آموزش از راه دور در كشور سوئد از سابقه طولاني برخوردارميباشد. امروزه
اغلب دانشگاهها و دانشكدههاي ايالتي كشور به ارائه دورههاي آموزش ا زراه دور
در زمينههاي مختلف آموزشي مبادرت مينمايند. گفتني است كه اغلب دورههاي آموزش
از راه دور در جهت بر آورده نمودن نيازهاي آموزشي فردي و اجتماعي طراحي گرديده
و بدون توجه به محل اقامت،كار يا شرايط خانوادگي دانشجويان ارائه ميگردد. همگام
با رشد تكنولوژي دركشور سوئد ارائه اين نوع آموزش با استفاده ازكامپيوترهاي شخصي،
ماشينهاي فاكس، دستگاهها ي ويدئو، تلويزيون ملي و000 ارائه گرديده و زمينههاي
بيشتري جهت ارائه برنامههاي آموزش از راه دور فراهم آمده است. طي سالهاي اخير
در جهت توسعه آموزش مبتني بر تكنولوژي اطلاعات (IT ) و ارائه اطلاعات درخصوص ارائه
رشتههاي مقاطع مختلف آموزش عالي و برنامههاي آموزش از راه دور، دولت سوئد به
تشكيل آژانس ملي دانشگاههاي اينترنتي جهت نظارت و رسيدگي بر فعاليت اين قبيل دانشگاهها
مبادرت نموده است.
دانشگاه اينترنتي سوئد
از اول مارس 2002، امكان برخورداري از آموزشهاي از راه دور از طريق وب
سايتهاي دانشگاهها و دانشكدههاي سراسركشور و مجراي عامي تحت عنوان دانشگاه اينترنتي
سوئد امكان پذير گرديده است. دانشگاه اينترنتي سوئد به برگزاري ترمها و برنامههاي
آموزش از راه دور و برنامههاي تكنولوژيك اطلاعرساني ثبت شده توسط دانشگاهها
و دانشكدههاي كشور مبادرت مينمايد.وظيفه آژانس مذكور ارتقاء آموزشهاي همگاني
بر پايه IT ميباشد.
آموزش خصوصي
هم گام با مدارس تحت نظارت شهرداري، مدارس مستقل (مدارس احداث شده توسط
اشخاص حقيقي يا حقوقي ) نيز فعاليت دارند. از مدارس خصوصي كشور در صورت نيل به
شرايط و استانداردهاي لازم آموزشي تحت عنوان مدارس پايه ياد ميگردد. مدارس تحت
نظارت شهرداري و مدارس مستقل كشور سوئد از مدلهاي آموزشي مختلف اعم از مونتسوري
Montessor ، والدورف Woldorf و يا Frleinet استفاده مينمايند. مدارس بينالمللي،
نوعي از مدارس مستقل ميباشند كه براي دانشآموزاني كه به طور موقت در سوئد اقامت
داشته و يا به دلايل ديگر داوطلب برخورداري از تحصيلات با ابعاد بينالمللي ميباشند،
ايجاد شده است. آموزش درمدارس مذكور معمولا به يك زبان خارجي ارائه شده و از برنامههاي
درسي ساير كشورها نيز استفاده ميشود. طي چندين سال اخير، شرايط مدارس مستقل كشور
تغيير يافته و فرصتهاي جديدي براي سازمانهاي دست اندر كار آموزش خصوصي كشور فراهم
آمده است. سهم عمدهاي از امور مراكز آموزش پيش دبستاني و طرح مراقبت از كودكان
سوئدي توسط شهرداريها صورت ميگيرد. گفتني است سهم چنين فعاليتهايي كه به طور
خصوصي انجام ميگيرند، طي سالهاي اخير بشدت افزايش يافته است.
