New Page 1
تاريخچه آموزشي
پيش از سال 1935 م در عربستان سعودي مدرسه به معناي امروزي آن وجود نداشت و تنها
مدارس ديني و يا مساجد تعليم علوم ديني و خواندن و نوشتن مي پرداختند. دراين سال
اولين مدرسة ابتدايي در زمان سلطنت ملك عبدالعزيز تأسيس شد.درسال 1953م بفرمان ملك
سعود پادشاه وقت عربستان, اداره كل فرهنگ كه عهده دار امور تعليم و تربيت بود به
وزارت فرهنگ تبديل شد.پس ازتشكيل وزارت فرهنگ, دولت اقدام به توسعه تعليمات همگاني,
ابتدائي و تعليم نسل جوان عربستان نموده است.درعربستان آموزش و تحصيل رايگان بوده
ولي به صورت اجباري نمي باشد.دولت عربستان روش خاصي براي تعليم و تربيت دختران
اتخاذ نموده است كه نظير آن در هيچيك از نقاط دنيا وجود ندارد, به اين معني كه
آموزش و پرورش دختران در اين كشور مستقل از وزارت فرهنگ بوده و يك مؤسسه دولتي خاص
بنام ((رياست كل تعليمات دختران)) عهده دار اين امر است و رياست مؤسسه مذكور بعهده
يكي از روحانيون سعودي مي باشد.دراين كشور مؤسسات آموزشي توسط دولت اداره مي شود.
آموزش قبل از دورة ابتدايي و آمادگي در اين سطوح فقط در مناطق شهري انجام مي گيرد .
دوره آموزش دبيرستان سه سال مي باشد كه بعد از سال اول دانش آموزان به دو گروه علوم
و هنر تقسيم ميشوند.مدارس صنعتي, بازرگاني و كشاورزي در عربستان وجود دارد كه دانش
آموزان پس از طي دورة مياني مي توانند تحصيلات خود را در اين مدارس ادامه دهند.سال
تحصيلي در عربستان از اواخر سپتامبر يعني اوايل مهرماه آغاز شده و در اواخر ژوئن
يعني اوايل تيرماه به اتمام مي رسد. در اين كشور مدت دوران تحصيلي به دو دوره نيم
سال اول و دوم تقسيم مي گردد. پس از نيم سال اول, تعطيلات عربستان بنام (( اجازه
الربيع)) آغاز مي گردد كه به مدت دو هفته ادامه مي يابد. در عيد فطر و عيد قربان هر
كدام بيست روز تعطيلي براي دانش آموزان وجود دارد كه اگر اين زمان با دوره تحصيلي
دانش آموزان مصادف شود, يك عدم پيوستگي در دوران تصحيلي بوجود مي آورد كه موجب
پائين آمدن سطح آموزشي ميگردد. دوران تحصيلي در عربستان 12 سال مي باشد.در سال 1994
م كشور عربستان تقريبا داراي 10700 باب مدرسة ابتدائي با دو ميليون و صد و چهارده
هزار و هفتصد محصل بوده است. همچنين تعداد مدارس متوسطه در اين كشور 6300 باب كه
تقريبا دو ميليون دانش آموز در آنها ثبت نام كرده بودند. در دهه هاي اخير مؤسسات
تربيت معلم بمنظور كاستن از وابستگي شديد كشور به ساير كشورهاي عرب از نظر معلم در
كشور (عربستان) تأسيس شده است. برطبق آخرين آمار منتشره ازسوي مقامات عربستان تعداد
مراكز آموزشي و تحصيل كنندگان بشرح ذيل مي باشد.
|
رديف
|
نام واحدتحصيلي
|
تعداد واحد تحصيلي
|
تعداد دانش آموزان
|
|
1
|
پيش دبستاني
|
195
|
15670 پسر
|
12375 دختر
|
|
2
|
مدرسه ابتدايي
|
3864
|
930436 پسر
|
360030 دختر
|
|
3
|
مدارس مقدماتي متوسطه
|
1109
|
168567 پسر
|
88157 دختر
|
|
6
|
مدارس متوسطه
|
375
|
65873 پسر
|
32431دختر
|
|
7
|
مدارس حرفه اي
|
30
|
6920 دانش آموز
|
|
8
|
مدارس خصوصي
|
58
|
1971 دانش آموزدختر و پسر
|
|
9
|
مدارس سوادآموزي
|
2991
|
136103 بزرگسالان
|
|
10
|
انواع ديگر مدارس
|
122
|
13473 دانش آموز
|
در مجموع تعداد مدارس بالغ بر 11379 باب مي باشد و كل تحصيل كنندگان به تعداد
1550941 نفر محصل بوده از اين تعداد 1318565 نفر آنها سعودي و بقيه خارجي مي
باشند.مدارس حفظ قرآن در عربستان 123 باب بوده كه داراي 21687 نفر محصل مي
باشد.لازم به توضيح است تمام اين مدارس تحت تأثير شيوه تدريس غرب بوده و قابل
مقايسه با سنين آموزشي در ايران قبل از انقلاب اسلامي است.
