نظام آموزشي كشورهاي جهان

• ملاحظات
• ارتباطات و جمعيت
• تاريخچه آموزشي
• سياست هاي آموزشي
• ساختار آموزشي
• آموزش همگاني
• آموزش پيش دبستاني
• آموزش ابتدايي
• آموزش متوسطه
• آموزش عالي
• آموزش معلمان
• آموزش بزرگسالان
• آموزش فني و حرفه اي
• آموزش زنان
• آموزش استثنايي
• آموزش غير رسمي
• معضلات آموزشي
• توسعه آموزشي
• اصول و اهداف آموزشي
• مديريت آموزشي
• هزينه هاي آموزشي

ساختار آموزشي > آموزش عالي

آموزش عالي

در كشور كنيا 6دانشگاه دولتي(كه بعضي از آنها داراي كالج هاي مختلف هستند )، 5موسسه خصوصي،2 دانشگاه خصوصي ،20كالج آموزش ،4موسسه ملي پلي تكنيك ، 17موسسه تكنولوژي و 20 موسسه آموزش فني حرفه اي فعاليت دارند.

مقاطع آموزشي

مقطع کارشناسي

نخستين سطح دانشگاهي مقطع كارشناسي است که مدت زمان 4سال به طول مي انجامد.

گفتني است که اين مقطع براي رشته دندان پزشكي 5 سال و براي رشته هاي مهندسي كشاورزي و پزشكي 6 سال به طول مي انجامد.

مقطع کارشناسي ارشد

دومين سطح دانشگاهي مقطع كارشناسي ارشدمي باشد.عمده رشته هاي كارشناسي ارشد اعم از کارشناسي ارشد رشته هاي مهندسي كشاورزي ،حقوق ،بازرگاني در دانشگاه نايروبي ارائه مي گردد.

مقطع دکتري

سومين سطح آموزش دانشگاهي مقطع دكتري است.دانشجويان دوره دكتري ملزم به گذراندن حداقل 2 سال آموزشي در زمينه تحقيقاتي جهت احراز مدرك دكتري مي باشند.

دانشگاه ها

درحال حاضر،کشوركنيا ازتعداد5دانشگاه عمومي و4دانشگاه خصوصي،3پلي تكنيك ملي،17مؤسسه تكنولوژي و12مؤسسه آموزش تكنيك برخوردارميباشد.علاوه براين دانشگاه هاي متعدد بين المللي اعم از مدارس آمريكايي،انگليسي،فرانسوي،آلماني،ژاپني وسوئدي به منظورپوشش دادن سيستمهاي متنوع آموزشي فعاليت دارد.

پذيرش تحصيلي

پذيرش دانشجويان خارجي

براي پذيرش دانش آموزان خارجي،برخورداري ازمدارك معادل گواهينامه ديپلم متوسطه كمبريج يا گواهينامه آموزش آفريقاي شرقي درسطحA  الزامي است.علاوه بر اين،دوره هاي آموزشي ويژه1ساله درقالب طرح آموزش بزرگسالان به منظور ورود دانشجويان بالاي رده سني25سال به دانشگاه بدون داشتن شرايط لازم دايرمي باشد. برخورداري ازدانش انگليسي براي دانشجويان خارجي ضروري است.لازم به ذکر است که داوطلبين ادامه تحصيل در دانشگاه هاي كنيا، ملزم به ارسال تقاضا نامه و مدارك خود به هيئت ملي دانشگاه ها مي باشند.

سيستم نمره دهي

(ممتاز ) % 100 – 70 % = A  

(خوب) %69 - %60 = B

(متوسط) %69 - %50 =C

(قبول) %49 - %40 =D

(مردود) %39 - %0 = E

A  بالاترين نمره و E پايين ترين نمره (مردود علمي) است.

گفتني است که نمره مردودي براي رشته پزشكيDوبراي دامپزشكي C مي باشد.سيستم نمره دهي موسسات پلي تكنيك و تكنولوژي برمبناي70%(خوب)،%69-%50(متوسط )،%49 –40(قبول) و40% به پايين(مردود) ، استوارمي باشد.

آموزش عالي غيردانشگاهي

پذيرش تحصيلي

برخورداري ازگواهينامه آموزش متوسطه،جهت ورود به برنامه هاي عالي غير دانشگاهي، الزامي است.حداقل نمرات تحصيلي لازم جهت پذيرش در اين مراکز،نمره^C+  در10درس مي باشد.

