نظام آموزشي كشورهاي جهان

• ملاحظات
• ارتباطات
• جمعيت
• سياست هاي آموزشي
• ساختار آموزشي
• آموزش همگاني
• آموزش پيش دبستاني
• آموزش پايه
• آموزش ابتدايي
• آموزش متوسطه
• آموزش عالي
• آموزش معلمان
• آموزش غيررسمي
• آموزش عالي از راه دور
• آموزش فني حرفه اي
• آموزش بزرگسالان
• آموزش استثنايي
• اصول و اهداف آموزشي
• اولويت ها و علايق آموزشي
• قوانين آموزشي
• مديريت آموزشي
• هزينه هاي آموزشي

ساختار آموزشي > آموزش پيش دبستاني

آموزش پيش‌دبستاني

ساختار آموزشي

طول دوره آموزش پيش دبستاني1/ 2سال است که ازسن 4سالگي آغاز گرديده و تا سن6سالگي به طول مي انجامد. اين مقطع آموزشي در زمره آموزش رسمي و رايگان بوده اما گذراندن آن براي کودکان اجباري نمي باشد. طبق آمارسال 1994،نسبت مربيان به کودکان در مراکز آموزش پيش دبستاني به نسبت 9/ 16است.اين آموزش مبنايي است براي رشدو ارتقاء دانش،مهارت وقوه ابتكاركودك،ازميان انواع آموزشهاي پيش‌دبستاني،مهدكودك رايجتراست كه مدت يك تادوسال براي كودكان4تا6ساله بطول مي‌انجامد.كودكستان نيز براي بچه‌هاي 3ساله و كوچكتر است.

كودكستان و مهد كودك

كودكستان(KB) مؤسسه‌اي است براي رفاه اجتماعي كودكان و يكي از مدارس پيش‌دبستاني به حساب مي‌آيد. اساسي‌ترين اهداف اين گونه مؤسسات اين است كه فعاليتهاي آموزشي را فراهم ببينيد كه باعث رشد و توسعه جسم وذهن كودكان شود وهمچنين نيروي ابتكار، خلاقيت و تفكر آنان رانيزرشد دهد.مهد كودك(TPA) براي مراقبت از نوزاداني كه والدين آنها مشغول به كار هستند تدارك ديده شده است. در كشور اندونزي، سازمانهاي مربوطه همچون سازمان امور اجتماعي، سازمان فرهنگ و آموزش و انجمنها و مؤسسات خود اداره مي‌شوند. براساس قانون مصوبة دولت درباره آموزش پيش دبستاني، تنها كودكان زير سه سال مي‌توانند در كودكستانها و مهدكودكها پذيرفته شوند. با وجود اينكه اطلاعات متناوب دقيق و كاملي از تعداد كودكستانها و مهد كودكها در دسترس نيست، اما مي‌توان تعداد اين نوع مؤسسه، در كشور اندونزي را نسبتاً كم تخمين زد. از اطلاعات بدست آمده در سال 1997 اين طور برآورد مي‌شود كه از ميان كودكستانهاي موجود در استانها و شهرهاي بزرگ اندونزي تعداد 202 كودكستان با ظرفيت 6185 نفري، از سري مؤسسات خصوصي اداره مي‌شده‌اند و حدود 759 مهدكودك با ظرفيت 17048 نفري، كه در ادارات، بازارها و باغها قرار داشتند از طرف دولت حمايت مي‌شده است. تقريباً مي‌توان گفت كه تعداد كودكان 3 تا 5 سالي كه در برنامه‌هاي ECD از طريق KB(كودكستانها) و TPA(مهدكودكهايي)كه ازسوي سازمان امور اجتماعي وسازمان فرهنگ و آموزش(MOEC) اداره مي‌شوند، نسبتاً كم است. اين رقم درسال 1997 به 14/0 درصد در سطح مهدكودكها و 005/0 درصد درسطح كودكستانها مي‌رسد. اطلاعات جمع‌آوري شده كه ميزان شركت كنندگان را كه بر اساس جنسيت آنها تخمين زده، قابل دسترسي نيست. بر اساس اطلاعات بدست آمده در سالهاي 1997 و1998، اين‌طور به نظر مي‌رسد كه افزايشي بالغ بر19/10درصد در تعداد كودكستاتها وجود داشته‌است. بر طبق اطلاعات جمع‌آوري شده، هنوز همه استانها داراي كودكستان نمي‌باشند. از 27 استان، فقط 13 استان كودكستان دارند.

