ساختار كلي نظام آموزش > آموزش رسمي پيش دانشگاهي > آموزش پيش دبستاني
مقطع آموزش پيش دبستاني
مقطع آموزش پيش دبستاني
تاريخچه
با وجوديكه مراكز آموزش پيش دبستاني (كودكستانها و مهدهاي كودك)
از اوايل قرن 19 در سراسر كشور سوئد فعاليت داشتهاند، آموزش فراگير آن طي دهه1970
به وقوع پيوست.
در ابتدا، طي سال 1975 قانون ويژه مقطع آموزش پيش دبستاني در پي قبول
پيشنهادات ارائه شده از سوي كميته تحقيق ، به تصويب رسيد. متعاقب تصويب قانون مراقبت
از كودكان طي سال 1977 ، قانون قبلي لغو گرديده و بعدها در سال1980 با قانون تامين
اجتماعي ادعام گرديد.
در سال 1995، قانون تضمين مراقبت از كودكان در زمره قوانين تامين اجتماعي
كشور به تصويب رسيد. از اين روي شهرداريهاي مناطق مختلف كشور مسووليت فراهم نمودن
امكانات لازم در جهت مراقبت از كودكان ردههاي سني 12-1 سال را عهدهدار گرديدند.طبق
قانون، كليه كودكان سوئدي برخوردا از والدين شاغل حتي كودكان ردههاي سني 4-3 ماه
نيز در مراكز آموزش پيش دبستاني پذيرش ميگردند. از سال1996 مسووليت رسيدگي بركليه
فعاليتهاي مراكز پيش دبستاني به وزارت آموزش و علوم تفويض گرديد. اين در حالياست
كه از اول ژانويه 1998 آژانس ملي آموزش مسئوليت رسيدگي و نظارت بر فعاليتهاي مراكز
آموزش پيش دبستاني و كودكان دبستاني را عهده دار گرديده است.
طي سالهاي اخير، در نتيجه ادغام روز افزون مراكز آموزش پيشدبستاني و
مراكز ويژه مراقبتي كودكان،امكانات آموزشي و غيرآموزشي مورد نياز مراكز مذكور بازبيني
شده و به اعمال تغييراتي در قوانين آموزشي ويژه مقطع آموزش پيشدبستاني منجر گرديده
است.
سياستهاي
مقطع آموزش پيش دبستاني
حضور نمايندگاني از والدين دانش آموزان درمراكز آموزش پيش دبستاني در
قوانين آموزشي كشور منظور نگرديده است. اين درحاليست كه برنامههاي آموزشي مقطع
آموزش پيش دبستاني فرصت تاثير گذاري بر فعاليتهاي آموزشي به ويژه درخصوص برنامه
ريزي آموزشي براي والدين را فراهم آمده است. ارتباط روزانه والدين با مراكز آموزش
پيش دبستاني از اهميت استراتژيگ برخوردار ميباشد.لازم به ذكر است كه جلسات رسمي
اوليا- مربيان در جهت برقراري ارتباط هر چه نزديكتر ميان والدين و مسوولان مراكز
آموزش پيش دبستاني سالانه 3 مرتبه برگزارميگردد
چارچوبهاي قانوني
از سال 1998، به علت ادغام روز افزون مراكز آموزش پيشدبستاني و مراكز
ويژه مراقبتي كودكان، فعاليتهاي آموزشي مراكز مذكور تحت نظارت قوانين آموزشي كشور
قرار گرفت.مطابق قوانين آموزشي، كليه شهرداريهاي كشور موظف به ارائه فعاليتهاي
پيش دبستاني به كودكان ردههاي سني 5-1 سال كه از والدين شاغل يا دانشجو برخوردار
ميباشند، گرديدهاند.گفتني است كه امكانات آموزشي فوق حداقل 3 ساعت در روز يا
15 ساعت در هفته به كودكان ارائه ميگردد.كليه شهرداريهاي كشورمسووليت شناسائي
كودكان نيازمند دورههاي آموزشي پيش دبستاني را بر عهده دارند.تا اواخر سال 1997
انجمن رفاه ملي و انجمنهاي ايالتي عهدهدار مسئوليت نظارت و ارزيابي بر كيفيت و
دامنه عملكرد مراكز آموزش پيش دبستاني و مراكز ويژه مراقبتي كودكان در سطح ملي،
ايالتي و شهرداريها بودند. اين در حالياست كه از اول ژانويه 1998 آژانس ملي آموزش
عهدهدار مسئوليت فوق گرديده است. در سال 1999 دولت سوئد تصميمي مبني بر بازنگري
قوانين آموزشي كشور توسط كميته پارلماني اتخاذ نمود.
اصلاحات آموزشي
بنا بر تصميمات اتخاذ شده توسط مجلسي ملي سوئد در كليه مراكز آموزشي پيش
دبستاني ملزم به ارائه خدمات آموزشي و تفريحي كودكان ردههاي سني 1 سال تا 4 سال
ميباشد. طبق اصلاحات به عمل آمده موازي پيش دبستاني به ويژه مدارس بينالمللي
رايگان بوده و حداقل 525 ساعت آموزش در سال برابر با 3 ساعت در روز مبادرت مينمايند.
گفتني است كه مدارس پيش دبستاني بينالمللي از اول ژانويه 2003 آغلز بهه فعاليت
نمودهاند. بنابر قوانين اصلاحي مصوب مجلس ملي سوئد كودكان والدين فاقد شغل از
اول ژانويه 2001 و كودكان بيسرپرست از ژانويه سال 2002 از آموزشهاي پيش دبستاني
مدت حداقل 3 ساعت در روز و يا 15 ساعت در هفته برخوردار ميگردند
اهداف آموزشي
از جمله مهمترين اهداف مراكز آموزش پيش دبستاني و مراكز ويژه مراقبتي
كودكان سوئدي ميتوان به رشد ذهني كودكان از طريق تشويق و تهييج آنان درگرايش به
فعاليتهاي گروهي آموزشي و ايجاد شرايط مناسب جهت رشد سطح يادگيري كودكان اشاره
نمود. از اول آگوست سال 1998، اهداف و وظايف مراكز آموزش پيشدبستاني در قالب برنامههاي
آموزشي ويژه، جايگزين برنامههاي آموزشي پيشين گرديد. دولت سوئد نيز به تعيين اهداف
و خطوط كلي مقطع آموزش پيش دبستاني به موازات ساختارها و سياستهاي معين مقطع آموزش
پايه مبادرت نمود.از اين روي در سال 1998 برنامه آموزش مدارس پايه در جهت هماهنگي
با برنامههاي آموزشي مراكز پيش دبستاني و مراكز مراقبتي - تفريحي ويژه كودكان
تغيير يافت. گفتني است كه شهرداريها مسئوليت تضمين شرايط لازم ويژه مراكز پيش دبستاني
جهت نيل به اهداف تعيين شده فوق را بر عهده دار ميباشند. از جمله اصليترين اهداف
مقطع آموزش پيشدبستاني ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود :
1. شناساندن نرمها و ارزشهاي اجتماعي به كودكان و تمركز بر رشد ذهني
كودكان به واسطه تاثيرگذاري آموزشي بركودكان
2. برقراري همكاري ميان اولياء و مربيان مراكز پيش دبستاني
گفتني است كه طراحي اهداف مذكور به افزايش تمركز دولت به مراكز آموزش
پيش دبستاني و نيل به هدف غائي (رشد فردي و آموزشي كودكان) منتهي گرديده است.