طي سال 2000 از 15 صد از كودكان در مراكز خصوصي پيش دبستاني ثبت نام بع
عمل آمد. گفتني است كه مسووليت اعطاي امتياز تاسيس مراكز خصوصي پيش دبستاني و مراكز
تفريحي ويژه كودكان نيز به شهرداريهاي مناطق مختلف كشور سوئد تفويض ميگردد. دورههاي
آموزشي پيش دبستاني كه توسط مدارس مستقل برگزار ميگردد، تحت نظارت و تائيد آژانس
ملي آموزش قرار دارد. شرايط لازم و مقررات تاسيس مراكز خصوصي با شرايط مدارس پايه
مستقل تعديل ميگردد.گفتني است كه از اول جولاي1990مجوز احداث مدارس خصوصي پيش
دبستاني به شهروندان سوئدي اعطا گرديد.
دركشور سوئد تعداد نسبتاً كمي از مدارس پايه فعاليت داشته اند و اين در
حالياست كه تعداد اين مراكز طي سالهاي اخير به شدت افزايش يافته است. شرايط مدارس
مستقل كشور سوئد بين سالهاي 93-1992 تغيير يافته است. طبق آخرين آمار بدست آمده
در سال 2001-2000 كمتر از 4 در صد دانش آموزان مدارس پايه سوئد درمدارس مستقل تحصيل
نموده اند. درمدارس پايه كشور سوئد انواع مختلفي از روشهاي آموزشي اعمال ميگردد
كه از آن جمله ميتوان به روشهاي مدارس مونته سوري و والدرف اشاره نمود. هم چنين
تعدادي مدارسي پايه نيز فعاليت دارند كه به ارائه آموزشهاي مذهبي مبادرت مينمايند.
برخي از دانش آموزان نيز به گذراندن تحصيلات پايه خود درمدارس مستقل مبادرت مينمايند.گفتني
است كه تحصيلات تنها در آندسته از مدارس خصوص پايه معتبرميباشد كه مورد تاييد
آژانس ملي آموزش قرار گرفته باشد. از جمله مهم ترين شرايط تاييد آموزشهاي خصوص
پايه ميتوان به مطابقت دانش و مهارتهاي آموزشي ارائه شده توسط مدارس پايه خصوصي
يا اهداف كلي مدارس پايه دولتي اشاره نمود.مدارس خصوصي پايه به اخذ تأييديه از
شهرداريهاي محل سكونت دانش آموزان مبادرت مينمايند. چنانچه فعاليتهاي آموزش
مدارس مستقل به خلق مشكلات عديدهاي براي مدارس تحت نظارت شهرداريها معين منتهي
گردد، آژانس ملي به رد تأييديه مدارس مذكور مبادرت نموده و مجوز فعاليت شهرداري
منطقه ذيربط نيز از آنان سلب ميگردد. شهرداري محل سكونت دانش آموزان نيز موظف
به تعيين مقادير اختصاصي هر يك از دانش آموزان ميباشند.گفتني است كه شهرداريها
يا همكاري كميتههاي آموزشي مدارسي و برحسب نيازمنديهاي دانش آموزان، به تعيين
مقادير بودجه آموزشي مراكز آموزشي مبادرت مينمايند. آژانس ملي آموزش همچنين مسووليت
نظارت بر مدارس مستقل كشور سوئد را عهده دارميباشد. مدارس مستقل دريافت كننده
بودجه شهرداري موظف به بازرسي و نظارت بر فعاليتهاي آموزشي مدارس توسط شهرداريهاي
منطقهاي ميباشند.
طبق قوانين آموزشي كشور سوئد برخورداري از دوره هاي آموزشي مدارس مستقل
ميبايستي براي كليه دانش آموزان نظام آموزش عمومي قابل دسترسي باشد. مدارس مستقل
نيز همانند مدارس دولتي ميبايستي بر مباني دمكراتيك استوار بوده و تحت ارزشهاي
دمكراتيك اداره و نظارت گردند.