كودكستانها به‌ عنوان مدارس پيش‌دبستاني، از طريق كانان مدرسه‌اي به اجرا در مي‌آيند تا كمكي باشند براي رشد نگرش اساسي، شناخت، مهارت و خلاقيت كودكان در بيرون از محيط خانواده قبل از ورود به مقطع آموزش ابتدايي. كودكان شركت كننده در اين كودكستانها، كودكان 4 تا 6 سال مي‌باشند، چرا كه در اين مقطع آموزشي از كودكان شركت كننده، انتظار مي‌رود كه قادر به درك و جذب برنامه‌هاي ارائه شده در اين كودكستانها(TK) باشند. در كشور اندونزي اين نوع آموزش هنوز از جمعيت بالايي برخوردار نيست، بطوريكه، با وجود افزايشي كه در ميزان ناخالص پذيرش((GER)Gross Exrollment Rate) وجود داشته است، اما هنوز آن طور كه بايد و شايست نيست. در نواحي شهرنشين ميزان ناخالص پذيرش(GER) كودكان در كودكستانها بالغ بر 65/36 درصد در 1990 بوده است كه اين رقم تا 46/43 درصد در سال 1995 افزايش داشته است. اين كاهش 96/41 درصدي درسال 1996 رخ داد و پس از آن كاهش‌ها و افزايش‌هاي نامحسوس ديگر نيز وجود داشته،و بالاخره در سال 2000 ميزان ناخالص پذيرش(GER) را تا 30/42 درصد تخمين زده‌اند.در نواحي روستا نشين درصد شركت كنندگان كمتر از نواحي شهري است. و از لحاظ كاهش و افزايش، همان وضعيت كه در شهرها مي‌بينيم در مورد آنها نيز صادق است. با وجودي كمي شركت كنندگان، اما افزايشي را از 94/8 درصد تا 23/11 درصد مابين سالها 1990 تا 1995 داشته‌ايم. در طي يك دورة 10 ساله افزايش شمار كودكان دختر و پسر در كودكستانهاي خصوصي بيشتر از كودكستانها عمومي بوده است.در سال 1990 شمار دانش آموزان در كودكستانهاي خصوصي 42/16درصد بوده درحالي كه شمار دانش آموزان در كودكستانهاي عمومي فقط 07/0 درصد بوده است.هرسال اين درصد افزايش پيدا كرد تا اينكه درسال 1995درصد شركت كنندگان كودكستانهاي خصوصي به 13/20 ودرصد شركت كنندگان كودكستانهاي دولتي به 10/0 رسيد. شمار شركت كنندگان در مدارس خصوصي در سال 1996 كاهش 86/18 درصدي داشته و در سال 2000 افزايش 88/19 درصدي. درحالي كه كودكستانهاي دولتي تا سال 2000، با وجود نامحسوس بودن، دائماً افزايش داشته است به طوريكه اين درصد در سال 2000 تا 17/0 درصد تخمين زده شده است. شمار كودكان دختر و پسر در كودكستانهاي دولتي به نظر يكسان مي‌رسد، اما دركودكستانهاي خصوصي نه. در سال 1990 تفاوت مابين تعداد كودكان دختر و پسر نسبتاً زياد است بطوريكه 55/13 درصد كودك پسر و 51/19 درصد كودك دختر در اين كودكستانهاي خصوصي شركت داشته‌اند. اين رقم در سال 1995 تقريباً متعادل مي‌شود و اينطور تخمين زده مي‌شود كه در سال 2000 شمار كودكان دختر 46/20 درصد و كودكان سر 31/19 درصد خواهد بود(الحاق جدول 6 را ببينيد). علت اين شرايط و وضعيت اين است كه بيشتر كودكستانها نه از جانب دولت، كه از جانب بخش‌ها خصوصي اداره مي‌شوند؛ بطوريكه هنوز جامعة كم درآمدتر نتوانسته‌اند از اين برنامه استفاده كنند.هنوز اطلاعات دربارة درصد دانش آموزان سال اول ابتدايي، كه شانس حضور در برنامه ECD را دارند تهيه ديده نشده است. به هر حال، بر اساس بررسي تعداد كل دانش آموزان سال اول ابتدايي كه قبلاً در مدارس پيش دانشگاهي شركت داشته‌اند را مي‌توان تقريباً درصد دانش آموزان مقطع ابتدايي كه در مدارس پيش دبستاني شركت داشته‌اند بسيار كم بوده است، حدود 6/26 درصد در سال 1994 و در سالهاي 96/1995 حدود 11/27 درصد كه درسالهاي 97/1996 به 45/27 درصد افزايش يافت، اگر چه يك مدت بعد يعني در سالهاي 98/1997 به 26/23 درصد كاهش يافت.اين آمار نشان مي‌دهد كه كودكاني كه شانس ورود به مدارس پيش دبستاني را قبل از ورود به مقطع ابتدايي(SD) دارند كمتر از 30 درصد مي‌باشد. اين در حالي است كه بر اساس يافته‌هاي تحقيقي كه توسط دفتر توسعه و تحقيق فرهنگي و آموزش (The Office Of Educational and Culturch Research and Development)(Balitbang Dikbud) با همكاري مؤسسات مربوطة ديگر انجام گرفته، نشان مي‌دهد كه تفاوتي در توانايي دانش آموزان كه در كودكستانها شركت كرده‌اند و آنهايي كه شركت نداشته‌اند وجود دارد، مخصوصاً در توانايي زبان و مهارتهاي اجتماعي آنها