آژانس ملي آموزش، نهاد ملي است كه به تبيين خطوط كلي و اهداف مراكز ويژه
مراقبتي كودكان، مراكز تفريحي و مراكز پيش دبستاني مبادرت مينمايد.
تعداد ساعات آموزشي
مراكز آموزش پيش دبستاني كشور سوئد ازسيلابس تحصيلي و مقررات ويژهاي
جهت چگونگي اختصاص وقت به فعاليتهاي مختلف آموزشي برخوردار نميباشند. مراكز آموزش
پيش دبستاني ملزم به فراهم نمودن فعاليتها آموزشي و برقراري هماهنگي ميان آموزش
و پرورش كودكان جامعه ميباشند. مسئوليت تربيت كودكان با مشاركت والدين و مراكز
آموزش پيش دبستاني و مربيان متعهد صورت ميپذيرد. برنامههاي آموزشي مقطع آموزش
پيش دبستاني بر رشد زبانآموزي كودكان سوئدي تاكيد عمدهاي دارند. برنامههاي آموزشي
مقطع آموزش پيش دبستاني به طرق مختلفي اعم از آموزش از طريق عكس، آواز و موزيك،
نمايش ريتميك، رقص و همچنين آموزش گفتاري و نوشتاري به كودكان ارائه ميگردد.
برنامههاي آموزشي
روند رشد و يادگيري كودكان به صورت فردي ميبايستي با حمايت و برقراري
همكاريهاي نزديك ميان خانه و مدرسه بر اين پيش فرض استوار باشد كه كودكان مقطع
پيش دبستاني بيشتر از طريق فعاليت درمحيطهاي طبيعي به آموزش علوم مبادرت مينمايند.
با استفاده از روشهاي موضوعي، فرصت كنكاش، جستجو و كسب تجارب شخصي از طريق پرداختن
به بازي،گفتگو، آواز،موزيك، نمايش، هنر، كاردستي و غيره براي كودكان فراهم ميآيد.
ارائه بازيهاي مختلف در اشكال مختلف آن، هدف اصلي مقطع آموزش پيش دبستاني در جهت
آموزش صحيح و رشد ذهني كودكان ميباشد. مطابق فرايند يادگيري درمراكز آموزش پيش
دبستاني، حداكثر بازيهاي گروهي ميبايستي در محيطهاي طبيعي صورت پذيرد.ارائه
بازيها به صورت گروهي،خود عامل مهمي درجهت يادگيري متقابل كودكان و پرورش حس مسئوليت
پذيري آنان محسوب ميگردد.درمقطع آموزش پيش دبستاني،كودكان به كشف و يادگيري موضوعات
خاص به طرق گوناگون مبادرت مينمايندكه از آن جمله ميتوان به بازيهاي گروهي،مطالعه
كتاب و گوش دادن به داستانها اشاره نمود. تعداد محدودي از مراكز پيش دبستاني كشور
سوئد نيز از روشهاي آموزشي خاص خود بهره ميگيرند كه از آن جمله ميتوان به مدارس
Montessor و waidorf با افراد متخصص و برنامههاي آموزشي گوناگون نظير ورزش،هنر،
كاردستي،كامپيوتر و اردوهاي تفريحي اشاره نمود.
ارزيابي تحصيلي مقطع
آموزش پيش دبستاني
عملكرد مدارس پيش دبستاني و سايرمراكز مراقبتي كودكان در دو سطح
ايالتي و محلي توسط شهرداريها و مدارس ارزيابي ميگردد. مدارس پيش دبستاني بهطور
منظم مورد ارزيابي قرار ميگيرند. ارزيابيها همچنين ممكن است توسط بازرسين مستقل
و يا توسط اولياء كودكان و ياپرسنل و مديريت مدارس صورت پذيرد. مشاركت كودكان و
والدين ازجمله اهداف اساسي مراقبت از كودكان ميباشد. ارزيابي مربوطه با اهداف
و چگونگي ادارة مراكز آموزش پيش دبستاني مرتبط ميباشد. تكنيكهاي ارزيابي بسته
به نوع شاخصهاي تعيين شده توسط شهرداريها ويا مدارس انتخاب ميگردد.
دولت سوئد مسئوليت پي گيري و ارزيابي عملكرد مدارس پيش دبستاني در سطوح
ملي و محلي را عهدهدار ميباشد و اين درحالي است كه آژانس ملي آموزش عهدهدار
مسئوليت پي گيري و ارزيابي ميزان موفقيت شهرداريها در اجراي اهداف قانونگذاران
آموزشي و تخصيص صحيح بودجه آموزشي ميباشد. پيگيري وارزيابيهاي تحصيلي بصورت
پيوسته و سالانه صورت ميگيرد. گفتني است كه ارزيابيها با دو هدف اعطاي فرصت
به دولت در جهت كسب اطمينان از شهرداريها و انجام تعهدات آن درمقطع آموزشپيش
دبستاني صورت ميگيرد.
