• چشم انداز اقتصادي و اجتماعي
• سياست آموزشي
• ساختار كلي نظام آموزش
• آموزش رسمي پيش دانشگاهي
• آموزش پايه
• آموزش پيش دبستاني
• آموزش ابتدايي
• آموزش متوسطه
• آموزش عالي
• آموزش بزرگسالان
• آموزش استثنايي
• آموزش معلمان
• آموزش ضمن خدمت
• آموزش غير رسمي
• اصول و اهداف كلي آموزش
• قوانين و مقررات آموزشي
• مشاركت و فعاليت هاي بين المللي آموزشي
• مشاوره آموزشي
• ارزيابي نظام آموزشي
• مديريت و برنامه ريزي آموزشي
• آژانش ملي آموزشي
• مديريت آموزشي
• برنامه ريزي و نظارت آموزشي
• اصلاحات آموزشي
• تحقيقات آموزشي
• مساعدت هاي آموزشي و كمك هاي مالي

مساعدت هاي آموزشي و كمك هاي مالي

مساعدت‌هاي آموزشي وكمكهاي مالي

ارائه مساعدت‌هاي آموزشي بخشي ازتلاش جامعه سوئد درجهت فراهم نمودن فرصت وپيش شرط‌هاي لازم آموزشي براي شهروندان جوان و بزرگسال سوئدي، بدون درنظرگرفتن زمينه‌هاي اجتماعي ومالي آنان مي‌باشد. سياست مساعدت‌هاي آموزشي توسط انجمن ملي حمايت ازدانش‌جويان (CSN) اجرامي گردد.درجولاي 2001 ، نظام اصلاح يافته‌اي درجهت اختصاص مساعدت‌هاي تحصيلي به دانش جويان كشوربه مورداجراگذارده شد.گفتني است كه نظام مذكور كليه دانش آموزان دوره آموزش پايه و متوسطه ، آموزش بزرگسالان، آموزش عالي و آموزش كودكان استثنائي را در برمي‌گيرد. طبق آخرين آمار بدست آمده در سال2000، حمايت تحصيلي از دانشجويان سوئدي بر يك ميليون نفركه عمدتا در مقاطع تكميلي متوسطه و آموزش عالي تعليم مي‌بينند، بالغ مي‌گردد.علاوه بر اين، بالغ بر 27 درصد دانش‌جويان ثبت‌نامي درمقاطع كارشناسي از بودجه تحصيلي برخوردار گرديده‌اند. در نگاهي كلي مي‌توان گفت كه مبلغ كل پرداختي به دانش‌آموزان و دانشجويان كليه مقاطع تحصيلي بصورت بودجه بر 18/8 ميليارد سك و بصورت وام بر 12/2 ميليون سك بالغ مي‌گردد.

