نخستين مرحله نظام آموزشي كشور سوئد مقطع آموزشي پيش دبستاني ويژه نظام
آموزش كودكان رده‌هاي سني زير 6 سال مي‌باشد. ساختار كلي نظام آموزشي سوئد، مدارس
عمومي كودكان و نوجوانان ، مدارس پيش دبستاني ،مدارس پايه، مدارس استثنايي و مدارس
ويژه فرهنگ سامي را شامل مي‌گردد. دوره‌هاي آموزش آزاد بزرگ سالان نيز توسط مدارس
عالي مردمي و همچنين نهادهاي آموزش بزرگ سالان برگزار مي‌گردد.از اول اوت 1998
در برنامه‌هاي آموزشي كشور تغييرات جزئي اعمال گرديدكه از آن جمله مي‌توان به الحاق
مقطع آموزش پيش دبستاني و مراكز تفريحي ويژه كودكان به آموزش در اول اوت پايه كشور
اشاره نمود.طي سال1998 نخستين برنامه آموزشي ملي ويژه مراكز آموزش پيش دبستاني
طراحي گرديد. بين سالهاي 1992 تا 1995 تغييراتي در ساختار مقطع آموزش تكميلي متوسطه
صورت گرفته و كليه برنامه‌هاي آموزشي در قالب 17 برنامه آموزش ملي سازماندهي گرديد.
علاوه بر اين كليه برنامه‌هاي آموزشي حول هشت هسته موضوعي اعم از آموزش زبان سوئدي
به عنوان زبان دوم، زبان انگليسي، مطالعات اجتماعي، مطالعات مذهبي، رياضيات، علوم
، ورزش، بهداشت و فعاليت‌هاي هنري ارائه گرديد. در نظام جديد آموزش عالي كه در
سال 94-1993 طراحي گرديد، كليه دوره‌هاي آموزش‌هاي عالي بصورت ترمي به دانشجويان
ارائه مي‌گردد. ترم‌هاي تحصيلي به طور جداگانه اخذ شده يا بطريقي انتخاب مي‌گردند.
كه به اخذ يكي از سه مدرك ( درجه) عمومي آموزش دانشگاهي منتهي مي‌گردد.
از جمله مدارك مذكور مي‌توان به گواهي نامه كارشناسي با حداقل آموزش 3
ساله و مدرك كارشناسي ارشد كه خود بر دو نوع مدرك كارشناسي ارشد آموزشي ( حداقل160
واحد درسي با حداقل آموزش ( 4 ساله) و مدرك كارشناسي ارشد حرفه‌اي( يك ترم الحاقي
با حداقل40 واحد درسي با حداقل آموزش 1 ساله ) اشاره نمود.تعداد مدارك علمي سوئد
بر 55 مدرك حرفه‌اي بالغ مي‌گردد كه از اين تعداد 13 مدرك علمي در دانشگاه علوم
كشاورزي سوئد ارائه مي‌گردد. شرحي درباره مدارك مختلف علمي و اهداف ارائه چنين
مداركي را مي‌توان در آئين نامه آموزش عالي و در آئين نامه دانشگاه علوم كشاورزي
سوئد جستجو نمود. تعدادي از گواهي نامه‌هاي حرفه‌اي نيز براي حرفه‌هاي در نظر گرفته
شده كه به ثبت و تاييد رسمي نياز دارند كه از آن جمله مي‌توان به گواهي نامه‌هاي
علوم حرفه‌اي اشاره نمود.
دوره‌هاي آموزشي آزاد بزرگ سالان، از طريق دبيرستانهاي مردمي و نهادهاي
آموزش بزرگسالان و هم چنين برخي از مدارس تكميلي آموزش بزرگ سالان برگزار مي‌گردد.
بخش عمده‌اي از آموزش عالي كشور سوئد در جهت آموزش عالي بزرگ سالان هدايت شده است.
امتيازات
آموزشي
دسترسي جغرافيايي
مطابق قوانين كشورسوئد، كليه كودكان ونوجوانان سوئدي ميبايستي به امكانات
آموزش پيش دبستاني ومراقبت‌هاي ويژه كودكان بدون توجه به محل اقامت خود دسترسي
داشته باشند
علاوه براين كليه كودكان و نوجوانان سوئدي ميبايستي بصورت يكسان به نظام
آموزش دولتي دسترسي داشته وكليه مدارس نيز ميبايد بدون توجه به محل اقامت دانش
آموزان به ارائه خدمات آموزشي يكسان مبادرت نمايند ازآنجاييكه دركشورسوئدشهرداري‌ها
مسئووليت ارائه آموزش پايه ويژه كودكان را عهده دارمي‌باشند، ازاين روي موظف به
ارائه خدمات اياب وذهاب به دانش آموزان نيز مي‌باشد.