ارزيابي پيشرفت تحصيلي
با وجوديكه عملكرد كودكان درمراكز آموزش پيش دبستاني و مهدهاي كودك مورد
ارزيابي واقع ميگردد، نمرات و نتايج آزمونها اعلان نميگردد.مراكز آموزش پيش دبستاني
ميبايستي متضمن برقراري روابط منظم و دائمي ميان خانه و مدرسه درخصوص رفاه، رشد
ذهني و آموزش كودكان باشند. علاوه بر ارتباطات روزانه ميان كادر آموزشي و والدين
به طور معمول، 2 بار در سال گفتگوهايي ميان كادرمراكز فوق و والدين جهت بحث در
خصوص رشد و پيشرفت تحصيلي كودكان پيش دبستاني برگزار ميگردد.
ارزيابي در سطح محلي
نهاد هاي اداره كننده آموزش، عهده دار مسئوليت ارزيابي در سطح
محلي ميباشند. شهرداريها مسئوليت طرح ريزي و اجراي فعاليتهاي پيش دبستاني را
عهده دار ميباشند. علاوه بر اين پيگيري و ارزيابي فعاليتهاي آموزشي به صورت
پيوسته بواسطه معيارهاي ارزيابي سالانه از جمله ديگر مسئوليت هاي شهرداريها ميباشد.
ارزيابيهاي مذكور برچگونگي تخصيص و استفاده از منابع مالي و ارزيابي كيفيت تحصيلي
مدارس مشتمل ميگردد. عمده شهرداريها از مشاركت والدين به عنوان بخشي از ارزيابي
استقبال مينمايند كه از آن جمله ميتوان به انتشار پرسش نامهها اشاره نمود. فعاليتهاي
پيش دبستاني ميبايستي براساس اهداف تعيين شده دربرنامه طرح ريزي، اجراء شده و
ارزيابي و توسعه يابد. دراين مرحله، برنامه براهميت پيشرفت روشهاي ارزيابي تاكيد
دارد.
خدمات
پيش دبستاني
1- مراكز پيش دبستاني كه به ثبت نام از كودكان رده هاي سني1 تا 5 سال
مبادرت نموده و فعاليتهاي آموزشي خود را به آنان عرضه مينمايند. به طور كلي اين
مراكز در تمام طول سال و كليه ايام هفته فعال بوده و زمان كاري آنها با ساعات كاري
و مطالعه والدين و همچنين با نياز كودكان مطابقت دارد.
2- مراقبت ازكودكان درمنازل ـ پرستاران كودك درطول مدت زمان اشتغال والدين
به فعاليت يا تحصيل به مراقبت ازكودكان درمنازل مبادرت مينمايند. به طوركلي درچنين
شرايطي كودكان ميبايستي از خدماتي كه درمراكز پيش دبستاني ارائه ميشود برخوردار
گردند.
3- روش موسوم به نظام سه خانوادهأي ـ اين شيوه نيز به عنوان يكي از روشهاي
مراقبت روزانه از كودكان به حساب ميآيد، به نحوي كه يك پرستار واجدالشرايط از
دو يا سه كودك درمنزل يكي از آنها مراقبت مينمايد.
4-مراكز پيش دبستاني آزاد ـ دراين مراكز، به پرستاران و يا والدين كودكان
كه درمنازل هستند اين امكان داده ميشود تا با كمك كاركنان آن مركز ، فعاليتهاي
آموزش گروهي كودكان را پرورش و توسعه دهند. جهت برخورداري از اين شرايط، ثبت نام
لازم نيست. در بسياري از شهرداريها، مراكز پيش دبستاني آزاد با بهره مندي از خدمات
شهري و يا خدمات ارائه شده در زمينه هاي بهداشت و سلامت كودكان و مادران ، با يكديگر
همكاري مينمايند.
نهادهاي مركزي آموزش پيش دبستاني (ECE)
در سال 1968 هيأت ملي مراقبت از كودكان به نمايندگي از دولت عهدهدار
مسوليت ارائه پيشنهاداتي درخصوص چگونگي ارتقاء عوامل آموزشي ، اجتماعي ونظارتي
دركشور سوئد گرديد.
در آن اثناء درخواست گسترش طرحهاي مراقبتي كودكان همزمان با مطالبات
زنان جهت كسب برابري و دمكراسي از راه مشاركت در زندگي اجتماعي با شرايط يكسان
با مردان به طور گستردهاي مطرح گرديد. در همان اثناء هيأت ملي مراقبت از كودكان
با ارسال گزارشي به دولت به بررسي ديدگاههاي قديمي مراقبتي كودكان من جمله برطرف
نمودن فقر و ارائه فعاليتهاي آموزشي به كودكان كليه شهروندان سوئدي مبادرت نمود.
بر همين اساس قانون آموزش ملي پيش دبستاني بر پايه گسترش اختيارات محلي، گسترش
قاعدهمند مراقبت همگاني كودكان وتهيه گزارش رسمي از برنامههاي آموزشي مراكز مراقبتي
كودكان به تصويب رسيد. علاوه بر اين دولتهاي محلي به فراهم آوري حداقل 525 ساعت
آموزش پيش دبستاني براي كليه كودكان رده سني 6 سال سوئدي ملزم گرديدند. اين در
حالي بود كه كودكان نيازمند حمايتهاي ويژه از اولويت مشاركت در فعاليتهاي پيش دبستاني
برخوردار بودند.
به طور كلي ميتوان گفت كه مقطع آموزش پيش دبستان با وجود اختياري بودن
، از مراحل آغازين فعاليت خود كليه كودكان رده سني6 سال سوئدي را تحت پوشش قرارداده
است. راهبرد ملي آموزش پيش دبستاني به صورت يك سياست در اوايل دهه70 تعريف و مشخص
گرديد. برنامههاي آموزشي مقطع مذكور با برخي تغييرات تدريجي طي سه دهه گذشته پي
گيري و به اجرا در آمده است. حمايت گسترده مجلس ملي سوئد از پيشنهادات دولت درخصوص
مراقبت از كودكان و پشتيباني خانوادههاي سوئدي به تحقق اهداف گنجانده شده در راهبرد
ملي فوق منتهي گرديده است. در ژانويه 1995 طرح جديدي به تصويب مجلس رسيد كه برخلاف
روشهاي پيشين به تعيين وظايف حكومتهاي محلي درخصوص فراهمآوري فعاليتهاي پيش دبستاني
و اجراي طرحهاي مراقبتي كودكان تأكيد مينمود. طي قوانين قبلي حكومتهاي محلي موظف
به اجراي طرحهاي توسعه مراقبتي كودكان بوده اما درحال حاضر آنها موظف به عهدهداري
مسئوليت مراقبت از كليه كودكان رده هاي سني12-1سال سوئدي برخوردار از والدين شاغل
يا محصل ميباشند. به تدريج دورههاي پيش دبستاني، دوره هاي آموزش رسمي و دورههاي
مراقبتي ويژه كودكان مدرسهاي ارتباط نزديكتري با يكديگر يافته اند. مسئوليت آموزش
پيش دبستاني در سال 1996 از وزارت امور اجتماعي به وزارت آموزش وعلوم تفويض شده
و در سال 1998 نيز سازمان ملي آموزش عهدهدار مسئوليت رسيدگي و نظارت بر فعاليتهاي
پيش دبستاني در سطح ملي گرديد.