بودجه آموزشي

از اول ژانويه سال1993 دولت سوئد به اعطاي سوبسيدهايي  بصورت كمك هزينه دولتي همسان سازي شده به شهرداريهاي سراسركشورمبادرت نمود. كمك هزينه فوق به عنوان مكمل درآمدهاي مالياتي شهرداري‌ها محسوب شده و به از ميان بردن تفاوتهاي موجود ميان شهرداريها منتهي مي‌گردد. از اين‌روي،  بودجه دولتي منحصراً به تشكيلات آموزشي تعلق نداشته و شهرداريها مختار به بهره‌گيري از كــمك هزينه‌ها جهت ارائه خدمات وفعاليتهاي آموزشي مورد نظر مي‌باشند. با توجه به نرخ رو به رشد شهرداريها، كميته هاي آموزشي به اعطاي بودجه كلي جهت پرداخت دستمزد كادرآموزشي، هزينه ابزار آموزشي و اجاره يا ابتياع فضاهاي آموزشي مبادرت مي‌نمايند.اين درحاليست كه اگرچنانچه يك شهرداري به اجراي وظايف خودمطابق قوانين كلي آموزش وپرورش ويا قوانين جانبي اين برنامه مبادرت ننمايد، دولت ازحق مداخله در امورآن برخوردار مي‌گردد. ضمنا كمك هزينه تحصيلي ويژه‌اي نيز به تحقيق توسعه آموزش ضمن خدمت كادر آموزشي مدارس وتدارك ابزار آموزشي ويژه دانش آموزان استثنايي اختصاص مي‌يابد.ابزار آموزشي و تغذيه  دانش آموزان درمدارس پايه سوئد رايگان است.شهرداريها همچنين موظف به تدارك امكانات اياب و ذهاب رايگان براي دانش آموزان مدارس پايه مي‌باشند. گفتني است آندسته از دانش آموراني كه به انتخاب مدارسي جز مدارس تحت نظارت شهرداري ها مبادرت نمايند از تسهيلات مذكور بر خوردار نمي گردند. به كليه دانش آموزان رده هاي سني16 تا20 سال كه درمدارس متوسطه به تحصيل مبادرت مي‌نمايند، كمك هزينه تحصيلي دولتي اعطا مي‌گردد.گفتني است كمك هزينه فوق به آندسته از دانش آموزاني كه درمدارس خصوصي تحت نظارت دولت تحصيل مي‌نمايند نيز تعلق مي‌گيرد.كمك هزينه تحصيلي مقطع آموزش متوسطه دركشورسوئد از بورسيه تحصيلي(كمك هزينه تحصيلي ويژه دانش آموزان رده هاي سني16 سال به بالا) و بورسيه تحصيلي سنجش استطاعت مالي دانش آموزان من جمله هزينه هاي تحصيلي، اياب و ذهاب و تغذيه روزانه متشكل مي‌گردد.هزينه هاي آموزشي و غير آموزشي مراكز متوسطه مستقيماً توسط دولت تأمين مي‌گردد. تا مدتها تخصيص منابع مالي به مراكز آموزش پيش دانشگاهي بر پايه تعداد دانش آموزان سال اول استوار بود. تا اينكه دراول جولاي سال1991 سيستم توزيع منابع جديد مالي ويژه مراكز آموزش پيش دانشگاهي معرفي گرديد. درحال حاضر اختصاص بودجه به دانشگاهها وكالجهاي دانشگاهي برپايه پيشنهادات دولت صورت گرفته و از مجموع  بودجه هاي اختصاصي مجلس به هر يك از موسسات متشكل مي‌گردد. در سيستم جديد آموزشي، توزيع بودجه براساس نتايج ودستاوردهاي حاصله، سطح نمرات آموزشي دانش آموزان و تعداد دانش آموزان تمام وقت موسسات آموزشي درميان مراكز آموزشي توزيع مي‌گردد.گفتني است كه بودجه آموزشي معمولاً طي دوره هاي3 ساله پرداخت مي‌گردد. گفتني است آن‌دسته از مؤسسات آموزش عالي نظيركالجهاي علوم پزشكي كه به همكاري با مراجع دولتي مبادرت مي‌نمايند، به دريافت سوبسيد از دولت نائل مي‌آيند.لازم به ذكر است كه شوراهاي شهري يا شهرداري ها موظف به پرداخت ساير هزينه ‌‌ها مي‌باشند.

