New Page 1
آموزش عالي
ساختار آموزشي
آموزش عالي توسط دانشگاهها «دايگاكو» (Daigaku)،مدارس عالي« تانكي ـ دايگاكو»
(Tanki- Daigaku) ودانشكده هاي فنّي«كوتو سمنو نگاكو»(Koutou- Senmon-
Gakko) فراهم ميشود.اين مؤسسات ممكن است دولتي( Prefectural) ، يا وابسته به
شهرداري) يا خصوصي باشند. وزارتخانه بايستي تأسيسات مؤسسات آموزش عالي را تصويب كند
و اين مؤسسات تحت كنترل اين وزارتخانه مي باشند.درحدود70درصد مراكز«
دايگاكو»(Daigaku) و 85 درصد مراكز«تانكي ديگاكو»(Tanki- Daigaku)، مؤسسات خصوصي
هستند.دانشگاهها از يك يا چند دانشكده كه دوره هاي 4 ساله را با موضوعات و رشته هاي
مختلف ارائه مي دهند،متشكل مي گردند. بودجة دانشگاههاي دولتي اساساً از بودجة ملي و
محلي تأمين مي شود.دانشگاههاي خصوصي و دانشكده ها توسط شهرية دانشجويان و بودجة
خصوصي تأمين مالي مي شوند. دولت ملي حدود يك سوم هزينه هاي جاري مؤسسات خصوصي را با
كمكهاي بلاعوض تأمين ميكند. مدارس عالي دوره هاي 2 تا 3 ساله ارائه مي دهند كه به
مدرك تحصيلي درجه يك منتهي نمي شود بلكه مدارك اكتسابي ممكن است بخشي از مدارك منجر
به مدرك تحصيلي به حساب آيند.دانشكدة فني دوره هاي 5 ساله ارائه مي دهد كه دروس سال
آخر آن در سطح بعد از متوسطه مي باشد.آنها تكنيسين تربيت مي كنند امّا گواهينامه در
سطح دانشگاه ارائه نمي كنند.
با وجود اينكه ، دارندگان مدرك تكنيسين ممكن است براي پذيرش در سومين سال دورة
دانشگاهي كاربرد داشته باشد.دو دانشگاه ملي(دانشگاه فنّي «ناگا اوكاو» (Nagaoka) و
دانشگاه فنّي « تويو هاشي » (Toyohashi) دوره هاي چهارساله كارشناسي ارائه ميدهند.
چالشهاي پيش رو
همانطور كه قبلاً ذكر شد، تعداد دانشگاهاي ژاپني،منحصر به دانشگاههاي 4 سالة
ملي و خصوصي و دولتي prerectural از ماه مي 1997 به بعد 586 دانشگاه بوده است.
تعداد دانشجويان در سال 1960 ، به 6/0 ميليون ، در سال 1975 ، 7/1 ميليون ، در
سال1990، 1/2 ميليون، و در 1997به 6/2 ميليون رسيد ( جمعيّت كل ژاپن در اول اكتبر
1997، 126.166.000 نفر بوده است).
با فرض ارقام سال 1960 بعنوان مبنا ( 100 =) ، شاخص تعداد در سال 1997، در مورد
دانشگاه 2/239 و براي دانشجويان 8/420 بود. به عبارت ديگر ، در طول اين دوره تعداد
دانشگاهها 204 برابر شده است ، در حاليكه تعداد دانشجويان تا حدود 402 برابر افزايش
يافته است . به منظور تأسيس دانشگاههاي علوم و فن آوري، يا دپارتمانهاي علوم و فن
آوري در دانشگاههاي موجود ، به مقدار متناوبي بودجة تسهيلات نياز است ، مبلغي بسيار
بيش از آنكه جهت تأسيس دانشكده هاي علوم اجتماعي و انساني يا برقراري دپارتمانهايي
در اين زمينه ها لازم بود. در نتيجه ، آموزش علوم و فن آوري در دانشگاههاي ملّي به
نسبت همتاهاي خصوصي آنان سريعتر افزايش مي يابد. از سوي ديگر بيشتر دانشگاههاي
خصوصي بر آموزش علوم انساني و علوم اجتماعي تأكيد مي كنند . اين روزها ، دانشگاههاي
خصوصي به 2/73 درصد كلّ دانشجويان دانشگاه درجة دانشگاهي مي دهند ، امّا كمك مالي
از بودجة ملّي فقط 1/50 درصد (درسال 1998) كلّ هزينه هاي دانشگاههاي خصوصي مي باشد.