به دنبال آن در پژوهشيهاي به عمل آمده توسط سازمان ملي آموزش طي سال
1998 بيش از 95% از حكومتهاي محلي به تدارك مراكزي جهت مراقبت از كودكان مبادرت
نمودند. طرح همگاني مراقبت از كودكان به عنوان بخشي از ساختار آموزشي كشور مطرح
شده و در آگوست 1998 نخستين دروس آموزشي ويژه مقطع آموزش پيش دبستاني به مورد اجرا
در آمد.
در صد كودكان مقطع آموزش پيش
دبستاني (بر مبناي ردههاي سني 5-1 سال طي سالهاي1998-1994)
1998
1996
1994
رده هاي
سني كودكان
24%
34%
25%
1
60%
54%
45%
2
64%
59%
51%
3
69%
63%
57%
4
73%
65%
59%
5
مسووليت مديريت روزانه آموزش پيش دبستاني معمولا برعهده بازرسين (معلمين
كاملا كار آزموده پيش دبستاني) ميباشد كه مسئوليت نظارت بر فعاليت ديگر پرسنل
مدارس را نيز بر عهده دارد.
مقطع آموزشي پيش دبستاني در نظام آموزشي دولتي كشور سوئد اختياري بوده
و از اول ژانويه 1998 مسئوليت ارائه چنين دورههايي به شهرداريها تفويض گرديد.حداقل
زمان لازم جهت حضور كودكان د ركلاسهاي دوره پيش دبستاني،525 ساعت آموزشي درسال
است. كلاسهاي پيش دبستاني بخشي از نظام آموزشي دولتي است كه نظير دورههاي آموزش
رسمي مورد توجه قرارميگيرد. مسئوليت اداره كلاسهاي مذكور بر عهده افرادي تحت
عنوان معلمين سرگروه ميباشد كه اين امر،خود بخشي از طرح مدارس تحت نظارت شهرداري
هاي كشور محسوب ميگردد. در قوانين آموزشي و پرورشي كشور كليه كودكان سوئدي از
حق دسترسي به فرصتهاي آموزش دولتي يكسان برخوردار بوده و بدون توجه به نژاد، محل
سكونت و يا شرايط اجتماعي و اقتصادي از اين حق بهره مندميگردند. مهمترين رسالت
مقطع آموزشي پيش دبستاني تربيت دانش آموزان جهت كسب دانش و مهارتهاي لازم، انجام
فعاليتهاي گروهي در منازل، رشد موزون كودكان در جهت تربيت انسانهاي مسئول و اعضاي
موثر در اجتماع ميباشد. دورههاي آموزشي مراكز آموزش پيش دبستاني به رشد و برانگيختن
حسن يادگيري كودكان منجر شده و زمينهها ي لازم جهت تحصيل در دورههاي بالاتر را
فراهم مينمايد. از پائيز سال 1998، مقررگرديد كه كلاسهاي پيش دبستاني و مدارس آموزش
پايه از برنامهها ي درسي جديد در سطح ملي برخوردار گردند. دورههاي آموزشي پيش
دستاني ميبايستي به فراهم آوردن يكپارچگي لازم در سطح كلاسهاي پيش دبستاني، آموزش
پايه و مراكز پس ا زمدرسه منتهي گردد. اين كلاسها، بخشي از نظام آموزشي و اولين
گام درجهت تحقيق اهداف برنامههاي آموزشي محسوب ميگردد .بر اساس برنامههاي آموزشي
فوق شهرداريها موظف به تدارك طرح آموزشي مناسب و ارائه آن به معلمين، معلمين سرگروه
و دانش آموزان مراكز خصوصي ميباشند. مراكزآموزش پيش دبستاني، ميبايستي حتي الامكان
به منازل كودكان نزديك باشد. به علاوه، ميبايستي توجه لازم جهت حداكثر استفاده
از شرايط و ديگر منابع موجود مبذول شده و خواستههاي مراقبين نيز مورد توجه قرار
گيرد.شهرداريها همچنين به تاُييد عملكرد مراكز آموزش پيش دبستاني خصوصي مبادرت
مينمايند.تاُييديه مذكور ممكن است در مدت زمان محدود و يا در قبال رعايت شرايط
لازم از اعتبار برخوردار باشد. اگر چنانجه در برقراري كلاسها اشكالاتي به وجود
آيد، شهرداريها از حق ابلاغ دستورات لازم و در صورت عدم توجه به موارد فوق، ازحق
لغو تاييديه مراكز آموزشي برخوردار ميباشند.آندسته از كودكاني كه در بيمارستانها
و يا موسسات ديكر تحت مراقبت قرار دارند، ميبايستي از فعاليتهاي آموزشي مشابه
آنچه كه در مراكز پيش دبستاني ارائه ميگردد، برخوردار شوند. مسئولين موسسات در
قبال ارائه چنين خدماتي به كودكان مسئول ميباشند. از كودكان رده سني 6 سال كه
درمراكز آموزشي پيش دبستاني حضور يافته و زمان حضور آنها در كلاسهاي آموزش از
15 ساعت در هفته و يا 525 ساعت در سال تجاوز ننمايد، شهريهاي دريافت نمي گردد.
اكثريت قريب به اتفاق كودكان سوئدي رده سني 6 سال دركلاسهاي پيش دبستاني ثبت نام
مينمايند.
دورههاي آموزشي پيش دبستاني از سن يك سالگي تا زمان آموزش رسمي به كودكان
سوئدي ارائه ميگردد.شهرداريها موظف به ارائه خدمات پيش دبستاني به كودكان ميباشند
كه والدينشان در حال تحصيل بوده ويا به كار اشتغال دارند. به علاوه، اين خدمات
در برخي موارد به كودكاني ارائه ميگرددكه از شرايط خاصي برخوردارميباشند. در
چنين مواردي مراكز مناسب آموزشي بدون هيچ گونه تاُخير و معمولاًظرف مدت 4-3 ماه
پس از ثبت نام متقاضيان معرفي ميگردد.