نهادهاي تأمين كننده بودجه

مسئووليت تأمين منابع مالي مدارس كشور برعهده شهرداري‌ها ودولت سوئد مي‌باشد. منابع مالي دولتي از طريق بودجه عمومي دولتي به شهرداري‌ها پرداخت گرديده و سپس به مدارس سراسر كشور اختصاص ميابد. مراكز آموزش پيش دبستاني تا حدودي از طريق روش فوق به تامين مالي مبادرت مي‌نمايند و اين درحالي‌است كه شهريه‌هاي آموزشي درجهت تأمين بخشي از هزينه‌هاي آموزش ازكودكان دريافت مي‌گردد. مراكز آموزش عالي اعم از دانشگاه‌ها و دانشكده‌هاي كشور، مستقيماً از بودجه دولت تامين اعتبارمي‌گردند.ماليات بردرآمدها، عمده ترين منبع درآمد شهرداري‌هاي كشورسوئد راتشكيل ميدهند.علاوه براخذ ماليات‌هاي فوق كه بيشترين سهم تامين مالي آموزش‌هاي تحت نظارت شهرداري‌ها را تشكيل مي‌دهند، شهرداري‌ها هم چنين از بودجه دولتي برخوردارميگردند.مقادير بودجه مذكور، برمبناي معيارهاي اساسي متعددي نظير اندازه جمعيت محدوده شهرداري‌ها، تراكم جمعيت ، ساختار اجتماعي و تعداد مهاجرين ساكن درمناطق مختلف تعيين مي‌گردد. ماليات بردرآمدهاي مأخوذه و بودجه‌هاي دولتي، صرف دوره‌هاي آموزش پايه و غيراجباري تحت نظارت شهرداري‌ها مي‌گردد. درنظام تمركززدائي شده سوئد هريك ازشهرداري‌ها به تصميم گيري درخصوص چگونگي اختصاص منابع و سازماندهي فعاليت‌هاي خودمبادرت مينمايند. ازجمله عمده فعاليت شهرداري‌هاي سوئد مي‌توان به برگزاري دوره‌هاي آموزش پايه، بهداشت و مراقبت‌هاي بهداشتي، مديريت آموزشي و احداث مراكز آموزشي اشاره نمود.كليه شهرداري‌هاي كشورسوئد معمولأ ازيك انجمن محلي آموزشي برخوردارمي باشند كه درخصوص توزيع منابع مالي ميان مدارس مختلف تصميم گيري مي‌نمايند.گفتني است كه انجمن‌هاي محلي فوق همچنين به تصميم گيري درخصوص اختصاص منابع مالي به مدارس مستقل مبادرت مي‌نمايد. برخي ازشهرداري‌هاي كشور نيز به تعيين و اختصاص كمك هزينه سرانه به دانش آموزان مبادرت نموده و به تخصيص مقادير اضافي به مبلغ ثابت فوق جهت برطرف نمودن نياز‌هاي خاص دانش آموزان مبادرت مي‌نمايند. نيازمندي دانش آموزان منطق محروم اجتماعي، دانش آموزان استثنايي و دانش آموزان پناهنده (غير بومي )ومهاجرين در زمره اين گونه نيازمندي‌ها محسوب مي‌گردد.

درتعيين ميزان حقوق معلمين سوئدي، سياست تمركز زدايي آموزشي اعمال گرديده و ازاين روي حقوق مذكور جهت پرداخت به مدارس ارائه مي‌گردد. اين درحالي‌است كه صرف هزينه‌هاي اساسي آموزشي نظير احداث ساختمان‌ها و مراكز آموزشي تحت نظارت شهرداري‌ها از طريق استفاده ازالگوهايي با يكپارچگي كمتر صورت ميگيرد. برخي شهرداري‌ها به اعمال سياست‌هاي تمركز زدايي جهت صرف چنين هزينه‌هايي مبادرت نموده و اين درحالي است كه شهرداري‌ها ملزم به اجراي سياست صرف هزينه‌هاي محلي آموزشي درسطح شهرداري ها مي‌باشند. بنا برتصميمات متاخذه دولت سوئد، منابع خاصي جهت انجام تحقيقات درحوزه آموزش كودكان و گسترش مهارت‌هاي آموزشي معلمان به اين امراختصاص يافته است.شهرداري‌ها همچنين به برگزاري دوره‌هاي آموزشي برمبناي كميسيون دريافتي از شركت‌ها و سازمان‌هاي مختلف مبادرت مي‌نمايند. همزمان با اختصاص منابع مالي به دانشگاه‌ها ودانشكده‌هاي سراسر كشور، قراردادهاي آموزشي درجهت مشخص شدن اهداف و فعاليت آموزشي دانشگاه‌ها ومراكز آموزش عالي با دولت منعقد مي‌گردد. تقسيم نهايي منابع مالي‌، به نتايج به دست آمده درخصوص تعداد دانش‌جويان (دانش جويان سالانه تمام وقت )و عمل كرد آموزشي مراكز آموزش عالي (عمل كرد ساليانه ) بستگي دارد. آن دسته ازدانشگاه‌ها و دانشكده‌هايي كه ازبودجه ساليانه جهت اجراي اهداف آموزشي خود برخوردار مي‌باشند، به اجراي مقاصد ذيل مبادرت مي‌نمايند:

