New Page 1
آموزش ابتدايي
ساختار آموزشي
ساختارمقطع آموزش ابتدايي
|
تعداد معلمين زن
|
تعدادكل معلمين
|
تعداددختران ثبت نامي
|
تعدادكل ثبت نامي
|
تعدادمدارس
|
سال تحصيلي
|
|
144200
|
279315
|
3088768
|
6964306
|
16481
|
1990
|
|
146493
|
273055
|
2942755
|
6541725
|
15361
|
1991
|
|
154745
|
288891
|
3069511
|
6791128
|
15647
|
1992
|
|
155075
|
288939
|
3463823
|
7732308
|
17799
|
1993
|
|
156101
|
291400
|
3344785
|
7313038
|
16088
|
1994
|
|
159414
|
302916
|
3436972
|
7470437
|
16188
|
1995
|
|
176347
|
356499
|
3746137
|
8243137
|
18522
|
1996
|
برنامه هاي آموزشي
دروس آموزشي مقطع آموزش ابتدايي به تفكيك پايه هاي تحصيلي و
تعداد جلسات در هرپايه
|
پايه 5
|
پايه 4
|
پايه 3
|
پايه
|
پايه 1
|
موضوعات درسي
|
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
علوم مذهبي
|
|
11
|
11
|
12
|
12
|
12
|
زبان عربي
|
|
1
|
1
|
2
|
2
|
2
|
خوشنويسي عربي
|
|
6
|
6
|
6
|
6
|
6
|
رياضيات
|
|
2
|
2
|
-
|
-
|
-
|
علوم
|
|
2
|
2
|
-
|
-
|
-
|
علوم اجتماعي
|
|
-
|
-
|
10
|
10
|
10
|
فعاليتهاي عملي
|
|
3
|
3
|
-
|
-
|
-
|
تربيت بدني
|
|
2
|
2
|
-
|
-
|
-
|
آموزش هنر
|
|
2
|
2
|
-
|
-
|
-
|
آموزش موسيقي
|
|
2
|
2
|
-
|
-
|
-
|
مهارتهاي فني
|
|
2
|
2
|
-
|
-
|
-
|
زبان خارجي
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
كتابخانه
|
|
38
|
38
|
34
|
34
|
34
|
جمع
|
دستاوردهاي آموزشي
درجريان كنفرانس Gometain طي سال1990، دولت مصر در چهارچوپ بيانه مربوط به اصول
و مباني آموزش همگاني، بر فراهم سازي فرصت‌ها و امكانات لازم آموزش همگاني و توسعه
كيفي آموزش در مدارس و مقاطع مختلف به منظور توانمندسازي دانش آموزان در مواجهه
باآينده، تأكيد فراواني نمود. چراکه كشور مصر در زمره9 كشور پرجمعيت دنياست كه
آموزش در آنها از اهميت خاصي برخوردار مي باشد.در راستاي آماده سازي و حمايت
شهروندان مصري به منظور شكوفائي استعدادها و توانائيهايشان در مواجهه با چالشهاي
آتي زندگي، همسر رييس جمهور مصر(سوزان مبارك) با تأسيس و رياست(سازمان توسعه ملي
كودكان مصري) درصدد برآمده است تا با برگزاري و سازماندهي كنفرانسهاي ملي راه توسعه
آموزش در مصر را هموار سازد. با همكاري وزارت آموزش مصر، كنفرانس ملي در راستاي
توسعه آموزش ابتدائي بعنوان سرآغاز مجموعه‌اي از كنفرانسها و تلاشهاي مربوط به
اعمال اصلاحات آموزشي در مصر، برگزار شد.كنفرانس ملي توسعه كيفي برنامه‌هاي آموزش
ابتدائي نيز در فوريه 1993 برگزار گرديد. اين كنفرانس خود حكايت از حصول موفقيت‌هاي
چشمگير در حوزه توسعه كيفي مقطع آموزش ابتدايي دارد. توسعه كمي و گسترش فضاهاي
آموزشي و تلاشهاي فراوان در جهت اعمال اصلاحات آموزشي از جمله ديگر دستاوردهاي قابل
توجهي است كه در اين كنفرانس به آن اشاره شد.بعدها طي سال 1994 كنفرانس ملي توسعه
آموزش ابتدايي و كنفرانس ملي آموزش و تجهيز معلمان (در سال 1996) برگزار گرديد.به
طور کلي مي توان از مهمترين دستاوردهاي آموزش ابتدايي به شرح ذيل نام برد:
1- کسب مهارتهاي سه گانه خواندن، نوشتن و رياضيات توسط دانش آموزان تا پايان سه
سال اول ابتدائي است. در پايان مرحله دوم نيز انتظار مي‌رود كه دانش آموز قادر به
بهره گيري از اين قبيل مهارت‌ها و بكارگيري آن به صورت آزادانه در فعاليتهاي
روزمره زندگي باشند.