انواع خدمات پيش دبستاني در كشور سوئد به گونههاي ذيل ارائه ميگردد:
مراكز آموزشي پيش دبستاني كه با ثبت نام از كودكان ردههاي سني 1تا 5سال،
فعاليتهاي آمورشي خود را به آنان عرضه مينمايند. به طور كلي اين مراكز در تمام
طول سال تقريباً در كليه روزها فعاليت داشته و زمان فعاليت آنها با ساعات كار و
مطالعه والدين وهمچنين با نياز كودكان انطباق دارد.
مراقبت از كودكان در منازل- پرستاران كودك در طول مدت زمان فعاليت يا
تحصيل والدين به مراقبت از كودكان در منازل خود مبادرت مينمايند. به طور كلي
در چنين شرايطي كودكان از حداقل خدماتي كه در مراكز پيش دبستاني ارائه ميگردد
برخوردارميگردند. روش موسوم به نظام سه خانوادهاي نيز به عنوان يكي از روشهاي
مراقبت روزانه از كودكان محسوب ميگردد به نحوي كه پرستاران واجدالشرايط از 3-2
كودك در منزل مراقبت مينمايند.
خدمات پيش دبستاني آزاد – درمراكز مذكور، به پرستاران كودك ويا والدين
خانه دار اين امكان داده ميشود تا با كمك كاركنان مراكز مذكور به توسعه و پرورش
فعاليتهاي آموزش گروهي كودكان مبادرت نمايند. در اغلب شهرداريها، مراكز پيش دبستاني
آزاد با بهره مندي از خدمات شهري ويا خدمات بهداشتي و سلامت كودكان و مادران،
به همكاري با يكديگر مبادرت مينمايند.
آمار تحصيلي
طبق آخرين آمار بدست آمده طي سال2000 از تعداد 705000 كودك در مراكز ويژه
مراقبتي كودكان ثبت نام به عمل آمد كه از اين تعداد، 315 هزاركودك به مراكز پيش
دبستاني و 332 هزار كودك به مراكز تفريحي تعلق داشت.اكثريت عمده مراكز پيش دبستاني
و مهدهاي كودك كشور سوئد توسط شهرداريها اداره و نظارت ميگردند. علاوه بر اين،
طي سالهاي اخير ميزان مشاركت بخش خصوصي نيز به طور قابل ملاحظهاي افزايش يافته
و در سال 2000 بر 15% فعاليتهاي مقطع آموزش پيش دبستاني شامل گرديد. از حدود48700
كودك نيز در مدارس پيش دبستاني خصوصي و 400/23 كودك در مراكز تفريحي خصوصي ثبت
نام به عمل آمد.طبق آخرين آمار بدست آمده در سال 2000 ، در مراكز آموزش پيش دبستاني،
نسبت كودكان به كادر آموزشي و تربيتي مراكز پيش دبستاني به 4/5 بالغ گرديده و از
افزايش 25 درصدي نسبت به سال 1990 برخوردار ميباشد. درمراكز ويژه مراقبتي كودكان
نيز نسبت كودكان به كادر آموزشي و تربيتي بر 5/17 بالغ گرديده و از افزايش 50
درصدي نسبت به سال 1990 برخوردار ميباشد. طبق آخرين آمار بدست آمده در سال 2000،
ميانگين تعداد كودكان مقطع آموزش پيش دبستاني بر 17 كودك بالغ ميگردد. طبق آخرين
آمار بدست آمده در سال 2000، بالغ بر 4/3 از كليه كودكان ردههاي سني 5-1 سال در
فعاليتهاي پيش دبستاني و3/2 درصد از كودكان ردههاي سني 9-6 سال نيز در فعاليتهاي
ويژه مراقبتي كودكان مشاركت داشتهاند.
برنامه ريزي آموزشي مقطع آموزش پيش دبستاني
طبق توافقات به عمل آمده ميان انجمن اوليا و شهرداريهاي كشور،مسئووليت
مراقبت ازكودكان طي طول معيني از روز برعهده دو مركز فوق قراردارد.گفتني است كه
توافق نامههاي مذكورتوسط شهرداري ثبت ميگردد. ساعات فعاليت مراكزآموزش پيش دبستاني
كشور سوئد معمولاً ساعات6:30 تا18:30و ازدوشنبه تاجمعه را شامل ميگردد. چگونگي
توزيع فعاليت روزانه به طورمحلي نيز توسط هريك ازمراكز پيش دبستاني مشخص ميگردد.
مطابق قوانين آموزشي كشور سوئد،آموزش دركلاسهاي پيش دبستاني ميبايستي موجب رشد
و برانگيزش حس يادگيري كودكان و فراهم آوردن زمينه و امكانات تحصيل در مقاطع بالاتر
تحصيلي گردد. از پاييز سال 1998 ، مقرر گرديد كلاسهاي پيش دبستاني و مدارس آموزش
پايه ، از برنامه هاي درسي جديدتري با كاربري در سطح ملي برخوردار گردند. برنامه
هاي آموزشي ميبايستي به ايجاد يكپارچگي لازم در سطح كلاسهاي پيش دبستاني ، آموزش
پايه و مراكزپس از مدرسه منتهي گردد. اين كلاس ها، بخشي از نظام آموزشي و اولين
گام در جهت تحقق اهداف آموزشي محسوب ميگردد .اهداف مذكور درحقيقت به تعريف هر
آنچه بخش هاي مختلف آموزشي بايد مورد توجه قرار داده و كودكان و جوانان بايد كسب
نمايند، مبادرت مينمايد.بر اساس اين برنامه، هر شهرداري موظف به تدارك طرح آموزشي
مناسب و ارائه آن به معلمين، معلمين سرگروه و دانش آموزان مراكز خصوصي ميباشد،
تا انعطاف لازم در محتوا و سازماندهي و روشهاي كار با توجه به شرايط محلي اعمال
گردد.كلاسهاي پيش دبستاني، حتي الامكان ميبايستي نزديك به منازل كودكان بوده و
به توجه لازم به حداكثر استفاده از شرايط و ديگر منابع موجود مبذول داشته و خواسته
هاي مراقبين را نيز مورد توجه قرار دهد. شهرداريها همچنين قادرند كلاسهاي پيش دبستاني
خصوصي را مورد تاييد قرار دهند. تاييديه ممكن است درمدت زمان محدود و يا درقبال
رعايت شرايط لازم صادر گردد.كلاسهاي پيش دبستاني تحت نظارت شهرداريهايي كه در آن
حوزه فعاليت دارند، نظارت ميگردد. اگر چنانچه در برپايي كلاسها اشكالي به وجود
آيد ، شهرداريها حق دارند دستورات لازم را ابلاغ نموده و درصورت عدم توجه به آن
موارد، به لغو تاييديه مبادرت نمايند.