1. برگزاري دوره‌هاي آموزش عالي چهارساله واجراي طرح‌هاي آموزش دانشگاهي

2. تصميم  به تربيت دانش جويان تمام وقت

كليه دانشگاه‌ها ودانشكده‌هاي كشورملزم به اختصاص 8 درصد(15/0درصد)ازبودجه كل آموزشي جهت كمك به دانش جويان استثنايي مي‌باشند. ازجمله چنين كمك‌هايي مي‌توان به برگزاري كلاس‌هاي آموزش زبان اشاره ، اعطاي كمك هزينه هاي تحصيلي و…اشاره نمود. ميزان بودجه مذكورتوسط مشاورين آموزش استثنايي تعيين مي‌گردد. هزينه‌هاي آموزشي ويژه دانش جويان استثنايي طي سال 2001بر32ميليون سك بالغ گرديدكه از اين ميزان، 16ميليون سك شامل بودجه اختصاصي به موسسات و مراكز دانشگاهي كشور به اجراي اهداف مذكوراختصاص يافت. 16ميليون سك باقي مانده نيز درجهت اجراي مناسبت‌ها وبرنامه‌هاي خاص كه توسط دانشگاه استكهلم (كه مسئوليت ارائه خدمات به دانش‌جويان استثنايي رابرعهده دارد)هزينه گرديد. درابتداي هرسال مالي، دانشگاه‌هاو دانشكده‌هاي كشور ازمبالغ اختصاصي شامل مبالغ ثابت ومبالغ جبراني جهت تشكيل كميته‌هاي خاص برخوردار مي‌گردند. گفتني است كه مبالغ اختصاص يافته به صورت موقتي به دانشگاه‌ها ومراكزآموزش عالي كشوراعطاگرديده و  به واسطه لحاظ تعدادواقعي دانش جويان وعمل‌كرد دقيق مراكز آموزش عالي درگزارشات ساليانه، كسري مبالغ مذكور مورد بررسي قرار مي‌گيرد. مقاديركمك هزينه‌هاي ساليانه دانش جويان و بررسي عملكرد سالانه مراكزآموزش عالي نيز توسط دولت و مجلس ملي سوئد(ريسدك)تعيين مي‌گردد.گفتني است كه مقاديرمذكور برحسب حوزه‌هاي آموزشي و برمبناي مبالغ ساليانه دريافتي دانش جويان و عملكرد سالانه حوزه‌هاي آموزشي محاسبه مي‌گردد. مؤسسات آموزش عالي كشورنيزبه ارائه گزارش سالانه‌اي ازنتايج فعاليت‌هاودرآمدهاي مالي ساليانه خودمبادرت مي‌نمايند. گزارشا‌ت سالانه مؤسسات، مواردي نظير ميزان سودوزيان ،ترازنامه ،مبالغ اختصاصي يافته به مراكزآموزش عالي و تجزيه وتحليل مالي مراكز مذكور را شامل مي‌گردد. علاوه براين درگزارشات ساليانه به نتايج چگونگي اجراي قراردادهاي آموزشي نيز اشاره مي‌گردد. دوره هاي آموزش‌ عالي دركشور سوئد رايگان مي‌باشدو اين در حالي‌است كه دانش‌جويان خود ملزم به خريد كتب‌ و ساير ابزار آموزشي مي‌باشند.كمك‌هاي آموزشي به آندسته از دانش‌جوياني اختصاص مي‌يابد كه در برنامه‌هاي آموزشي مورد تائيد دولت مشاركت نمايند.كمك‌هاي آموزشي ويژه دانشجويان به صورت تخصيص بودجه و پراخت وام آموزشي بدون بهره به آنان اعطاء مي‌گردد. به عبارت ديگر كليه دانش‌جوياني كه توسط دانشگاه‌ها، دانشكده ها و يا مؤسسات آموزش عالي مورد پذيرش قرار گيرند، از حق كمك‌ هزينه هاي آموزشي ويژه دوره‌هاي آموزشي تمام وقت و پاره وقت برخوردار مي‌گردند.حداكثر سن مجاز دانشجويان جهت برخورداري از كمك‌هاي آموزشي50 سال تمام مي‌باشد. گفتني است كه كمكهاي مذكور در نظام جديد آموزشي كشور بر7400 كرون در ماه بالغ مي‌گردد. كمك‌هاي تحصيلي بر حسب واحدهاي آموزشي هفتگي محاسبه شده و معمولا  پس ازگذراندن حداكثر 240 هفته (12 ترم) تحصيلي پرداخت مي‌گردد.گفتني است كه كمك‌هاي تحصيلي مذكور به دانش‌جويان دانشگاه‌ها و دانشكده‌هاي خارج از كشور كه تبعه كشور سوئد بوده، از حق عضويت در اتحاديه اروپا برخوردار بوده و يا مشمول «توافقنامه EFA» مي‌باشند، تعلق مي‌گيرد. بازپرداخت وام‌هاي تحصيلي ، حداقل 6 ماه پس از اتمام تحصيلات دانش‌جويان آغاز مي‌‌گردد.دوره بازپرداخت وام‌ها معمولا 25 ساله و يا تا مرز 60 سالگي فرد تعيين مي‌گردد. در قوانين بودجه آموزشي مراكز دانشگاهي «تبصره اطميناني» وجود دارد كه به موجب آن افراد بدهكار برحسب قدرت بازپرداخت خود. از كاهش در مقدار پرداخت سالانه برخوردار مي‌گردند.در اين گونه موارد، مقادير بازپرداخت با درآمد ساليانه بدهكاران، منطبق مي‌گردد. مقادير باقي‌مانده بدهكاري‌، چنانچه بدهكار به مرز سني 68 سالگي رسيده و يا چنانچه فوت نمايند، ساقط مي‌گردد.