پژوهش و تحقيقات

تحقيقات آموزشي در وزارت آموزش و پرورش كنيا در مؤسسات پژوهشي صورت مي گيرد. اين موسسات عموماً تحقيقاتي را در زمينه موضوعات و مسائل آموزشي به اجرا مي گذارند.اين در حاليست که بخش عمده اي از تحقيقات آموزشي کشور در دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشي وابسته به آنها صورت مي گيرد.واحد برنامه ريزي وزارت آموزش و پرورش ،عهده دارمسؤوليت جمع‌آوري آمارهاي آموزشي دركليه سطوح ملي، استاني ،منطقه‌اي و مدرسه‌اي است. اين واحد به جمع آوري آمارهاي دانش آموزان ، معلمان، امكانات آموزشي واعتبارات تخصيص يافته به سطوح مختلف تحصيلي مبادرت مي نمايد.موسسه آموزشي كنيا (KIE) نيز به اجراي تحقيقاتي درزمينه برنامه ها و مواد درسي دوره هاي پيش دبستاني ، ابتدايي و متوسطه مبادرت مي نمايد.موسسة فوق نيز خود بر واحدهاي تحقيقاتي مشتمل مي گردد كه به انجام فعاليت هاي پژوهشي (عمدتاً در زمينة ارزشيابي برنامه هاي درسي کليه دوره هاي تحصيلي) مبادرت مي نمايند.شوراي ملي آزمونهاي تحصيلي كنيا ، واحد پژوهشي ديگر کشور است كه به تحقيقاتي پيرامون ارزش يابي و تجزيه و تحليل سوالات  و نتايج امتحاني با هدف افزايش ارزش تشخيصي امتحانات جهت بهبود كيفيت آموزشي ميپردازد.كميسيون خدمات معلمان نيز واحدي است كه به جمع آوري آمارهاي ويزه معلمين سطوح ابتدايي و متوسطه مبادرت مي نمايد.گفتني است که آمارهاي مذکور عمدتا بر حقوق و مزاياي معلمين و فوق العاده هاي شغلي آنان مشتمل مي گردد.

اصلاحات آموزشي و نقش تحقيقات در روند اصلاحات

‌مهمترين پژوهش آموزشي كشور پس از استقلال كنيا درسال 1963،گزارش كميسيون آموزش و پرورش كنيا طي سال 1964مي باشد.به موجب اين گزارش، اصلاحات گسترده اي در حوزه آموزش و پرورش كنيا اعمال گرديد كه از جمله مهم ترين آن مي توان به ‌انحلال مدارس تفكيك نژادي،‌نرخ رو به رشد مؤسسات آموزشي ،نرخ روبه رشد  ثبت نامي دانش آموزان کليه سطوح  آموزشي و توسعه برنامه آموزش معلمان اشاره نمود.

طي سال1971،ازگروه مشاورين سازمان جهاني كار(ILO)جهت بررسي معضل افزايش نرخ بيكاري دركنيا دعوت به عمل آمد. پس از بررسي هاي لازم ، به ويژه بررسي ارتباط ميان نظام آموزشي و نرخ بيكاري، اين گروه به ارائه گزارش کار خود مبادرت نمود كه به موجب آن برنامه هاي درسي مقاطع آموزش ابتدايي و متوسطه تخصصي ترشد. در اين اثنا همچنين، اعطاي گواهي نامه  پايان تحصيلات ابتدايي لغو گرديده و سهميه اي جهت ثبت نام  ازدانش آموزان اقشار محروم جامعه در مدارس سهميه اي به اين امر اختصاص يافت.

طي سال 1972 ،دولت کنيا مبادرت به تشکيل كميسيون مشورتي برنامه ريزي درسي نمود.

از جمله رهنمود هاي كميسيون فوق درخصوص برنامه ريزي درسي مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:

پرورش مهارت هاي پايه دانش آموزان در جهت  رشد صنعتي و اقتصادي كشور

ارائه آموزش هاي فني و حرفه اي به دانش آموزان علاقه مند درجهت فراهم سازي فرصتهاي اشتغال و خود اشتغالي

تأمين فرصت هاي آموزشي برابر درجهت ايجاد يك پارچگي ملي

گسترش سواد آموزي و آموزش هاي پايه در زمينه هايي نظير بهداشت ، تغذيه ، پرورش كودكان و مهارت هاي توسعة روستايي