كودكاني كه در بيمارستانها و يا موسسات ديگر تحت مراقبت ميباشند، از
فعاليتهاي آموزشي مشابه آنچه كه درمراكز پيش دبستاني ارائه ميگردد، برخواردار
ميگردند. به آندسته از كودكان رده سني6 سال كه دركلاسهاي پيش دبستاني حضور داشته
و مدت زمان حضور آنها دركلاس به بيش از 15 ساعت در هفته و يا 525 ساعت در سال بالغ
نميگردد ، هزينهاي تعلق نمي گيرد. اكثريت قريب به اتفاق كودكان رده سني6 سال
سوئدي دركلاسهاي پيش دبستاني ثبت نام نموده و در آنها حضور پيدا ميكنند.
برنامههاي آموزشي دوره آموزش پيش دبستاني
از پائيز سال 1998 برنامههاي آموزشي ويژه دوره آموزشي پيش دبستاني در
چهارچوب رهنمودهاي ارائه شده به كودكان سوئدي ارائه ميگردد. اين موضوع به اهميت
دوره پيش دبستاني به عنوان اولين مرحله از مراحل آموزش مادام العمر تاُكيد دارد.
درمقطع آموزشي مذكور برنامههاي آموزشي و رهنمودهاي لازم جهت مراقبت از كودكان
در كانون خانواده ارائه گرديده است. مجلس ملي سوئد نيز موسسات ملي آموزش را موظف
نموده تا به ترسيم ساختار كلي فعاليتهاي مراقبت از كودكان در منازل ودرمدارس پيش
دبستاني آزاد مبادرت نمايند. اصول آموزشي مندرج در برنامههاي آموزشي مراكز پيشدبستاني،
مبتني بر اين عقيده است كه رفاه و آموزش به هم مرتبطاند. رفاه مطلوب، زمينه رشد
و يادگيري را فراهم نموده و از اين روي اين امر به عنوان يك ضرورت در آموزش ملي
مورد توجه عمده قرار گرفته است. اهميت بازيهاي گروهي درروند يادگيري و رشد كودكان
نيز ازديگر اصول مورد نظر ميباشد.
وظايف شهرداريها
شهرداريها، مسئوليت فراهم آوردن خدمات رفاهي مراكز آموزش پيش دبستاني
را عهده دار بوده و همچنين به نظارت بر ارائه واقعي خدمات مذكور مبادرت مينمايند.
مسئوليت نظارت بر كيفيت ارائه خدمات شهري برعهده شهرداريهاي سوئد بوده
و در اين زمينه از كاركناني بهره گرفته ميشود كه از آموزش و تجربه كافي در جهت
تامين امكانات رفاهي مورد نياز كودكان برخوردار بوده و خدمات آموزشي خود را به
نحوصحيحي ارائه نمايند.كودكان نيزميبايستي به گروههاي مناسب تقسيم گردند، به
نحوي كه بين شرايط و اندازه گروه با اهداف مورد نظر تناسب لازم برقرار گردد. ارائه
خدمات مذكورميبايستي مبتني بر نياز هر يك از كودكان بوده و درخصوص كودكاني كه
جهت رشد وپرورش خود نياز به حمايت ويژه دارند، مسئوليت خاصي به شهرداريها تفويض
گرديده است. كودكان سوئدي نه تنها از حق آموزش در يك مركز اختصاصي برخوردارميباشند،
بلكه خدمات ارائه شده به آنان ميبايستي از چنان استانداردي برخوردار باشد كه به
برطرف نمودن نيازمندي خاص كودكان منتهي گردد. شهرداريها همچنين ميبايستي به واسطه
پيگيريهاي خود، از حضور كودكان در مراكز مذكور اطمينان حاصل نموده و والدين آنها
نيز از خدمت ارائه شده به كودكان خود مطلع گردند.
شهرداريها به اخذ شهريه قابل قبول جهت ثبت نام كودكان در مراكز پيش دبستاني
و مراقبت از كودكان در منازل مبادرت مينمايد. شهريه هاي مذكور نميبايستي بيشتر
از هزينههاي واقعي شهرداريها بوده و نبايستي آن قدر زياد باشد كه باعث شود والدين
از شرايط و مكان متناسب با وضعيت فرزندان خود صرفه نظر نمايند.مراكز پيش دبستاني
خصوصي نيز تحت نظارت شهرداريها فعاليت داشته و در صورت كسب تاُييد شهرداريها درخصوص
برخورداري از شرايط، امنيت و كيفيت مناسب و اخذ شهريه منطقي از مجوز فعاليت برخوردارميگردند.
آندسته از كودكان سوئدي بالاتر از رده سني 1 سال كه از حضور در مراكز مذكور محروم
بوده و يا كودكاني كه در بيمارستانها و يا موسسات ديگر تحت مراقبت ميباشند،ميبايستي
از حق حضور در فعاليتهاي آموزشي مشابه آنچه در مراكز پيش دبستاني ارائه ميگردد
برخوردار گردند. افراد مسئول در موسسات موظف به ارائه چنين فرصتهايي به كودكان
تحت پوشش خود ميباشند. طبق آخرين آمار بدست آمده ، بالغ بر 70 درصد كودكان رده
هاي سني 5-1سال سوئدي در مراكز پيش دبستاني و يا در برنامههاي مراقبت از كودكان
در منازل ثبت نام نمودهاند.
