تكنولوژي جهاني
تأكيد و توجهي خاص مبذول مي‌گردد.
3- اولويت دهي به رشته‌هاي جديد آموزشي و مطالعه دقيق و همه جانبه اين قبيل رشته
ها
4- توسعه و ترقي تفكر هدف‌مند و خلاق
5- تربيت و پرورش نگرش‌‌هاي خلاق به منظور شكوفائي افراد در فعاليتهاي مختلف
6- توسعه و ترقي نگرش‌ها و تمايلات شخصي
7- تأكيد بر ارزش‌هاي ديني و اجتماعي
8- بذل توجه به آموزش زبان عربي درجهت تقويت زبان عربي كلاسيك به عنوان
ابزاربيان ملي
9- بذل توجه به آموزش و فراگيري زبان‌هاي خارجي و سعي درارتقاء سطوح يادگيري
زبان‌هاي خارجي
دستاوردهاي آموزشي
از جمله مهمترين دستاوردهاي مقطع آموزش مقدماتي متوسطه که در پرتو پيشنهادات
كنفرانس ملي توسعه آموزش مقدماتي متوسطه، حاصل گرديد، مي توان به موارد ذيل اشاره
نمود:
1- كاستن از حجم مطالب و تعداد كتاب‌هاي درسي و تاکيد بر غناي محتواي
کتابها
2- التفات و عنايت به سطوح عاليه شناختي همچون ادراك، بكارگيري و تجزيه و تحليل
3- توسعه و ترقي طرح‌هاي مطالعاتي به منظور همنوايي با سيستم آموزش تمام وقت
توسعه آموزشي
در ادامه اعمال تلاش‌هايي در جهت توسعه آموزشي، كميته‌هاي برجسته‌اي جهت بررسي
پيشنهادات ارائه شده در كنفرانس‌هاي ملي در خصوص توسعه آموزشي تشكيل شد. كميته‌هاي
مذکور بر اجراء اين پيشنهادات و نحوه توسعه برنامه‌هاي آموزشي تأكيد خاصي داشتند.
در پرتو ملاقات‌هاي مختلف و پيشنهادات گوناگون لازم شد تا برنامه‌هاي آموزشي توسعه
يافته يك بار ديگر مورد ملاحظه و تجزيه و تحليل دقيق قرار گيرد تا جوابگوي تحولات و
توقعات تازه شكل يافته باشد. كميته‌هاي فوق با بررسي دقيق برنامه‌هاي آموزشي مقاطع
ابتدائي و مقدماتي متوسطه نكات مهم ذيل را مورد تأكيد قرار دادند:
1- ضرورت و اهميت همنوائي برنامه‌هاي آموزشي مقاطع ابتدائي و مقدماتي متوسطه با
سطوح بين‌المللي
2- روزآمد سازي اطلاعات و داده‌ها به منظور هماهنگي با تحولات و پيشرفت‌هاي
بين‌المللي
3- كاهش حجم برنامه‌هاي درسي و برقراري تناسب ميان اين برنامه ها با سن دانش
آموزان و حفظ سطح و استاندارد علمي در کليه مقاطع تحصيلي
4- سهيم سازي دانش آموزان در مسائل و مفاهيمي چون مشاركت اجتماعي و فعاليتهاي
گروهي
5- درج مفاهيم و مسائل نوين در كتاب‌ها و تحول محتوايي آن‌ها
6- درج مفاهيم و مسائلي چون حمايت و حفاظت از محيط زيست، بهداشت، جمعيت، توريسم،
حقوق انساني و توسعه، تساهل، آموزش براي صلح، احترام به كار و كيفيت توليد
7- برقراري رابطه ميان برنامه‌هاي آموزشي و تكنولوژي مدرن
8- توجه به شكل و محتواي كتاب‌هاي درسي
پيشنهادات
ازجمله مهمترين پيشنهاداتي که از سوي کميته هاي فوق مطرح گرديد، ميتوان به موارد
ذيل اشاره نمود:
1- تأكيد بر اهميت كتاب‌هاي درسي و توجه به يادداشت‌هاي كلاس‌هاي درس
2- آماده سازي دانش آموزان جهت پرداختن به جستجوي اطلاعات و اتكاء برخودآموزي
3- آماده سازي معلمين براي تدريس در کليه مقاطع تحصيلي
آمار تحصيلي
شمارگان دانش آموزان مقطع مقدماتي متوسطه طي سالهاي1999-1991
|
شمارگان دانش آموزان
|
سال تحصيلي
|
|
3596365
|
1992-1991
|
|
4152624
|
1999- 1998
|
جدول فوق نشان مي‌دهد كه شمارگان دانش آموزان مقطع مقدماتي متوسطه طي
سالهاي1999-1991 56/15% معادل 59259 نفر افزايش داشته است.
|
معلمين – كلاس
|
شماركلاس ها
|
شمار معلمين
|
سال تحصيلي
|
|
8/1
|
84917
|
153555
|
1992- 1991
|
|
03/2
|
95453
|
4152624
|
1999- 1998
|
|
-
|
4/12%
|
23/20%
|
افزايش
|
جدول فوق‌حكايت از اين واقعيت دارد كه شمارگان معلمين مدارس مقدماتي متوسطه از
شمار كلاس‌ها فراتر رفته است که اين واقعيت خود مبين حائز اهميت بودن كيفيت
آموزش در نگاه مسئولين و دولت مصر مي باشد.
نرخ افت تحصيلي در پايه‌هاي مقطع مقدماتي متوسطه طي سالهاي
1998/1997-1993/92
|
پايه سوم
|
پايه دوم
|
پايه اول
|
سال
|
|
دختران
|
پسران
|
دختران
|
پسران
|
دختران
|
پسران
|
|
07/12
|
11/16
|
78/6
|
23/8
|
56/11
|
22/13
|
93-92
|
|
33/10
|
51/14
|
75/7
|
53/9
|
40/12
|
84/16
|
94-93
|
|
81/10
|
99/14
|
08/7
|
21/9
|
40/12
|
17/15
|
95-94
|
|
64/9
|
56/13
|
73/5
|
31/7
|
15/10
|
37/12
|
96-95
|
|
69/9
|
51/13
|
46/4
|
01/6
|
00/10
|
96/11
|
97-96
|
|
69/10
|
74/14
|
69/4
|
65/6
|
12/10
|
84/12
|
98-97
|
جدول فوق نشان مي‌دهد كه نرخ افت تحصيلي در پايه‌هاي مقطع مقدماتي متوسطه طي
سالهاي 1993-1992و1998-1997رو به كاهش بوده و نكته حائز اهميت آن كه نرخ مردودي به
ويزه در ميان دختران از كاهش چشمگيري برخوردار بوده است.
|