بيشتر هزينه ها توسط شهريه وهزينه هاي ثبت نام پرداختي توسط دانشجويان تأمين مي
شود. اين شهريه ها به طور تقريب بالغ بر 8/49 درصد درآمد دانشگاههاي خصوصي ( در سال
1996 ) مي باشند.افزايش ناگهاني تعداد دانشگاههاي داراي دانشكده هاي علوم طبيعي و
فن آوري همراه با مشكلاتي كه مؤسسات خصوصي با آنها روبرو هستند و در بالا ذكر شد ،
موجب بروز دشواريهاي جديدي درآموزش عالي ژاپن شده است. اوّلاً آنچه كه در سطح آموزش
تكميلي متوسطه و در رابطه با حركت جاري اصلاحات تذكر داده شد ، در سطح دانشگاه هم
صادق مي باشد. رابطه ميان فرهنگ جامع و گسترده از يك سو و مهارتهاي فنّي از سوي
ديگر، به نسبت سطح دبيرستاني در تضاد شديدتري مي باشد. بيم آن مي رود كه دانشگاهها
بتدريج تغيير يابند و به مكانهايي جهت آموزش فنون تخصّصي به شكلي محدود و ضعيف
مبـدل شوند . دردرجة دوم ، تأسيسـات اضـافي باري بر بودجه هاي مـالي مؤسسـات خصـوصي
مي باشند كه به افزايش اجتناب ناپذير شهرية آنان منجر ميشود.
مشاهده جزئيات ، مسائل ديگر را آشكار مي سازد . يك نمونه از بازنگري دروس آموزشي
و سازمانهاي معلّمان به منظور هماهنگي با تغييرات محيط اجتماعي ، كه به شكل
روزافزون اطلاعات گرا و جهاني ميشود ، با افزايش سواد تحقيقات علمي ، و با ايجاد
مراكز آموزش تكميلي متوسطه تا حد ممكن جذاب و مؤثر انجام مي شود. مثال ديگر اين است
كه سيستم جديد خود آزمايي در دانشگاهها يا در حال اجراست و يا تحت آزمايش
ميباشد.همچنين ، اين مشكل وجود دارد كه چگونه ازعهده افزايش سريع فعلي و كاهش تعداد
18 ساله ها براييم . سياست هاي آتي آموزش عالي ، امتياز را در عوض كميّت به كيفيّت
خواهند داد و علوم پايه را به منظور آوردن آنها درخط انتظارات جهاني ارتقاء خواهند
داد. آموزش عالي همچنين بايد نقش مهمّي در تأمين فرصتهاي آموزشهاي دراز مدت ايفا
كند .
سال تحصيلي
كلاسهاي دانشگاهي از ماه آوريل آغاز شده و تا ماه مارس به طول مي انجامد.
تعطيلات طولاني مدت از15جولاي آغاز شده و تا 31 آگوست ادامه مي يابد.
مقاطع آموزشي
مقطع كارشناسي
آموزش عالي شامل دورة چهار ساله ( 6 سال در پزشكي ، دامپزشكي و دندانپزشكي ) مي
باشد .از سال 1979 ، متقاضيان ورود به دانشگاه مّي و دولتي پيش از گذراندن امتحانات
ورودي بايد درامتحانات سراسري مرحلة اول شركت كنند.علاوه بر مطالعة رشتة تخصصي ،
آموزش عمومي (شامل ادبيات و علوم اجتماعي و طبيعي ) براي هر دانشجو اجباري است.