دولت سوئد هم چنين به تأمين نيازمندي‌هاي مدارس سوئدي مستقر دركشورهاي
خارجي باتعداد
متعددي از شهروندان سوئدي مبادرت نموده و بودجه‌هاي خاصي به اجراي چنين
اهدافي تخصيص مي‌دهد. ازجمله مهم ترين سياستهاي دولت سوئد درجهت نيل به چنين اهدافي
مي‌توان به افزايش برگزاري دوره‌هاي آموزش ازراه دور (برنامه‌هاي آموزشي غير متمركز)درجهت
گسترش دامنه جغرافيايي برگزاري و ارائه دوره‌هاي آموزش عالي اشاره نمود.
انتخاب محل تحصيل
مطابق قوانين ملي كشورسوئدكليه كودكان ونوجوانان سوئدي ازحق انتخاب مراكزو
مدارس مقاطع پيش دبستاني ، ابتدايي وآموزش عالي برخوردارميباشند و اين درحاليست
كه علاوه برنظرات دانش‌آموزان شرايط آموزشي خاصي نيز ميبايستي درروند پذيرش دانش
آموزان يا دانشجويان مد نظر قرار گيرد.
نهادهاي مركزي آموزشي
ملاحظات تاريخي
مدارس كشور سوئد در قرون وسطي اصولاً با كليساها مرتبط بوده و معلمان
مراكز آموزشي كشور نيز كشيشان و راهبان بودند. جواناني كه مي‌خواستند آموزش‌هاي
خود را پي گيري نمايند، مجبور به ثبت نام در دانشگاه‌هاي ساير كشورهاي اروپايي
بودند. اولين دانشگاه سوئد با نام اوسپالا، در سال 1477 و متعاقب آن دومين دانشگاه
كشور با نام لوندكي در سال 1668 تأسيس گرديد. اولين قانون آموزش كه در خصوص مدارس
سوئد به تصويب رسيد، بخشي از قانون سال 1571 كليساهاي كشور بود. طي قرن 17 ميلادي
نظام آموزشي كشور دچار تغييراتي گرديدكه از آن جمله مي‌توان به احداث مدارس مقطع
تكميلي متوسطه اشاره نمود. گفتني است كه مدارس مذكور تنها از كودكان خانواده‌هاي
با نفوذ ثبت نام مي‌نمود.در دانشگاه‌هاي كشور نيز فعاليت‌هايي در جهت تربيت افراد
متخصص به عمل مي‌آمد.
مدارس مقطع آموزش ابتدائي نيز اغلب به ارائه آموزش‌هاي مذهبي كه توسط
كليساها طراحي مي‌گرديد، مبادرت مي‌نمودند. طي قرن 18 تلاشهايي كه در جهت آموزش
مهارتهاي خواندن و نوشتن صورت گرفت، به احداث مدارس پايه در كشور سوئد طي سال 1842
منجر گرديد. در همان اثناء دانشكده‌هاي تربيت معلم در نواحي مختلف كشور احداث گرديد.
در سال 1849 ، مدارس تحت نظارت كليساهاي كشور به مدارس متمركز متوسطه
كه به آموزش زبان لاتين و علوم مبادرت مي‌نمودند، تغيير وضعيت داد.13 سال بعد،
آزمون ورودي مراكز آموزش متوسطه جهت اعطاي مدرك علمي به فارغ التحصيلان برگزار
گرديد.
در سال 1905 براي نخستين بار ، اساسنامه‌هاي آموزش متوسطه به تصميم دوره‌هاي
آموزشي به 3سال پيش از آموزش متوسطه و3 سال پس از آموزش متوسطه و انتقال از كلاس
پنجم پيش از متوسطه به چهار سال پيش از متوسطه مبادرت نمودند. پس از اعطاي گواهينامه
آموزش متوسطه، مدارس تحت نظارت شهرداري‌ها و مدارس دولتي با تمركز عملي بر مقاطع
خاصي در تجارت و صنعت گسترش يافتند.