كمك هزينه تحصيلي

طبق آخرين آمار بدست آمده در سال 2001، بودجه سرانه آموزش عمومي دانش‌آموزان مقطع آموزش پايه بر950 سك در ماه به علاوه مبلغ تكميلي پوشش دهنده نيازمندي مالي والدين و دانش‌آموزان به ميزان 285 سك در ماه بالغ مي‌گردد.كمك هزينه‌هاي اقامتي نيز از حداقل1190 تا حداكثر2350 سك درماه متفاوت بوده و بنا بر فواصل منازل دانش‌آموزان تا مدارس متغير مي‌باشد.. بودجه ويژه دانش‌جويان مراكز آموزش عالي نيز بر2500 سك در ماه و وام اعطايي بر4850 سك در ماه (مبلغ كل 7400 سك در ماه) بالغ مي‌گردد.

كمك هزينه‌هاي پرداختي ساليانه به دانشجويان (سال مالي 2002)

  *مشتمل بر آموزش درحوزه‌هاي آموزش عمومي و رشته‌هاي عملي

**  مشتمل بر رشته‌هاي روزنامه نگاري و كتابداري و دوره‌هاي عملي زيبائي‌شناسي و آموزش

آموزش بزرگسالان نيز كه تحت نظارت شهرداري به شهروندان بزرگسال سوئدي ارائه مي‌گردد، رايگان مي‌باشد.تنها در مقطع تكميلي متوسطه آموزش بزرگسالان،كتاب‌ها و مواد آموزشي توسط دانش‌آموزان خريداري مي‌گردد. افراد بزرگسال تحت تعليم آموزش بزرگسالان از حق تقاضاي كمك هزينه تحصيلي و بودجه‌هاي خاص آموزشي برخوردار مي‌باشند. نظام مساعده آموزشي كشور سوئد از دو جزء اصلي بودجه و وام تحصيلي متشكل مي‌گردد.دو سطح بودجه34/5 درصدي و 2/8 درصدي به دانش‌آموزان اعطا مي‌گردد. بودجه كمتر بدون توجه به مقاطع آموزشي( آموزش پايه، آموزش متوسطه و آموزش عالي) به كليه دانش‌آموزان پرداخت مي‌گردد. مقدار كل (بودجه و وام) به 7400 سك براي هر دانش‌آموز بالغ مي‌گردد.بودجه‌هاي آموزشي خاص (UBS) نوع ديگري از مساعدتهاي آموزشي محسوب مي‌گردد كه به افراد فاقد شغل رده‌هاي سني 55-25 سال كه تحت تعليم دوره‌ آموزشي3 ساله مقطع آموزش تكميلي متوسطه قرار نگرفته‌اند، پرداخت مي‌گردد.لازم به ذكر است كه طرح UBS از مورخه 31 دسامبر 2002 به اجرا در نيامده است.