نظام واحدي مورد استفاده قرار مي گيرد و حداقل واحد مورد نياز براي فارغ التحصيلان
124 واحد مي باشد ،(در پزشكي و دندانپزشكي ، به شكل جداگانه مشخص شده است ) كه شامل
واحدهايي در موضوعات عمومي زبانهاي خارجي و آموزش بهداشت و تربيت بدني مي
باشد.درمورد مدارس عالي ، حداقل واحد مورد نياز فراگيري بيش از 62 واحد براي دوره
هاي دو ساله و 63 واحد براي دوره هاي سه ساله مي باشد. مدرك تحصيلي اعطايي درپايان
مرحله اول كاگوشي (Gakoshi) « مدرك كارشناسي» ميباشد.درسال1991وزارت آموزش اصلاحاتي
انجام داد كه از آن طريق كساني كه از دانشگاه فارغ التحصيل نشده بودند مي توانستند
تحت شرايطي معين و مشروط به اينكه از سوي مؤسسة ملي مشمول دريافت مدرك تحصيلي علمي
شده باشند ، مدرك كارشناسي دريافت دارند.
مقطع كارشناسي ارشد
تخصص بيشتر در مقطع كارشناسي ارشد« دايگاكو اين » ( (Daigaku _ in صورت ميگيرد
كه در همة دانشگاهها وجود ندارد ،و بعداز دو سال به« شوشي» (Shushi) (ديپلم يا مدرك
فوق ليسانس) منجر ميشود.اين مرحله نياز به گذراندن تعدادي واحدهاي اضافي ، ارائة تز
تحقيقاتي و گذراندن امتحان نهايي دارد. براي رشته هاي پزشكي ديپلم كارشناسي ارشد
وجود ندارد بلكه مدرك دكتري كسب مي شود.
مقطع دكتري
مرحلة سوم به بالاترين مدرك تحصيلي« هاكوشي»(Hukushi) دكتري منجر ميشود.
تحصيلات حداقل سه سال پس از«شوشي» بطول مي انجامد.( 4سال در پزشكي و دندانپزشكي )
داوطلبان «هاكوشي» بايد تزي را ارئه دهند و امتحان نهايي را هم بگذارنند.« كاتي ها
كاسه » (Katei_Hakase) ( دكتري دورة كاري ) به افرادي اعطا مي شود كه از برنامه
دانشگاهي دورة كارشناسي ارشدفارغ التحصيل شده اند.« ورنبون ـ هاكاسه »(Runbun –
Hakase )(رسالة يا پايان نامه دكتري) به آناني اعطا مي شود كه پايان نامة آنان در
امتحان پذيرفته شده است.
انواع مؤسسات آموزشي
دايجاكو دانشگاه - Daigaku
تانكي دايجاكو : مدارس عالي - Tanki _ Daigaku
كوتو ـ سامن ـ گاكو :دانشگاه فنّي- Koutou _ Senmon _ Gakko
مراكز آموزش ويژه دانشگاهي
يكي از موسسات آموزش عالي كه بعد از 1976 بنا نهاده شده ، مدرسه آموزش ويژه با
دوره هاي تخصصي آن مي باشد.
اين مدرسه حاصل سياست متنوع سازي آموزش عالي بمنظور هماهنگي افزايش سريع تعداد
دانشجويان خواستار دريافت آموزش حرفه اي سطح بالا در رشته هاي گوناگون بوده و
مراقبتهاي پزشكي،علم بهداشت، ترجمه شفاهي،آموزش كامپيوتر وغيره را شامل مي
شود.تعداد دانشجويان جديد سال به سال افزايش مي يابد و درسال تحصيلي 1992 بالغ
930/861 برنفر بالغ گرديد. با اين همه تاكيد بيش از حد دوره هاي تخصصي آموزشگاههاي
تربيت متخصص بر آموزش حرفه اي به قيمت فدا كردن آموزش عمومي مورد ترديد
قرار گرفته است.