2- رفع ضرورتهاي رشد و توسعه كودكان و فراهم سازي زمينه‌هاي مناسب جهت بالندگي و
شكوفائي همه جانبه آنان
گفتني است که هدف فوق با ارائه فعاليتهاي آموزشي مشتمل بر مهارتهاي جسمي،
روحي، موسيقي و تئاتر و نيز فعاليتهاي آزاد و مهارتهاي عملي جامه عمل به خود
پوشيده است. از اين روي ، حداقل 30% از فعاليت‌ها و برنامه‌هاي آموزشي مقطع آموزش
ابتدايي به چنين فعاليت‌ها و مهارت‌هايي اختصاص يافته است.
3- تخصيص سهم قابل ملاحظه‌اي از فعاليتهاي آموزشي به فراگيري نگارش به خط عربي
اصلاحات آموزشي
ازجمله مهمترين اصلاحات به عمل آمده در ساختار آموزش ابتدايي مي توان به موارد
ذيل اشاره نمود:
1- سازماندهي مدارس
در راستاي توسعه و ترقي فضاهاي آموزشي مدارس ابتدايي، توجهات قابل ملاحظه‌اي به
پايه‌هاي آموزشي و كلاس‌هاي درسي مبذول گرديده و تلاشهاي فراواني صورت گرفته تا
كلاس‌هاي درسي به اتاق‌هاي كاملاً مجهز و مناسب و برخوردار از انواع تجهيزات و
ابزار كمك آموزشي متناسب با موضوعات درسي مختلف و فعاليتهاي آموزشي گوناگون مبدل
گردد. كلاس‌هاي درس همچنين به ابزار گوناگون تكنولوژيك آموزشي مجهز گرديده‌اند.
سالن‌هايي نيز تدارك ديده شده است كه به انواع تجهيزات آموزشي مجهز مي‌باشند. مطابق
برنامه هاي طراحي شده، دانش آموزان بر اساس برنامه‌هاي زمان بندي در اين سالن‌ها
حضور مي يابند.به عبارت ديگر آنان مجبور به حضور ممتد در کلاسهاي درسي نمي
باشند،بلكه در عوض آزادانه در سالن‌ها حضور يافته و خود را با فعاليتهاي
مختلف و در عين حال نشاط آور مشغول مي نمايند. درحال حاضر توجهات خاصي نسبت به
توسعه تجهيزات مدارس به ويزه از لحاظ ابزار كمك آموزشي و ديگر لوازمات مبذول
مي‌گردد.