شهريه تحصيلي

تحصيلات تكميلي در كشور سوئد رايگان بوده و كليه دانشجويان دوره‌هاي كارشناسي در دانشگاهها ، كالجهاي دانشگاهي و موسسات آزاد و نيز دانشجويان رده‌هاي سني20 سال به بالا كه در مراكز متوسطه و ساير مراكز آموزشي به تحصيل مبادرت مي‌نمايند كمك هزينه‌هاي تحصيلي دريافت مي‌دارند. به شركت كنندگان دردوره هاي آموزش‌ مختلف آموزش عالي، بورسيه تحصيلي رايگان بدون نياز به باز پرداخت و وام تحصيلي تعلق مي‌گيرد. گفتني است كه تسهيلات فوق شامل دانشجويان تمام وقت و پاره وقت مي‌گردد مدارس عمومي مقطع تكميلي آموزش متوسطه هيچ‌گونه شهريه آموزشي از دانش‌آموزان دريافت نمي‌دارند.. علاوه بر اين دانش‌آموزان از ساير امكانات رايگان آموزشي اعم از كتب و ابزار آموزشي برخوردار مي‌گردند. رؤساي مدارس نيز ملزم به ارائه تغذيه رايگان مي‌باشند. طبق قوانين خدمات آموزشي، شهرداري‌ها نيز مسئوليت تقبل هزينه اياب و ذهاب روزانه دانش‌آموزان را برعهده دارند.گفتني است كه فاصله اياب و ذهاب نمي‌بايستي از 6 كيلومتر بيشتر باشد كه در غير اين صورت پرداخت هزينه آن توسط خود دانش‌آموزان صورت خواهد گرفت.گفتني است كه قوانين مذكور هيچ گونه اجباري براي شهرداري‌ها در خصوص ارائه خدمات اياب و ذهاب به دانش‌آموزان در پي ندارد. اگرچنانچه دانش‌آموزان از امكانات اياب و ذهاب شخصي به غير از نوع فراهم شده توسط شهرداري‌ها مبادرت نمايند، در اين صورت شهرداري‌ها موظف به تامين هزينه‌ها نمي‌باشند. درمقطع آموزش تكميلي متوسطه علاوه بر بودجه عمومي آموزش، بودجه عمومي ديگري برحسب نياز دانش‌آموزان در جهت هر چه گسترده‌تر كردن حوزه آموزش و بودجه فوق‌العاده جهت هزينه اقامت و مقابله با موانع جغرافيايي پرداخت مي‌گردد.لازم به ذكر است كه بودجه‌هاي آموزشي هم‌چنين به آندسته از دانش‌آموزاني كه در مدارس خصوصي مورد تاييد دولت تعليم مي‌يابند، پرداخت مي‌گردد.

هزينه هاي آموزشي

طبق آخرين آمار بدست آمده طي سال2000،  هزينه كل نظام آموزش پيش دانشگاهي سوئد  بر600 /97 ميليون سك بالغ مي‌گردد.

نرخ هزينه كل نظام آموزشي سوئد( برمبناي ميليون سك)

نرخ تامين بودجه آموزش كشور به تفكيك تامين‌كنندگان بودجه (بر مبناي ميليون سك)

طبق آخرين آمار بدست آمده در سال 2000، هزينه كل مراكز آموزش عالي كشور سوئد كه شامل اجراي طرحهاي «تحقيقاتي و توسعه R&D» نيز مي‌گردد بر 43/7 ميليارد سك بالغ مي‌گردد.

اين درحالي‌است كه تقريبا كليه منابع دولتي ويژه انجام تحقيقات آموزشي، به دانشگاه‌ها و دانشكده‌هاي كشور اختصاص مي‌يابد.            

نرخ هزينه كل ساليانه دانشگاهها و مراكز آموزش عالي (بر مبناي ميليون سك)