دوره هاي آموزشي
دوره هاي ارائه شده در كالجها و دانشگاهها در چهار رشته گروه بندي مي شوند:
آموزش عمومي
زبانهاي خارجي
آموزش بهداشت و بدنسازي
آموزش تخصصي
آموزش عمومي شامل سه گروه ميشود:
انساني و رشته هاي مربوطه
علوم اجتماعي و علوم مربوطه
علوم طبيعي و علوم مربوطه
براي هر رشته و آموزش ويژه، دروس اجباري، انتخابي، و اختياري وجود دارد. واحد
هاي مورد نياز مطابق با دپارتمان(يا دانشكده) آن دوره تفاوت مي كند، اما دانشجويان
لازمست 124 واحد از اين چهار موضوع شامل سه گروه آموزشي را بگذرانند. قبلا حداقل
تعداد واحد ها در هر موضوع و گروه پيش نياز رسمي بود، اما بعد از باز نگري قانون"
استانداردهاي تاسيس دانشگاه" در سال1991، اختصاص واحدها تغيير پذير شده و به
صورت انفرادي توسط هر موسسه اي تعيين مي شود.
كالجها و دانشگاهها در مقياس متفاوت هستند، از دانشگاههاي مجهز به كتابخانه،
انجمن هاي تحقيقي تحت پوشش، بيمارستانها و غيره گرفته تا كالجهاي داراي فقط يك
دانشكده. بعضي از دانشگاهها يك سيستم خطابه اي باز را بكار مي گيرند، در حاليكه
دانشگاههاي ديگر تعداد دانشجويان ثبت نام شده در هر دوره را ثابت نگه مي دارند.
سيستم قبلي به اين سو گرايش دارد كه مورد تاييد دانشگاههاي با بودجه هاي نسبتا بالا
و با سنت طويل المدت قرار گيرد. بسياري از دانشكده ها يا دانشگاههايي كه پس ازجنگ
جهاني دوم تا حد دانشگاه ارتقاء يافته اند، به گروه دانشگاههاي داراي تعداد ثابت
دانشجوتعلق دارند و معمولا بودجه اي محدود دارند.در ميان دانشگاههاي ملي آنها كه به
مقياس وسيع عمل مي كنند، وسنتي طويل المدت دارند، دانشگاههاي توكيو، كيوتو، توهوكو،
هوكايدو، اوزاكا، كيوشو، وناگويا مي باشند. اين دانشگاهها تا سال 1945بعنوان
دانشگاههاي سلطنتي شناخته ميشدند.برخي ازمشهورترين موسسات خصوصي عبارتند از:
دانشگاه كايو، واسدا، نهيون، و هيشي در توكيو و دوشيشا، ريتسوميكان، كوانسي،
گاكواين و كانزاي و در منطقه كيوتو ـازاكا.
ازميان دانشجويان ثبت نام شده در دانشگاههاي ملي، دولتي، و خصوصي، ثبت نام شدگان
در دانشگاههاي خصوصي بالغ بر 2/73 درصد كل ثبت نام شدگان سال 1997بوده است. با اين
حال، به گفته وزارت آموزش ، شرايط تحصيل در دانشگاههاي خصوصي در كل پايين تر از
شرايط آنهايي است كه در دانشگاههاي ملي و دولتي هستند. مسئله مهم براي آموزش
دانشگاهي از ميان برداشتن و اصلاح تفاوت ميان دانشگاههاي ملي و خصوصي است.
ارزيابي آموزشي
پذيرش تحصيلي
ميزان رقابت در امتحانات ورودي جهت پذيرش در كالج و دانشگاه در سال1998 بطور
متوسط برابر تعداد مكانهاي در دسترس بوده است. يك دانشگاه در هر باز گشايي بيش از
20 هزارمتقاضي را به ثبت رسانده است.
" تست مشترك موفقيت مرحله اول" براي ورود به دانشگاههاي ملي و دولتي در بين
سالهاي 79 و 89 به مورد اجرا گذاشته شد. اين تست چون قضاوت در مورد اينكه داوطلبين
در دبيرستان آموزش كافي دريافت كرده بودند را از طريق طرح سوالات مستدل و نگنجاندن
سوالات بسيار دشوار و غير عادي ممكن ساخته بود، مورد تشويق قرار گرفت. با اين حال،
منتقدان اين تست ادعا مي كردند كه در نتيجه انجام آزمون در پنج موضوع درسي همچون
درجه بندي دانشگاهها تاثير بدي داشته است.