2- طراحي دروندادهاي نوين برنامه‌هاي آموزشي
مطابق دروندادهاي نوين برنامه هاي آموزشي، آموزش زبان انگليسي در پايه چهارم
ابتدائي از سال 1994 گنجانيده شده است. آموزش زبان فرانسه نيز يك سال بعد (طي سال
1995) در زمره برنامه‌هاي آموزشي پايه چهارم ابتدائي تعيين شد. آموزش اين دو زبان
خارجي در اين پايه درواقع مقدمه‌اي براي فراگيري كامل آن در آينده تلقي مي‌گردد. در
اين راستا، جهت فراگيري زبان فرانسه ، مدرسه تخصصي برخوردار از آزمايشگاه‌هاي زبان
تأسيس گرديد. از آنجاييکه ارتقاء سطح علمي و توانائي‌هاي عملي دانش آموزان و
شكوفائي استعدادهاي آنان، از جمله دغدغه‌هاي حائز اهميت نظام آموزشي مصر به ويزه
در مقطع آموزش ابتدايي است، از اين روي دولت مصر درصدد است تا با گنجانيدن دروس
عملي همچون نحوه نگهداري و تعمير وسايل و تجهيزات در پايه‌هاي چهارم و پنچم ابتدايي
به اين دغدغه پايان داده و به اهداف‌مورد نظر دست يابد. با اين توصيف دانش آموزان
مي‌توانند به صورت عملي به تجارب عملي زندگي و نيز شكوفائي استعدادهاي خود دست
يابند.از جمله ديگر دروندادهاي نوين آموزشي مي توان به تأكيد فراوان برآميخته سازي
برنامه‌هاي آموزشي با مفاهيم آموزشي جمعيت شناختي و محيط شناختي اشاره نمود. گفتني
است که در قالب اين برنامه‌ها تلاش مي گردد تا دانش آموزان هرچه بيشتر با مسائل و
معضلات منشعب از افزايش جمعيت و تغيير و تخريب محيط زيست آشنائي يابند.در اين
راستا، توجه عمده اي بر اهميت ارتقاء سطح توانائي‌هاي شناختي كودكان، و دستيابي
آنان به منابع اطلاعاتي به ويزه از طريق كتابخانه در جهت توسعه و تقويت مهارتهاي
خودآموزي آنان معطوف گرديده است. نسبت به فراگيري جنبه نوشتاري زبان عربي بعنوان
موضوع مستقل و مرتبط با كلاس‌هاي درسي و پايه‌هاي تحصيلي توجهات خاصي مبذول گرديده
است كه از آن مي‌توان بعنوان يكي ديگر ازدروندادهاي مدرن آموزشي ياد نمود.علاوه
براين، نسبت به استمرارروند توسعه كيفي برنامه‌هاي آموزشي مراکزآموزش ابتدائي نيز
توجهات ويژه‌ايي مبذول گرديده است.
اقدامات آموزشي
ازجمله مهمترين اقدامات آموزشي مراکز آموزش ابتدايي کشور مصر مي توان به موارد
ذيل اشاره نمود:
1- تحقق برقراري ارتباط ميان مدارس ابتدائي و محيط پيرامون بواسطه انجام
فعاليت‌ها و برنامه‌هاي آموزشي مناسب به نحوي كه مدارس همچنان عهده دار رسالت توسعه
و ترقي محيط اجتماعي پيرامون خود باشند.
2- آموزش و تشويق كودكان به انجام عملي فعاليت‌ها و مهارتهاي سخنوري، نمايش و
تئاتر، و فعاليتهاي هنري، علمي و ورزشي.
3- تدارك برنامه‌هاي ويژه براي دانش آموزان تيزهوش جهت ترقي و شكوفائي استعدادها
و توانائي‌هاي آنان و اعطاء پاداش و مدارك افتخاري به آنان
4- تشويق بخش خصوصي و حوزه صنايع به مشاركت در سرمايه‌گذاري آموزشي
5- تشويق به تأسيس تعاوني‌ها به منظور تأسيس مدارس آموزش پايه مطابق با خصوصيات
شكلي و محتوايي مؤسسات ملي
ارزشيابي تحصيلي
ارزشيابي دانش آموزان مقطع آموزش ابتدائي در کشور مصر، بر مبنا و معيار جامع و
پيشرفته‌اي صورت مي پذيرد. به نحويکه ارزشيابي صرفاً به امتحانات كتبي محدود و
منحصر نگرديده، بلكه از چنان وسعت و پيشرفتي برخوردار است که بر آزمون‌هاي عملي و
برآورد عملكرد کلاسي دانش آموزان مشتمل مي گردد.علاوه بر اين، تلاشهاي عمده اي در
جهت كاهش حجم تكاليف خانگي و عدم تخريب بعد رواني دانش آموزان صورت گرفته است.