نظارت آموزشي مقطع پيش دبستاني
نهادهاي نظارتي خاصي جهت نظارت بر عمل كرد مراكز آموزش پيش دبستاني دركشورسوئد
وجود ندارد و اين درحالياست كه كادرمراكز پيش دبستاني ملزم به نظارت بر چگونگي
پيشرفت فعاليتهاي فردي وگروهي دانش آموزان ميباشند. برخي ازشهرداريهاي كشوراز
طريق اخذپرسش نامههاي ويژه ازوالدين به نظارت و ارزش يابي كيفيت آموزشي مراكزآموزش
پيش دبستاني مبادرت مينمايند. درحال حاضرمسئوليت نظارت برعملكرد مراكز آموزش
پيش دبستاني درحيطه وظايف شهرداريهاي قراردارد. اين درحاليست كه تا قبل از اين،
مسئوليت نظارت برمراكز آموزش پيشدبستاني درسطح منطقهاي درحوزه هيئتهاي مديريتي
استاني وانجمني سلامت و رفاه ملي قرارداشت. درسال1998آژانس ملي آموزش، مسئوليت
نظارت برمراكز آموزش پيش دبستاني درسطح ملي را برعهده گرفته ومسئوليت نظارتي ازسطح
منطقهاي سلب گرديد.
مشاوره
تحصيلي در مقطع آموزش پيش دبستاني
دركشور سوئد آموزش پيش دبستاني برمراقبت عمومي كودكان تاكيد داشته و از
قوانين خدمات اجتماعي پيروي مينمايد .اهداف و ظرفيت مراقبت عمومي كودكان توسط
مجلس ملي سوئد تعيين ميگردد و اين درحالي است كه وزير بهداشت وخدمات اجتماعي عهده
دارمسئوليت ارائه قوانين و پيشنهادات ويژه مراقبتي كودكان ميباشد. انجمن سلامت
و رفاه ملي نيز با همكاري روساي محلي عهدهدارمسئوليت نظارت برموسسات پيش دبستاني
و مراكز مراقبتي كودكان درسطح كشور ميباشند. هدف اصلي مقطع آموزشي مذكور فراهم
آوردن امكان مراقبت عمومي از كليه كودكاني است كه والدينشان طالب چنين مراقبتهايي
ميباشند. از سال1975 كليه كودكان رده هاي سني6 سال به بالا و كودكان معلول رده
هاي سني4 سال به بالا مشمول گذراندن دوره آموزش پيش دبستاني با حداقل مدت زمان1سال
گرديدند.حضور در اين كلاسها اختياري بوده اما مسئولين شهرداريها به نظارت برآن
موظف ميباشند. طرح هاي مراقبت عمومي از كودكان نيز عمدتا از محل بودجه شهرداري
ها و شهريه هاي پرداختي والدين تامين اعتبار ميگردند. كليه برنامه هاي مراقبتي
كودكان به صورت رايگان و آموزشهاي مختلط ارائه ميگردد.در سال 1985 با مصوبه مجلس
ملي سوئد برنامه هاي عمومي مراقبتي كودكان توسعه يافته و طي سال 1991 كليه كودكان
پيش دبستاني بالاي رده سني 18 ماه تحت پوشش برنامههاي مذكور قرار گرفتند.در دسامبر
سال1993مطابق مصوبه مجلس، قانون خدمات اجتماعي اصلاح گرديده و بدين ترتيب شهرداريها
به ارائه خدمات مراقبت عمومي به كودكان رده هاي سني12-1سال با والدين شاغل يا محصل
موظف گرديدند.گفتني است كه طرح مذكور از ژانويه سال 1995 به مرحله اجرا در آمد.
بالغ بر50% از كودكان رده هاي رده هاي سني6- 0 سال وحدود30% از كودكان رده هاي
سني 12-7 سال از خدمات مراقبتي عمومي ويژه كودكان بهره مند ميگردند.خدمات مراقبتي
كودكان به اشكال متنوعي ارائه ميگردد كه از آن جمله ميتوان به موارد ذيل اشاره
نمود:
- مراكز مراقبتي روزانه
در مراكز مراقبت روزانه از كودكان رده هاي سني 6-1سال كه از والدين شاغل
ويا محصل برخوردارمي باشند معمولاً ازساعات30/6 صبح تا 6 بعد از ظهر (دوشنبه تا
جمعه) در تمام طول سال ثبت نام به عمل ميآيد.
ـ مراكز مراقبتي نيمه وقت
در مراكز مراقبتي نيمه وقت از كودكان رده هاي سني 6-4 سال در طول سال
تحصيلي جهت آموزش3 ساعت در روز ثبت نام به عمل ميآيد.
ـ موسسات پيش دبستاني آزاد
از كودكان رده سني پيش دبستاني جهت ارائه آموزش و مراقبت چند ساعت در
هفته بهمراه والدين و يا پرستاران خانوادگي خود در موسسات پيش دبستاني آزادثبت نام به عمل ميآيد.
ـ موسسات پس از مدرسه
از كودكان رده هاي سني 6 تا 12 سال در مراكز پس از مدرسه ثبت نام به عمل
ميآيد. گفتني است كه مدارس مذكور حتي درايام تعطيلي CENTERS فعال ميباشند.