از ميان اين انتقادات مثبت و منفي و پيشنهادات گزارش نخست اصلاحات آموزشي، ارائه
شده توسط شوراي ملي اصلاحات آموزشي، تست جديدي به نام "تست مركز ملي جهت پذيرش
دانشگاهي" مطرح شد كه به داوطلبين ورود به دانشگاه سال 1990 ارائه شد. اين تست به
دانشگاهها اجازه داد كه آزادانه از ميان موضوعات درسي مورد امتحان سوالاتي را مناسب
با پيش نيازهاي ويژه خود بر دارند. درحال حاضر تمامي دانشگاههاي ملي و دولتي و
تعداد رو به افزايشي از دانشگاههاي خصوصي اين تست را در گزينش اوليه داوطلبان خود
مورد استفاده قرار مي دهند.
دانشگاهها با تركيب اين آزمون با گرايشي از سوابق تحصيلي دانش آموزان كه به
تاييد دبيرستان آنها رسيده است، تستهاي علمي، مصاحبات، مقالات كوتاه، و
تستهاي مهارتهاي كاربردي، پروسه و روند انتخاب خود را بهبود مي بخشند، و به سمت
ارزيابي داوطلبين از جنبه هاي مختلف درحركت هستند.درحال حاضر به داوطلبان فرصتهاي
بيشتري داده مي شود تا براي دانشگاههاي مختلف تقاضاي ورود بدهند. بدعتهاي سال1987به
دانشگاهها در مورد تعيين نشان آزادي عمل داد و پس از آن در سال 1989 براي دانشگاهها
امكان پذير شد كه داوطلبين را به روزهاي مختلف تقسيم كنند. با سرمايه گذاري
دانشگاهها در مورد اين نو آوري ها، در آينده رشد بيشتر تعداد فرصتها و گوناگوني
متدهاي ارزيابي انتظار مي رود.
دانشجويان كم درآمد كه امتحان ورودي را گذرانده اند مي توانند از انجمن بورسيه
ژاپن وام بگيرند. با اين وجود تعداد زيادي از دانشجويان بخشي از شهريه يا هزينه
زندگي خود را از طريق كار نيمه وقت درطول سالهاي دانشگاه يا كالج تامين مي كنند.
مشهورترين شكل كار پاره وقت شايد تدريس خصوصي به دانش آموزان مقاطع مقدماتي و
تكميلي متوسطه در خانه هاي آنان يا در جوكو(موسسات آموزش انتفاعي خصوصي) باشد.
مدارك مورد نياز
. مدرك تحصيلي دوره متوسطه Kotogokko Sotsugyo Shomeisho
. موفقيت در آزمونهاي موفقّيت علمي ، شامل امتحان ورودي سراسري برگزار شده توسط
مركز ملّي امتحانات ورودي دانشگاه
درسطح كارشناسي ، يك امتحان ورودي براي تمامي دانشگاهها جز دانشگاه آزاد ضرورت
دارد.امتحانات اغلب شامل آزمون كتبي و مصاحبه مي باشند.
پذيرش دانشجويان خارجي
شرايط پذيرش
دانشجويان خارجي بايد 12سال آموزش رسمي مدرسه اي (يا معادل آن) براي تحصيلات
دوره كارشناسي،16سال براي تحصيلات كارشناسي ارشد و18سال براي تحصيلات دوره پزشكي يا
دندانپزشكي كامل كرده باشند.موسسات به صورت جداگانه دوره هاي آشناسازي جهت
دانشجويان خارجي فراهم مي آورند.قبل از ورود به ژاپن دانشجوي خارجي بايد ويزاي
معتبر كسب كند.دوره هاي ژاپني در مدرسةزبان ژاپني انيستيتو بين المللي دانشجويان و
انيستيتو بين المللي كانزايKansai ، ونيز دربرخي ازدانشگاههاي خصوصي درجهت بالا
بردن سطح درس ژاپني دانشجويان دردسترس مي باشند.به طور كلي ميتوان گفت كه از جمله
مهمترين مقررات پذيرشي ويژه دانشجويان خارجي ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود:
. كسب ويزاي معتبر قبل از ورود به ژاپن براي دانشجوي خارجي الزامي است.