از سال 1932كه پادشاهي عربي سعودي مستقر شد ، تحصيل در اختيار همگان نبوده و به
دستورات و برنامه هاي متكي به افراد در مدارس مذهبي و مساجدمناطق شهري محدود مي
گرديد.در اين مدارس قانون اسلام و مهارتهاي پايه اي ادبيات تدريس مي گرديد.در حال
حاضر(70سال بعد)عربستان سعودي ازسيستم تحصيلي گسترده در تمام كشور برخوردار است به
نحويکه كه تحصيلات پيش دبستاني تا دانشگاهي را به صورت رايگان در اختيار شهروندان
عرب قرار مي دهد.با وجود آنكه تعليم علوم اسلامي به قوت خود باقي است،سيستم تحصيلي
نوين عريستان سعودي به تهيه و تدوين دستورالعمل و برنامه هاي آموزشي در جنبه
هاي مختلف علم و هنر نوين و سنتي تاکيد دارد.اين تنوع آموزش پادشاهي سعودي را ياري
كرده است تا به هدف برخورداري از شهرونداني با تحصيلات عالي جهت توسعه سريع
کشوردرخلال چند دهةاخير دست يابد. طي سال 1930 ارائه همگاني برنامه هاي آموزش
ابتدايي آغاز گرديد.
طي سال1945،شاه عبدالعزيز بن عبدالحمن السعود،بنيانگذاركشور،به ارائه برنامة
وسيعي جهت احداث وپايه ريزي مدارس كشورمبادرت نمود.
6سال بعددرسال1951،كشورعربستان از226مدرسه با29887دانش آموزبرخورداربود.
درسال 1954،وزارت آموزش به رياست شاهزاده فهد ابن عبدالعزيز تأسيس گرديد.نخستين
دانشگاه كشوركه درحال حاضر دانشگاه ملك سعود ناميده مي شود ،درسال 1957دردياده
تأسيس گرديد.در حال حاضر سيستم تحصيلي فراگير عربستان سعودي بر8 دانشگاه ، بيش از
24000 مدرسه و تعداد زيادي كالج و مؤسسات آموزش تربيتي مشتمل مي گردد.نخستين مدرسه
دولتي دخترانه در سال 1964 احداث گرديد. اين در حاليست که تا پايان دهه 1990، کليه
مناطق پادشاهي سعودي از مدارس دخترانه برخوردار گرديد. طبق آمار بدست آمده طي سال
تحصيلي 1999-2000حدود نيمي از دانش آموزان کشور(5 ميليون نفر)به دانش آموزان دختر
تعلق دارد.درحال حاضر بالغ بر4هزار مدرسه مقدماتي متوسطه و 2هزار مرکز تکميلي
متوسطه در عربستان وجود دارد .پايان دوره متوسطه با برگزاري2آزمون جامع كه 2 بار در
سال برگزار مي گردد، مشخص مي شود.گفتني است که وزارت آموزش بر روند برگزاري اين
آزمونها نظارت دارد .رشد كمي قابل توجه سيستم تحصيلي از زماننخستين طرح توسعه درسال
1970 بخوبي با ارتقاءكيفي تحصيلات در آميخته است. يك مقياس براي اين موضوع،
افزايش9برابري تعداد معلمين تمام وقت به نسبت افزايش6 برابري تعداد دانش آموزان طي
سالهاي1970تا 1990،بوده است.نسبت15دانش آموز به1معلم در عربستان از جمله كمترين
نسبتها در جهان است.اين موضوع با افزايش كيفي برنامه هاي آموزش معلمان، بهبود
برنامه هاي ارزشيابي دانش آموزان و بهره گيري روبه تزايد ابزار كمك آموزشي به ويزه
بكارگيري كامپيوتر در مدارس متوسطه امكان پذير گرديده است .
در اين راستا،طي سال 2000، طرح داوطلبانه طرح كامپيوتر درمدارس تحت نظارت معاونت
نخست وزيري و گارد ملي انجام گرفت. بعلاوه امور اداري سيستم تحصيلي تا حدودي با
تنفيذ امور به هيأتهاي منطقه اي بهبود يافت.در ساية تلاشهاي پادشاهي سعودي براي
فراهم سازي امكان تحصيل دانش آموزان سعودي در اقصي نقاط جهان، موسسات آموزشي خارج
از کشورعربستان احداث گرديد که از جمله مهمترين اين موسسات ميتوان از مراکز آموزشي
مستقر در کشوهاي آمريكا ، انگلستان و آلمان نام برد.
علاوه بر اين،مدرسة جديد سعودي در رم ايتاليا احداث گرديده است که تعداد اين
مؤسسات را به 18عدد بالغ مي گرداند.نخستين گردهمايي مديران مدارس و آكادمي هاي
خارجي سعودي طي هجدهم جولاي سال 2000 در طائف برگزارگرديد.گفتني است که دانش آموزان
اين مراکز علاوه بر آموزش موضوعات تحصيلي عمومي ، علوم اسلامي و زبان عربي نيز مي
آموزند.
|