آمار تحصيلي
نرخ دانش آموزان طي دوره‌هاي 1999/1998 و 1992/1991
|
سال تحصيلي
|
شماردانش آموزان
|
|
92/91
|
6541725
|
|
99/98
|
7351118
|
جدول فوق از افزايش شمار دانش آموزان ثبت نامي مقطع ابتدائي طي سالهاي
1999/1991حكايت مي‌كند. افزايش بوجود آمده معادل 809393 مي باشد كه درصدي برابر با
37/12% را دربر مي‌گيرد.از آنجاييکه سياست آموزشي مصر درصد تحقق عمومي سازي آموزش
ابتدائي براي کليه كودكان واجد سن آموزش اجباري (کليه كودكان رده سني6 سال) است، از
اين روي،وزارت آموزش و پرورش مصر در اين زمينه با تحقق افزايش نرخ ثبت نام مطابق
جدول ذيل، به موفقيت‌هاي چشمگيري دست يافته است.
نرخ ثبت نامي دانش آموزان مقطع آموزش ابتدايي بر مبناي درصد
|
نرخ ثبت نام
|
سال تحصيلي
|
|
12/75%
|
1993-1992
|
|
81/86%
|
1999-1998
|
جدول فوق حكايت از افزايش نرخ كودكان مدارس ابتدايي کشور دارد.
جدول ذيل نيز از افزايش نرخ دانش آموزان دختر نسبت به كل دانش آموزان ثبت
نامي مدارس آموزش ابتدايي حكايت مي‌كند.
نرخ افزايش شمار دانش آموزان مقطع آموزش ابتدائي طي
سالهاي 1999- 1998 و1990- 1989
|
درصد
|
كل
|
زن
|
مرد
|
سال تحصيلي
|
|
7/45%
|
3/54%
|
132355
|
607014
|
716341
|
1992-1991
|
|
48%
|
52%
|
1321660
|
633378
|
688282
|
1999-1998
|
جدول فوق حكايت از آن دارد كه بر اساس سرشماري سال 1996 ، افزايش نرخ ثبت نامي
دختران در مراکز آموزش ابتدائي معادل 49% مي باشد.از اين واقعيت مي‌توان به
عنوان مهمترين و اساسي‌ترين شاخص برابري آموزشي تلقي نمود. به عبارت ديگر اين
واقعيت از رفع تبعيض جنسي در مصر حكايت دارد.در نظام آموزشي مصر توجه خاصي به سطوح
گوناگون يادگيري از قبيل يادگيري از طريق حفظ مطالب، تجزيه و تحليل، استقراء و
استنتاج و حل مسائل با استفاده از تفكر خلاق مبذول گرديده و يادگيري طوطي‌وار در
اين ميانه از ارزش خاصي برخوردار نمي باشد. همچنين وزارت آموزش و پرورش درصدد است
تا با اتخاذ سياستي صحيح شمار معلمين نسبت به كلاس‌ها و تعداد دانش آموزان را
افزايش دهد.