برنامه هاي آموزشي

ازجمله مهمترين برنامه هاي آموزشي مراکز آموزش پيش دبستاني اندونزي ميتوان از موارد ذيل نام برد:

پنكاسيلا

آموزش علوم اخلاقي و ديني

اصول و قوانين

مهارتهاي زباني

انگيزش هارموني

خلاقيت

مهارتهاي اجتماعي

مهارتهاي دستي

توانائيهاي بدني

بهداشت

اهداف آموزشي

هدف آموزش پيش‌دبستاني افزايش رشد جسمي و فكري محصلان درخارج از محيط خانواده و قبل از ورود به دبستان مي‌باشد.از جمله ديگر اهداف مقطع آموزش پيش دبستاني ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود :

تقويت رشد جسمي و ذهني كودكان خارج از محيط خانواده قبل از ورود به مدرسه ابتدايي و برنامه آموزشي خارج از مدرسه .

رشد گرايشات،دانش،مهارت و توانائيهاي اخلاق به منظور اينكه کودکان با محيط سريعتر و آسانتر وفق پيدا كرده و رشد و توسعه بيشتري بيابند .

معضلات آموزشي

اصليترين معضل پيش روي مراکز آموزش پيش دبستاني ،عدم توسعه مراقبتهاي كودكان طي سالهاي اولية زندگي است.درحاليكه تمام مردم درتلاش براي افزايش تحقق اين برنامه هستند، بحران اقتصادي موجود در كشور اندونزي تأثيري جدي درتحقق همه برنامه هاي آموزشي از جمله برنامة آموزشي متعلق به كودكان درسالهاي اوليه تولد آنها داشته است. جامعه مستقيماً تأثيرات اجتماعي آن را تجربه كرده است، مخصوصاً مراقبتهاي بهداشتي براي كودكان درسالهاي اولية تولد بسيار نا اميد كننده است. اين بحران باعث شده است كه مردم نتوانند ازغذاهاي مناسب و با كيفيت بالا استفاده  كنند، بخصوص مردم فقير چرا كه آنها قادر نيستند هم غذاهايي با كيفيت بالا بخرند و هم با كميت بالا. علاوه بر اين، كاهش بوجود آمده در خدمات بهداشتي نيز مسائل تغذيه أي و بهداشتي زيادي براي جامعه بخصوص براي كودكان و مادران باردار، به بار آورده است .