. الزام كسب مهارت زباني براي متقاضيان خارجي كه زبان اول (مادري) آنها زبان
مورد تدريس نيست.
. دانشجويان خارجي بايد 12 سال آموزش رسمي (يا معادل شناخته شده) براي دوره
ليسانس، 16 سال براي دورة فوق ليسانس، و 18 سال براي تحصيل در پزشكي يا
دندانپزشكي را تكميل كرده باشند.
. برخورداري ازگواهينامه ديپلم متوسطه با عنوان كوتوگاكو سوتسوگيو شوميشو
. موفقيت در آزمونهاي موفقيت تحصيلي شامل امتحان ورودي جامع كه توسط مركز ملي
امتحانات ورودي دانشگاهها.برگزار مي گردد.
نهادهاي مركزي
. راهنماي دانشجويان عازم ژاپن
انجمن آموزش بين الملل
. الفباي تحصيل در ژاپن
انجمن آموزش بين الملل
. دانشكده ها و دانشگاههاي ژاپن
. كالجها ودانشگاههاي ژاپن
سيستم نمره دهي
سيستمهاي نمره دهي چندي در مراكز آموزش عالي مورد استفاده قرار مي گيرد ، امّا
معمول ترين آنها مقياس درصدي با 60 درصد بعنوان نمرة قبولي مي باشد.
0-59% F=
A = 80-100%
c =60-69%
B = 70-79%
بالاترين نمره : %100
نمره قبولي = %60
پايين ترين نمره = %0
از جمله ديگر سيستمهاي اصلي نمره دهي ميتوان به سيستن نمره دهي حروفي به شرح ذيل
اشاره نمود:
. Yu «يو» عالي
. Ryou «ريو» (خوب)
. Ka «كا » (قبول)
. Huka «هوكا» (مردود)
گواهينامه هاي آموزشي
گاكو شي- Gakushi
ايگا كوشي-Igakushi
جويگا كوشي-Juigakushi
شيگا كوشي-Shigakushi
شوشي-Shushi
هاكو شي-Hakushi
ايگا كو ـ هاكوشي-Igaku-Hakushi
جويگا ـ هاكوشي-Juigaku - Hakushi
شيگا كو ـ هاكوشي-Shigaku – Hakushi
خدمات دانشجويي
نهادهاي مركزي
از جمله مهمترين مراكز ارائه كننده خدمات دانشجويي به دانشجويان خارجي ميتوان
ازموارد ذيل نام برد:
. انجمن آموزش بين الملل
. انيستيتو بين المللي دانشجويي
. انيستيتو بين المللي دانشجويي كانزاي
اصلاحات آموزشي
تغيير در ماهيت دانشگاهها
دانشگاهها هدفي دو بعدي يعني تحصيلي و آموزشي دارند.با اين وجود ، پديده آموزش
جمعي در سطح دانشگاههاي ژاپن ظاهراً دانشگاه را به مكاني منحصر به آموزش تغيير داده
است.اين بعلت كافي نبودن شرايط تحصيلي از نظر مطالب ، موضوعات و پرسنل ميباشد.آموزش
گروهي با هدف آموزش توليد انبوه ارائه ميشود، واژه اي كه منعكس كننده نارضايتي
دانشجويان ميباشد. اين موقعيت، موجب هرج ومرجهاي دانشگاهي شده است كه از سال 1967
تا 1971 شايع بوده است. با درخواست دانشجويان درمورد حقوق و بهبود شرايط تحصيلي
آنان، مباحثاتي آغاز شده، و بتدريج به جنبشهايي مبدل شد كه درمورد چگونگي اداره
دانشگاه و آموزش در يك جامعه پيشرفته صنعتي مي پرسيدند.در سطح فوق ليسانس، مقادير
متنابهي هزينه جهت بالا بردن سطح آموزش مورد نياز است.