نرخ جذب
ناخالص و خالص دانش آموزان در پايه ابتدايي طي سالهاي99/98
|
مقدار جذب
|
|
|
99%
|
نرخ جذب ناخالص در پايه اول ابتدايي طي سال1999
|
|
87%
|
نرخ جذب خالص در پايه اول ابتدايي طي سال1998
|
|
6/99%
|
نرخ جذب ناخالص در پايه اول ابتدايي1999
|
|
8/91%
|
نرخ جذب خالص در پايه اول ابتدايي1998
|
جدول فوق نشان مي‌دهد كه نرخ جذب ناخالص در مقطع ابتدائي به طرز قابل توجهي
بالاست. وجود اين امر به واسطه آن است كه نرخ كودكان بالاي 11 سال قابل ملاحظه و
چشمگير بوده و يا كودكان با تأخير در مدارس ثبت نام مي‌نمايند. اما در خصوص جذب
خالص كه از ظرافت خاصي نيز برخوردار است بايد گفت اين امر به اين حقيقت كه
کشور مصر در شرف نيل به نقطه ايده‌ال عمومي سازي مدارس ابتدائي به ويزه مدارس تحت
نظارت و سر پرستي دانشگاه الازهر مي‌باشد، باز مي گردد
نرخ افت تحصيلي و قبولي افراد تا پايه
پنجم و ضريب كارائي(راندمان کاري آنان)طي سالهاي1996-1991
|
نرخ مردودي و قبولي افراد تا پايه پنجم بر مبناي درصد
|
شاخص
|
|
60/5%
|
نرخ مردودي در تمامي پايه ها
|
|
74/91%
|
نرخ قبولي
|
|
7/91%
|
ضريب كارائي(راندمان)
|
نرخ افت تحصيلي در پايه‌هاي آموزش ابتدائي طي سالهاي
1998/97-1993/92
|
پايه 5
|
پايه 4
|
پايه 3
|
پايه 2
|
پايه 1
|
سال
|
|
دختران
|
پسران
|
دختران
|
پسران
|
دختران
|
پسران
|
دختران
|
پسران
|
دختران
|
پسران
|
|
74/12
|
25/8
|
68/10
|
62/4
|
40/6
|
23/5
|
19/7
|
29/0
|
33/0
|
22/0
|
93-92
|
|
38/15
|
24/8
|
35/11
|
80/6
|
48/10
|
45/5
|
69/7
|
17/0
|
19/0
|
16/0
|
94-93
|
|
65/14
|
78/6
|
41/9
|
80/4
|
51/7
|
54/4
|
56/6
|
16/0
|
19/0
|
14/0
|
95-94
|
|
98/13
|
07/7
|
20/10
|
12/5
|
17/8
|
49/4
|
45/6
|
23/0
|
28/0
|
20/0
|
96-95
|
|
68/10
|
20/5
|
75/7
|
19/3
|
31/5
|
45/3
|
14/5
|
53/0
|
69/0
|
49/0
|
97-96
|
|
52/11
|
34/5
|
21/8
|
11/3
|
18/5
|
04/3
|
58/4
|
50/0
|
64/0
|
43/0
|
98-97
|
جدول فوق‌الذكر نشان مي‌دهد كه نرخ قبولي تا پايه پنجم ابتدائي فراتر از 90%
مي‌باشدکه اين خودحكايت از نرخ پاين مردودي دانش آموزان ثبت نامي مقطع آموزش
ابتدائي دارد.
شاخص فوق مبين نسبت بسيار ايده‌آل ضريب كارائي (راندمان) دانش آموزان مي‌باشد كه
از رقم 90% نيز فراتر رفته است. تلاشهاي فراواني صورت مي‌پذيرد تا نرخ مردودي از
اين مقدار نيز كمتر گردد،که از جمله مهترين اين تلاشها مي توان به تاکيد برخورداري
همگاني از برنامه هاي آموزشي( چه براي پسران و چه براي دختران) اشاره نمود. از جمله
ديگر اين تلاشها مي‌توان به توجه فراوان دولت به مناطق محروم و به ويزه مناطق
روستائي اشاره نمود. گفتني است که در پرتو تلاشها فوق ، كاهش چشمگيري در نرخ
مردودي‌هاي مقطع ابتدايي سراسر كشور مشهود مي باشد.
|