در سال 1972 با اجراي اصلاحات آموزشي، ادامه تحصيل از مقطع آموزش ابتدائي
به متوسطه ميسر گرديد. درهمان اثناء فرصت‌هاي آموزشي ويژه‌اي براي دانش آموزان
دختر جهت پذيرش در مدارس متوسطه فراهم گرديد. در سال 1962 مجلس ملي سوئد ( ريكسدگ)
به طراحي آموزش پيش نياز پيوسته با دوره زماني 9 سال و احداث مدارس فني و حرفه‌اي
مبادرت نمود.برگزاري آزمون ورودي درسال1969 از ميان برداشته شد و در عوض نظامي
جهت ارزيابي علمي دانش آموزان از طريق برگزاري آزمون سراسري و سنجش نمرات افراد
با ميانگين ملي طراحي گرديد. اعمال اصلاحات دهه1970موجب گرديد تا مراكز آموزش متوسطه،
مدارس فني – حرفه‌اي و آموزش حرفه‌اي تحت نهاد مديريتي واحدي قرار گيرند.ساختار
آموزشي عالي كشور نيز در سال1977 با هدف خلق نظام يكپارچه تحصيلات عالي اصلاح گرديده
و قانون و دستورات جديدي به تصويب رسيد. در سال1991 قانون دولتي تعيين معلمين و
رؤساي مدارس توسط شهرداري‌هاي كشور از ميان برداشته شد و اين نخستين گام درجهت
كاهش مسئوليت شهرداري‌ها در كاركرد كلي مدارس كشور بود. درهمان اثناء وظيفه و نقش
مسئولان اصلي حوزه مدارس از تدارك قوانين جزئي به تمركز بر ارزشيابي مراكز آموزشي
كشور تغيير وضعيت داد.گفتني است كه وظايف مذكور در حال حاضر توسط هيئت دولت و آژانس
ملي آموزش اجرا مي‌گردد . درسال1992 قوانين نظام جديد آموزش عالي كشور تصويب گرديد.
در اين نظام رشته‌هاي آموزشي پيشين با 16 برنامه ملي جايگزين گرديده و آموزش عمومي
و آموزش حرفه‌اي با يكديگر ادغام شد. اصلاح نظام آموزشي عالي كشور طي سال1993 با
قوانين آموزشي عالي جديدي همراه بود.گفتني است كه در اصلاحات فوق نقش هدايتي كمتر
و مسئوليت بيش تري به دانشگاه‌ها، دانشكده‌ها و مراكز آموزش عالي كشور تفويض گرديد.
در همين راستا دولت و مجلس ملي سوئد (ريكسدگ) عهده دار مسووليت ارزيابي و نظارت
بر ارتقاي پيشرفت كيفيتي آژانس ملي آموزش عالي گرديد. مسئوليت نظارت بر آموزش پيش
دبستاني و ابتدايي از وزارت بهداشت و امور اجتماعي به وزارت آموزش و علوم منتقل
گرديد. در اول ژانويه 1998 نيز مسئووليت رسيدگي بر فعاليت‌هاي مقطع آموزش پيش دبستاني
و مراقبت از كودكان در سنين آموزش از انجمن سلامت و رفاه ملي به آژانس ملي آموزش
منتقل گرديد. در همين اثناء مراكز آموزش جديدي با عنوان مراكز آموزش پيش دبستاني
جهت آموزش كودكان رده‌هاي سن6-3 سال توسط شهرداري‌هاي مناطق مختلف كشور احداث گرديد.لازم
به ذكر است كه حضور درمراكز آموزش پيش دبستاني اختياري است.اين درحاليست كه در
برنامه درسي مدارس پايه، اصلاحات جزئي درجهت گنجاندن آموزش پيش دبستاني و مراكز
تفريحي در برنامه آموزش ملي صورت گرفته است. تقريباً كليه آموزش‌هاي پيش دبستاني
، آموزش پايه ، آموزش‌هاي فرهنگ بومي، آموزش افراد با ناتوانيهاي جسماني، آموزش
افراد ناشنوا، آموزش مهارتهاي جسماني، آموزش بزرگسالان و آموزش علوم تكميلي و
تحقيقات مورد حمايت وزارت آموزش و علوم سوئد قرار مي‌گيرند. رسيدگي و نظارت بر
امور دانشگاه‌هاي علوم كشاورزي سوئد و تربيت نيروي بازار كار نيز به ترتيب توسط
وزارت كشاورزي، وزارت صنايع،استخدام و ارتباطات صورت مي‌گيرد. به علاوه، وزارت
دفاع سوئد مسئوليت تربيت نظاميان و وزارت دادگستري نيز مسئووليت تربيت نيروي پليس
كشور را بر عهده دارند.