اگرچه ، اطلاعات خاصي در دسترس نيست ، با وجود اين اينطور تصور مي رود كه تا پايان سال 1998، 4 ميليون كودك زير 2سال از سوءتغذيه أي كه به خاطر بحران اقتصادي بوجود آمده بوده، رنج مي بردند. اگر به اين رقم كل، شمار ديگر نوزادان را نيز اضافه كنيم اين تعداد دو برابر خواهند شد . وضعيت موجود توسعه هوش كودكان علاوه بر كيفيتشان را به تأخير مي اندازدكه اين خود بيني از اثرات كمبود مراقبتهاي بهداشتي در طول دوران كودكي است كه بحران اقتصادي منجر به آن شده است.كودكان نمي توانند بطور مطلوب پيشرفت كنند چرا كه نيازهايشان درزماني كه در خانه از آنها مراقبت مي شود، تحقق نمي يابد.دركشوراندونزي،مهدكودكها و كودكستانهايي براي كودكان پيش دبستاني وجود دارد، اطلاعات جمع آوري شده اينطور نشان مي دهد كه درصد کودکاني كه تا به حال به تحصيل پرداخته اند نسبتاً كم بوده است.با وجود چنين وضعيت اقتصادي،نيازبه ارجحيت بيشتري نسبت به فرستادن کودکان به مهد كودكها و كودكستانها، دارد. علاوه بر اين، شهريه هاي مدارس و هزينه هاي ديگري كه براي كمك به مهد كودكها و كودكستانها بايد پرداخت بسيارگران است.بعلاوه،كيفيت مهد كودكها و كودكستانها هنوز پايين است، از جمله كيفيت معلمان ومراحل تدريس و يادگيري که همه اينها به خاطر فقدان حمايت مالي ايجاد شده است.

ازجمله ديگر معضلات ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود :

ميزان شركت دانش آموزان 2تا 4سال دركشور اندونزي تنها 2درصد است ؛كه خيلي كمتراز حد متعارف 41 درصدي كشورهاي عضو برنامه OECD (سازمان همكاري و توسعه اقتصادي) مي باشد.

وجود پراكندگي غير عادي مدارس هم از جنبه استاني و هم از جنبه شهري روستايي

عدم برخورداري اغلب مربيان پيش دبستاني ازحداقل توانايي لازم براي اين كار را ندارند، البته طي  چند سال گذشته،برنامة آموزش پيش دبستاني رشد منطقي داشته است،هم از لحاظ تعداد وهم از لحاظ كيفيت نوع برنامه.

اصلاحات آموزشي

دو نوع تلاش در جهت اصلاح و شناساندن آموزش پيش دبستاني به جامعه انجام گرفته است.

 اول ، تلاشهايي كه از طريق سازمانهاي غير دولتي انجام گرفته از جمله :

اتخاذ روشهاي جديد براي مراقبت هاي بهتر از كودكان درسالهاي اوليه تولد

ارائه خدمات بهتر به كودكان درسالهاي اوليه تولد توسط سازمانهاي غير دولتي به شرح ذيل :

تخصيص جيره غذايي به كودكان زير5سال

فراهم سازي محيط رقابتي براي کودکان سالم

ارائه خدمات بهتر به مادران و كودكان

 دوم تلاشهايي كه از طريق برنامه هاي آموزشي انجام گرفته شده است ، از جمله :

توسعه آموزش پيش دبستاني

اصلاح كيفيت معلمان پيش دبستاني

بررسي و تحقيق در مراحل خاصي از رشد كودكان در سالهاي اوليه تولد

از جمله ديگر اصلاحات اعمال گرديده ميتوان از موارد ذيل نام برد:

تاکيد بر اجراي طرح آموزشي ECD با تأكيد بر بهبود و ارتقاء امکانات آموزشي کودکان متعلق به خانواده هاي  بي بضاعت

رسيدگي مستقيم به كودكان به واسطه مؤسسات مراقبتي كودكان

افزايش مشاركت جامعه در برنامه هاي آموزشي

افزايش آگاهي جامعه از اهميت برنامه هاي آموزشي

توسعه شبكة اجراي برنامه هاي پيشرفت كودكان

بهبود تغذيه كودكان به واسطه وضعيت اقتصادي خانواده هايي كه اين روزها به سبب وجود بحران اقتصادي رچار ركود شده اند .