توسعة آموزشي
نام دانشگاه توكيو به دانشگاه امپراتوري توكيو تبديل شد، و اين در هماهنگي با
قانون دانشگاه امپراتوري در سال 1886 بود. اين دانشگاه تا زماني كه دانشگاه سلطنتي
ديگري در سال 1897 در كيوتو تأسيس شد، تنها دانشگاه باقي ماند. تا سال 1920، پنج
دانشگاه سلطنتي وجود داشت كه در هونشو شمالي، كيوشو، و هوكايدو قرار داشتند. در سال
1928، زماني كه قانون دانشگاهي تصويب شد، علاوه بر دانشگاهها، كالجها نيز به
تصويب رسيدند، و مدارس خصوصي ودولتي كه به عنوان مدارس حرفهاي تنفيذ شده بودند نيز
به عنوان دانشگاه به تصويب رسيدند. به عنوان مثال، به دانشگاههاي كايو، دانشگاه
واسدا در توكيو، و دانشگاه دوشيش در كيوتو در اين زمان به طور رسمي عنوان دانشگاه
اعطا گرديد.علاوه بر مؤسسات مذكور، مدارس عالي ويژه و مدارس عالي حرفهاي هم بودند
كه هر دو نوع مدارسي ساده تر و كاربردي تر از دانشگاهها بودند. مدارس عالي حرفهاي
آموزش در يكي از رشتههاي حرفهاي چون حقوق، اقتصاد، الهيات، ادبيات، زبان، علوم
پزشكي و غيره را ارائه ميدادند، و مدارس عالي ويژه آموزش در زمينة صنعت،
تجارت، كشاورزي و ديگر رشته ها را فراهم ميكردند. هر دو نوع مدرسه در
چارچوب سيستم رسمي سال 1903 نهادينه شدند. اين زماني بود كه قانون مدارس عالي ويژه
و مدارس عالي حرفهاي به تصويب رسيد. لازم به ذكر است كه تقاضا براي آموزش عالي در
پس تأسيس اين نوع جديد مدارس بود ،كه بعدها تحت عنوان مدارس حرفهاي متحد شدند.
در زمينة تربيت معلم، در كنار مدارس عالي عادي دختران و پسران، مؤسسات تربيت دبير
نيز به عنوان مؤسسات آموزش عالي گروه بندي شدند.بعد از جنگ جهاني اول، دانشگاهها و
مؤسسات آموزش عالي پيشرفت سريعي كردند. گرايشي واضح به افزايش تعداد مدارس، يا
توسعه مقياس مدارس پسرانه و دخترانه وجود داشت، بدون آن كه توجه شود كه تحت كنترل
دولت ملي يا محلي هستند يا به طور خصوصي عمل ميكنند.
آموزش عالي فني و حرفهاي
براي پذيرش در دانشكده هاي فني تكميل دورة راهنمايي الزامي است. هدف آنها
آموزش عمقي در رشته هاي تخصصي و فراهم آوردن توانائيها و استعدادهاي مورد لزوم
براي زندگي شغلي در دانشجويان ميباشد. دانشكده فني معمولاً چند دورة مهندسي و
مطالعاتي مربوط به كشتيراني و تجارت را ارائه ميدهد. طول اين دوره پنج سال است (پنج
سال و نيم براي دوره هاي كشتيراني بازرگاني) و شامل دورههاي اصلي گوناگوني چون
مهندسي مكانيك، مهندسي برق، كنترل الكترونيكي فن آوري اطلاعات، مهندسي شيمي،مهندسي
ساختمان، بازرگاني و مديريت اطلاعات دريايي ميباشد.
پذيرش در دانشكده هاي فنّي برپاية تكميل دورة مقدماتي متوسطه مي باشد. هدف مدارس
عالي هدايت با ادارة كامل و جامع آموزش در رشته هاي تخصّصي و پرورش قابليتهاي لازم
جهت زندگي حرفه اي در دانش آموزان ميباشد.دانشكده فنّي معمولاً دورة چندي در مهندسي
و دروس كشتيراني تجاري ارائه مي دهد.طول اين دوره پنج سال است.( پنج سال و نيم براي
دوره كشتيراني تجاري).دوره هاي گوناگوني شامل مهندسي كشاورزي ، مهندسي برق ،
الكترونيك ، فن آوري اطلاعات، مهندسي كشاورزي، مهندسي ساختمان ، اطلاعات مديريت
كشتيراني و بازرگاني وجود دارد.