دولت سوئد طي اعطاي لايحهاي به پارلمان كشور، به ارائه پيشنهاداتي در
خصوص اعمال تغييراتي در شرايط مدارس پايه مستقل مبادرت نموده است.طبق پيشنهاد مذكورمدارس
مستقل نيز همانند مدارس دولتي هيچ گونه شهريه تحصيلي از دانش آموزان دريافت ننموده
و همانند مدارس شهرداري موظف به بهره برداري از تجارب معلمين كار آزموده جهت تدريس
دروس آموزشي خود ميباشند.
طبق پيشنهاد دولت ، هيئت ويژه آژانس ملي آموزش در جهت تصميم گيري در خصوص
درخواستهاي تاسيس مدارس مستقل تشكيل يافت .طبق پيشنهاد فوق، آژانس ملي آموزش،
مسووليت بازرسي و نظارت بر عملكرد مدارس مستقل را عهده دار گرديده و شهرداريها
از مجوز دقت نظر، پي گيري و ارزشيابي فعاليتهاي آموزشي مدارس برخوردار گرديدند.
موسسات خصوصي
درسياست آموزشي جديد كشور سوئد كه پس از تغييرحكومت در پاييزسال1991 اتخاذ
گرديد، اصل راهبردي برمبناي فراهم آوري زمينه هايي جهت ايجاد تنوع در سيستم آموزشي
و برخورداري اختيارات هرچه بيشتر دانش آموزان در انتخاب انواع مختلف مدارس و موسسات
آموزش عالي استوار گرديد.از اين روي موقعيتهاي جديدي درجهت فعاليت مدارس خصوصي
در بطن سيستم آموزشي كشور بوجود آمد. درحال حاضر نرخ مدارس پايه و مراكز متوسطه
خصوصي كشور سوئد بر 1.5% بالغ ميگردد. قريب به نيمي از اين مدارس به اتخاذ روشهاي
آموزش معلمان من جمله روشهاي رودلف اسانير ومونتسوري مبادرت نموده و در سايرموارد
از روشهاي عمومي تر آموزش معلمان بهره برداري شده است. شهرداريها موظف به حمايت
ازمدارس پايه مستقل مورد تاييد آژانس ملي آموزش وپرورش ميباشند. گفتني است كه
حمايتهاي تحصيلي مذكور بر85% ميانگين هزينه هاي تحصيلي دانش آموزان مدارس پايه
تحت نظارت شهرداريها بالغ ميگردد. از آغاز سال تحصيلي 1995-1994 شهرداريها همچنين
موظف به ارائه كمكهاي مالي به مراكز آموزش مستقل در جهت رفع نيازمنديهاي خاص مدارس
ميباشند.
اين درحاليست كه مدارس مستقل به اخذ شهريه تحصيلي از دانش آموزان مقاطع
مختلف آموزشي مبادرت مينمايند. از سال تحصيلي1994-1993 اين امكان براي شهرداريها
و شوراهاي شهري كشور سوئد فراهم آمد كه به ترغيب روساي مدارس خصوصي جهت تقبل برخي
از هزينه هاي آموزشي مبادرت نمايند. درحوزه آموزش عالي ، تعداد محدودي از موسسات
خصوصي به فعاليت مبادرت نموده وتنها موسسهاي كه از عملكرد تحقيقاتي برخوردارميباشد،
مدرسه اقتصاد استهكلم است.
بر اساس مصوبه سال1993مجلس ملي سوئد ،2موسسه دولتي در اول جولاي 1994
به بخش خصوصي واگذار گرديد. برخي از موسسات نيز از مجوز مديريت خصوصي تحت نظارت
دولت برخوردار گرديده و موسسات خصوصي آموزش عالي نيز به پرداختن فعاليت در چارچوبهاي
قانوني تحت حمايت دولت مبادرت مينمايند.گفتني است آندسته از دانشجوياني كه به
تحصيل دردانشگاهها ويا كالجهاي دانشگاهي مبادرت مينمايند نيز از كمك هزينه هاي
تحصيلي بهرهمند ميگردند.