علاوه بر اين، برنامه هاي چندي به منظور رسيدگي به كودكان از طريق پايگاههاي دولتي و غيره دولتي و مؤسسات بين المللي به اجرا در آمده است كه از جمله مهمترين اين قبيل برنامه ها ميتوان از موارد ذيل نام برد :

تدارك غذاي اضافي براي كودكان مناطق فقيرنشين (IDT) به منظور بهبود وضع تغذيه كودكان و افزايش آگاهي والدين و جامعه

گفتنيست که مجري اصلي برنامه هاي مذکور،پايگاه YKAI (Yayasan Kesejahteruan Anak Indonesia) مي باشد.

ايجاد رقابت در زمينة رفاه كودكان اندونزيايي طي سال 1998

لازم به ذکر است که در چنين برنامه هايي بالغ بر144161نوزاد شركت داشته اند.هدف اين برنامه افزايش آگاهي جامعه از استقلال پايگاه YKAL در توسعه و راهبري كودكان است.

اصلاح خدمات بهداشتي ويزه مادران و كودكان

از طريق حمايت مالي از جانب دولت ژاپن ، پروژه اي درجهت بهبود خدمات بهداشتي مادران و كودكان درسولاوسي شمالي  (North  Sulawesi)دردست اجراست.هدف اين برنامه اصلاح كيفيت منابع انساني در مناطق روستايي است .

اصلاح كيفيت تغذيه كودكان

از طريق برنامة شبكة ايمني جامعه (JPS) ، به خاطر سلامت 243000 نوزاد كودك در استان جاواي شرقي (East Java) ، كيفيت غذايي و بهداشت بهبود خواهد يافت و در حدود 14000 نوزاد را به عنوان نوزاداني كه از سوء تغذيه رنج مي برند طبقه بندي كرده اند.

اجراي فعاليتهايي چند در زمينة آموزش حمايت از بهداشت و تغذيه

احداث كودكستانها و مراکز مراقبتي کودکان در کليه استانهاي کشور

طي سالهاي1993تا1998،كشوراندونزي،كودكستانهايي درسراسر استانهاي كشوراحداث كرده است.علاوه براين کليه كودكستانهاي دولتي احداث شده ازامكانات لازم و حمايت مالي برخوردارند.

بهبود كيفي مربيان مراکز پيش دبستاني و كودكستانها

در سال 1994، برنامه اي به نام ارائه مدرك ديپلم ( Diploma 2 ) به معلمان كودكستانها در 3 مؤسسه تربيت معلم (IKIP) به مورد اجرا درآمد. اين برنامه همچنين در دانشگاههاي آزاد نيز به اجرا در آمد تا از اين طريق فرصتي به معلمان كودكستانها داده شود تا حرفة معلمي خود را ارتقاء دادند.

اعمال تلاشهايي درجهت اصلاح كودكستانها و مهدكودكها از طريق تحقيقات و بررسي جامع و سراسري

تعيين توانايي كودكان 0 تا 6 سال واجراي روشهاي آموزشي جايگزين براي تربيت آنان به واسطه انجام فعاليتهاي تحقيقي

عمده چنين تحقيقاتي از سوي تحصيل كرده ها انجام مي گيردتا دولت اندونزي را در تدارك  برنامة آموزشي براي مهد كودكها ياري كنند. بانك جهاني از اين تحقيقات حمايت مالي ميكند تا تحقيقاتي را در زمينة سياست توسعه اساسي و برنامة مشاوره اي كودكان كم سن و سال انجام گيرد تا از اين طريق بتوانند موارد زير را مورد مطالعه و بررسي بيشتري قرار دهند:

1) توسعه وضعيت كودكان كم سن و سال(0 تا 6 سال)

2) تبيين قوانين گوناگون مربوط به راهبري و آموزش كودكان كم سن و سال

3) طراحي و اجراي برنامه هاي آموزشي گوناگون ، مربوط به تغذيه ، بهداشت و آموزش كودكان .