توسعه آموزشي
پيشرفت صنايع ژاپن در دورة ميجي ادامه يافت و با سياست دولت در مورد خلق ملتي
ثروتمندتر و داراي قدرت مورد حمايت قرار گرفت. با توجه به افزايش توليد و ارتقاء
صنعت در اين زمان، دولت طبيعتاً به طور اخص درگير آموزش صنعتي بود. اين روند در
حوالي دهة 70 و اوايل دهة 80 آغاز شد ،و تأكيد اساسي بر تربيت رهبران آموزش در فن
آوري مدرن غربي بود. صنعتي شدن كشور، ابتدا بر صنايع سبك تأكيد داشت كه در دهه 1890
آغاز شده بود. در سال 1893، وزير آموزش، اينوكوآشي، مقررات مدرسه تكميلي حرفهاي را
ارائه داد، و مدارس را ملزم ساخت كه آموزش سادة فني را به عنوان ادامة آموزش
ابتدايي ارائه دهند. بعد از جنگ جهاني سينو ژاپن در 1899، قانون مدارس فني و
حرفهاي وضع شد. بر اساس اين قانون، مدارس حرفهاي گوناگوني براي فراهم آوردن آموزش
در بخش هاي صنعت، كشاورزي، تجارت، بازرگاني و مبادلات دريايي، پرورش كرم ابريشم،
جنگلداري، دامپزشكي، جراحي، صنعت صيد ماهي و غيره تأسيس شدند.به اين طريق، آموزش
حرفهاي به عنوان بخشي از آموزش متوسطه گسترش يافت، و گونه هاي آموزش حرفهاي نيز
بعد از جنگ جهاني اول افزايش يافتند.در مقايسه با رشد كند مدارس متوسطه، مدارس
حرفهاي به سرعت توسعه يافتند.
آموزش عالي از راه دور
دانشگاه هوايي (هوزو دايگاكو)« Hoso Daigaku» درسال 1983 و تحت توجهات
دولت تأسيس شد. اين دانشگاه مؤسسه اي است كه مدرك اعطا مي كند و از راديو و
تلويزيون و ديگر رسانه ها استفاده مي نمايد. و توسط افزايش شناخت دو جانبة واحدهاي
كسب شده و توسعة تبادل كادر آموزشي و پخش مطالب در دسترس براي ديگر دانشگاهها
همكاري و تشريك مساعي با ديگر دانشگاههاي خصوصي و دولتي را ارتقاء مي بخشد.
وزارت آموزش ، علوم ، فعاليتهاي ورزشي و فرهنگ مؤسسات خاصي را توسعه مي دهد كه
براي مردم فرصتهاي يادگيري را به شكل آموزش غير رسمي فراهم مي آورند . اين
وزارتخانه ادارة فراگيري مادام العمر و شوراي آموزش درازمدت را بوجود آورده است .
دورة شبانه و مكاتبه اي هم وجود دارند كه توسط دانشگاهها و كالجها ارائه مي شوند
.
اين دوره ها در كلّ و اساساً مشابه دوره هاي روزانه هستند . اين وزارتخانه
سيستمي را ارائه كرده است كه با استفاد ه از آن دانشجويان فاقد مدرك تحصيلي مي
توانند در رشته هاي منفرد يا چند رشتة محدود در دانشگاهها به كسب علم بپردازند و
براي اين رشته ها واحدهاي دانشگاهي را كسب مي كنند ؛ دوره هاي دانشگاهي چنان گسترش
يافته اند كه اين امكان را دارند كه برنامه هاي خود را با الگوهاي زندگي افراد
بزرگسال كارمند هماهنگ سازند .
موسسات آموزش فني و حرفه اي آموزش حين خدمت را براي بزرگسالان فراهم مي آورند.
اين آموزش ، تعليم فشردة تازه كاران ونيز تربيت گروهي و شغلي را در بر ميگيرد.
|