طي سال 1981 ،گروه كاري آموزش و پرورش ، مبادرت به بررسي گسترده اي درخصوص ساختار نظام آموزشي كنيا نمود. پس از انجام بررسي هاي لازم ،ارائه آموزش ابتدايي8ساله، آموزش متوسطه 4ساله و آموزش عالي4ساله  توصيه گرديدكه از سال 1985 به مورد اجرا درآمد. اين گروه همچنين بر توصية كميسيون مشورتي برنامه ريزي درسي تأكيد نمود. ازاين روي، نظام آموزشي كنيا در حال حاضر نظامي مبتني بر سيستم تحصيلي 8-4-4مي باشدكه برنامه هاي درسي آن از جنبه حرفه اي کارآمدي برخوردار است.طي سال 1988نيز، گروه كاري آموزش و تربيت نيروي كار به انتشارگزارش تحقيقات خود مبادرت نمود.وظيفه اصلي اين گروه بررسي سياست هاي متناسب با توسعه آموزش و تربيت نيروي كار؛ با توجه به جنبه هاي كيفيت تناسب، مديريت مؤثر اقتصادي و ارتقاي خوداتكايي و خود اشتغالي، بود. اين گروه همچنين بر اعمال سياست مشاركت مالي دولت ، والدين و جوامع محلي در حوزه آموزش و تربيت نيروي كاري تأکيد نمود. از اين روي، سياست فوق، به عنوان راهبرد اصلي آموزش و تربيت نيروي كار در كشور مورد استفاده قرار گرفت.

موانع موجود در ارتباط ميان تحقيقات آموزشي و سياستگذاري

در بافت اجتماعي کشوركنيا ، نخستين مانع در ارتباط ميان تحقيقات آموزشي وسياست گذاري ، تأكيد بر روشهاي سنتي به عوض معطوف داشتن توجه بر نوآوري هاي آموزشي است،چراکه طبيعت دولتمردان كنيايي، وفاداري به انديشه ها و عملكرد هاي تثبيت شده است و اين درحاليست که ديدگاه فوق با نگرش كلي محققان کشورمبني بر آزمودن نظرات و تجربيات جديد به عنوان يک ارزش،‌مغايرت دارد. از اين روي،محققان همواره درصدد متقاعد سازي سياست گذاران کشور بر اين نکته است كه هدف اصلي نظرات و تجربيات جديد، ارتقاء منافع عامه و همگاني است.مانع دوم به زبان مورد استفاده در اسناد پژوهشي باز مي گردد،چراکه محققين ناچاربه بهره گيري از زبان فني مي باشند كه كاملاً با زبان اسناد دولتي متفاوت است. علاوه بر اين ،‌محققين اغلب مايل به بحث پيرامون موضوعات از ديدگاه انتقادي مي باشند.درمقابل ،‌سياست گذاران ملزم به رعايت ملاحظاتي در برابر مقامات مافوق و پرهيز از انتقاد مي باشند.از اين روي، حتي به هنگام انتقاد، از زبان ديپلماسي بهره مي جويند، چراکه براي اثرگذاري بر سياست گذاران، تدوين نتايج تحقيقات آموزشي به زباني قابل فهم و قابل قبول الزامي است.مانع سوم در ارتباط ميان تحقيقات آموزشي وسياستگذاري،كمبود محققين شايسته در زمينه هاي آموزشي و اجتماعي است. گاهي اوقات سياست گذاران مايل به بهره گيري ازنتايج تحقيقات جهت تحكيم سياست هاي خود ميباشند واين درحاليست که كيفيت ضعيف تحقيقات به دلسردي ويأس آنان منجرمي گردد.ازجمله مهمترين عواملي كه به افت كيفيت تحقيقات منجرميگردد مي توان ازضعف آموزش روش شناسي تحقيقي دردانشگاه ها،عدم بهره مندي از صنعت فن شناسي مناسب جهت انجام تحقيقات، عدم دسترسي به ادبيات تحقيق،گرايش محققين مجرب به تدريس و مشاغل مديريتي وافزايش بازارگرايي در حوزه تحقيقات نام برد.آخرين مانع به اشاعة نتايج تحققات مربوط مي گردد.درمواردي ممكن است تحقيقاتي درخصوص مسائل مورد علاقه سياست گذاران صورت گيرد؛ اما آنها از انجام چنين تحقيقاتي بي اطلاع باشند.درکشوركنيا نظير بسياري ازكشورهاي ديگر، ادبيات تحقيقي به خوبي مستند سازي و نشر نيافته وگزارش تحقيقات غالبا نزد فرد محقق مانده و يا در مراكز اسناد ثبت مي گردد.