اصطلاح موسسات پيش دبستان به مجموع خدمات مراقبتي روزانه ، گروه هاي
نيمه وقت وموسسات پيش دبستاني آزاد اطلاق ميگردد. درمراكز مراقبت روزانه، كودكان
معمولاُ به گروههاي سني مختلط تقسيم بندي ميگردند كه از آن جمله ميتوان به نوزادان،
خردسالان و كودكان اشاره نمود.مراكز مراقبت روزانه معمولا 4 گروه سني را در خود
جاي داده و هر بخش از تعداد 15-18 كودك مراقبت مينمايد. فعاليتهاي پس از مدرسه
اغلب جزء لاينفك فعاليتهاي مدارس محسوب شده وهم اكنون بر مجاورت مراكز مراقبتي
روزانه ومدارس در يك مكان واحد تاكيد ميگردد. بعلاوه راه هاي گوناگوني جهت تسهيل
روند گذار از موسسات پيش دبستاني به مدارس درحال بررسي است. به عنوان نمونه ميتوان
از بر نامه هاي ويژه كودكان رده سني6 سال نام برد . فعاليتهاي ويژه مراقبتي كودكان
عموماً توسط شهرداري ها صورت گرفته و به عنوان مكملي براي فعاليتهاي شهرداري ها
محسوب ميگردد. شهرداري ها همچنين به استخدام پرستاران كودك مبادرت مينمايندتا
از كودكان رده هاي سني 12- 1سال درمنازل پرستاري نمايند .اهداف و مسئوليتهاي موسسات
پيش دبستاني ومراكز پس از مدرسه در برنامه هاي آموزش معلمان كه توسط انجمن رفاه
و سلامت ملي تنظيم شده، لحاظ گرديده است. از جمله وظايف موسسات پيش دبستاني با
همكاري والدين ،ترغيب كودكان به مشاركت در اجتماع ميباشد.گفتني است كه نوع فعاليتهاي
كودكان از طريق مشورت و همكاري نزديك با والدين وي تعين ميگردد. از جمله مهمترين
برنامه هاي آموزشي و غير آموزشي موسسات پيش دبستاني ميتوان به فعاليتهاي فرهنگي
من جمله آموزش زبان، موسيقي، نقاشي، سفالگري، نمايش و مطالعات زيست محيطي اشاره
نمود. برنامه هاي مذكور درقالب بازيهاي كودكانه، فعاليتهالي خلاقه، فعاليتهاي
روزمره و. به كودكان ارائه ميگردد. همچنين درطول سال فعاليتهاي روزانه خارج از
خانه نيز درنظر گرفته شده است. مراكز آموزش پيش دبستاني به تنهايي مسووليت آموزش
كودكان را بر عهده نداشته ، بلكه منحصرا به آمادگي آموزشي كودكان مبادرت مينمايند.كليه
كادرموسسات مراقبتي كودكان، افراد بومي ميباشند كه توسط شهرداريها استخدام ميگردند.كادرموسسسات
پيش دبستاني از معلمين وپرستاران كودك متشكل ميگردد. درمراكز پس از مدرسه نيزمربيان
فعاليتهاي تفريحي و پرستاران كودك به فعاليت ميپردازند. عملكرد معلمين پيش دبستاني
از طرق گوناگون با معلمين سطوح ابتدايي هماهنگ ميگردد. مسؤولين نظارتي موسسات پيش
دبستاني عهده دار مسووليت طرح ريزي و برنامه ريزي فعاليتهاي مراكز پيش دبستاني
ميباشند.مسوولين مذكور بصورت تيمي فعاليت نموده و درهر تيم از اطلاعات و علايق
فردي بهره برداري ميگردد.والدين نيز تشويق ميشوند تا در صورت امكان در اين فعاليتها
مشاركت نمايند. آموزش معلمين پيش دبستاني و مربيان امور تفريحي دردانشگاه ها و
كالجهاي دانشگاهي صورت ميگيرد. طول دوره برنامه هاي مطالعاتي بين 2.5 تا3 سال
متغير ميباشد. اغلب پرستاران كودك خانواده ملزم به گذراندن دوره آموزش مقدماتي100-90
ساعته و يا آموزش طولاني مدت در مراكز مراقبتي كودكان ميباشند.
تعداد كودكان تحت پوشش و
كادر آموزشي- تربيتي مراكز پيش دبستاني طي سال1992
13949
موسسات
503589
تعدادكودكان
7359
مراكز
مراقبت روزانه
315550
مراكز
مراقبت روزانه
3103
مراكز
پس از دبستان
127146
مراكز
پس از مدرسه
2488
گروه
هاي نيمه وقت
60893
گروه
هاي نيمه وقت
96642
تعداد
كاركنان
3 /33
نسبت
كاركنان
44435
معلمان
پيش دبستاني
4.9
مراكز
مراقبت روزانه
8791
مربيان
امور تفريحي
11.5
مراكز
پس از مدرسه
3968
پرستاران
مراقبتي كودكان
16.9
گروه
هاي نيمه وقت
مسئوليت رسيدگي و نظارت برامور مراكز آموزش ضمن خدمت برعهده شهرداري ها
بوده اما اجباري نمي باشد. متد و محتواي چنين دورههاي آموزشي از يك منطقه به منطقه
ديگر كاملاً متفاوت ميباشد.
بودجه مقطع آموزش پيش دبستاني
مراكز مختلف آموزش پيش دبستاني ازمحل بودجههاي دولتي ، بودجههاي شهرداري
و اخذ شهريههاي تحصيلي تامين اعتبارمي گردند.مبالغ شهريههاي آموزشي مقطع آموزش
پيش دبستاني در شهرداريهاي مختلف متفاوت بوده، معمولاً به درآمدخانوادهها بستگي
داشته و برحسب تعدادكودكان خانوادهها محاسبه ميگردد.گفتني است كه بودجه دولتي
اعطائي به شهرداريها برحسب منابع مالي مورد نيازكودكان محاسبه ميگردد. بودجه
آموزش دانش آموزان مقطع ابتدايي نيزهمانندمقطع آموزش پيش دبستاني ازمحل بودجه دولتي
، بودجه شهرداريها واخذ شهريههاي تحصيلي تامين ميگردد.
بودجه طرح مراقبتهاي ويژه كودكان
طبق آخرين آمار بدست آمده در سال 2000، هزينه ناخالص كل (دولت و شهرداريها
به احتساب شهريهها ي تحصيلي) ويژه طرحهاي مراقبت از كودكان بر 36 /8 ميليارد
سك بالغ ميگردد كه از اين ميزان، 26/4 ميليارد سك به مراكز آموزش پيش دبستاني
، 4 ميليارد سك به مراكز مراقبتي روزانه خانواده ،3 ميليارد سك به مراكز اوقات
فراغت و تفريحي و 4 ميليارد نيز به مراكز پيش دبستاني و تفريحي خصوصي ويژه كودكان
اختصاص مييابد.
نرخ هزينههاي آموزشي كودكان ثبتنامي در مراكز ويژه مراقبتي كودكان
(بر مبناي هزار سك)
مراكز پيش دبستاني
83000
مراكز
مراقبتي روزانه خانواده
62600
مراكز
اوقات فراغت و تفريحي
27300
هزينه مراقبت از كودكان توسط والدين درحدود19 درصد از هزينه كل طرحهاي
مراقبتي كودكان و كمك هزينههاي پرداختي به والدين درحدود10 درصد از هزينه كل طرحهاي
مذكور را شامل ميگردد. حضوردرمراكز آموزش پيشدبستاني براي كليه كودكان سوئدي
رده سني 6 سال رايگان ميباشد. اين در حالياست كه نظامي با حداكثر شهريه براي
كودكان مقطع پيش دبستاني از اول ژانويه 2002 به اجرا در آمده است. اصل حاكم بر
نظام فوق، برتعيين حداكثر مجاز شهريه تحصيلي با توجه به سطح درآمد خانوادهها و
مقادير هزينه شده به اين امر تاكيد دارد.