نظام آموزشي كشورهاي جهان

• ملاحظات
• ارتباطات
• جمعيت
• تاريخچه آموزشي
• سياست هاي آموزشي
• ساختار آموزشي
• آموزش پيش دبستاني
• آموزش همگاني
• آموزش متوسطه
• آموزش عالي
• آموزش بزرگسالان
• آموزش معلمان
• آموزش فني حرفه اي
• آموزش استثنايي
• آموزش غيررسمي
• آموزش عالي از راه دور
• سيستم تحصيلي سي پاي
• اقدامات آموزشي
• اصول و اهداف آموزشي
• اولويت ها و علايق آموزشي
• ارزيابي تحصيلي
• اصلاحات آموزشي
• توسعه آموزشي
• همكاريهاي بين المللي آموزشي
• قوانين آموزشي
• نهادهاي مركزي آموزش

ساختار آموزشي > آموزش بزرگسالان

آموزش بزرگسالان

سياست هاي آموزشي

از آنجاييکه نرخ ترك تحصيل دردوره‌هاي آموزش متوسطه افزايش يافته، برخي از دانش آموزان فارغ التحصيل مقاطع ابتدايي ومتوسطه از هيچ يك از مهارتها ي پايه و صلاحيت هاي لازم جهت ورود به بازارا کار برخوردار نگرديده و مشكلات بي شماري درجامعه ايجاد مي‌گرديده، به علاوه برخي افراد بزرگسال نيزاز شانس ثبت نام در آموزش دولتي محروم مي گرديدند،از اين روي وزارتخانه،مركز آموزشي بزرگسالان مبادرت نمود. دراين راستا، طبق آمار بدست آمده طي سال 96ـ1995، 140مركز آموزشي بزرگسالان با 160ترم تحصيلي وحدود 23863 فراگير به فعاليت مي پردازند. اين مراكز در زمره مدارس دولتي بوده واز دوره ها و قوانين تحصيلي مشابه مدارس دولتي برخوردار مي باشند.در اين حوزه آموزشي اهميت خاصي به ارزيابي تحصيلي دانش آموزان وكيفيت  به عوض كميت تحصيلي معطوف گرديده است، همچنين سياستهايي به منظور تضيمين كاهش نرخ ترك تحصيل وافزايش فرصتهاي آموزشي، اتخاذ گرديده است.از جمله مهم ترين سياست هاي آموزشي حوزه آموزش بزرگسالان مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:

1ـ معرفي آموزش بزرگسالان به عنوان عاملي جهت توسعه ملي.

2ـ القاء آموزش بزرگسالان در حوزه آموزش کشور جهت آموزش مشاركت وپشتيباني اجتماعي از حوزه آموزش.

اهداف استراتژيک آموزشي

مطابق اهداف استراتژيك آموزش بزرگسالان در کشور امارات متحده عربي، برطرف سازي منابع و عوامل بي سوادي به صورت کامل تا سال2020الزامي است. از اين رو، برنامه‌هاي كاري تخصصي  و آموزشهاي فني خاص بزرگسالان در جهت فراهم سازي فرصت حضور آنان دربازار كار و توليد اتخاذ گرديده است. دولت امارات متحده عربي نيز به طور پيوسته جهت ارتقاء استانداردهاي زندگي به فراهم سازي مقدمات دستيابي به توسعه پايدار انساني و فرصت هاي موجود و حق انتخاب براي افراد بزرگسال مبادرت مي نمايد. از اين روي اجراي ارزيابي هايي در جهاد سوادآموزي ملي به ويژه جهت سنجش ميزان اهميت آموزش بزرگسالان، تخمين ميزان رسيدن به موفقيت و يافتن روشهايي براي افزايش تعداد افراد بزرگسالان با سواد از اهميت خاصي برخوردار است.بدون شك بي سوادي افراد بزرگسال اصلي ترين مانع پيشرفت کشور امارات به شمار مي آيد چرا كه اين گروه بخش بزرگي ازجمعيت فعال (افراد رده هاي سني 45ـ15سال) را شامل مي گردد. افراد بي سواد در بازارهاي مدرن جهاني كه نيازمند افرادي با سواد برخوردار از مهارتهاي رياضي است از هيچ گونه جايي برخوردار نمي باشند. بهره گيري از تكنولوژيهاي جديد نيز نيازمند درك اصولي قوانين علمي‌و موارد كاربرد آنهاست. از اين روي طي سالهاي اخير پروژه هاي متعددي در حوزه آموزش بزرگسالان به مورد اجرا درآمده است که از مهم ترين اهداف چنين پروژه هايي مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:

1ـ بررسي وضعيت كنوني بي سوادي برپايه نمودارها،امار واطلاعات موجودجهت ارزيابي وضعيت بي سوادي در کشورامارات متحده عربي.

2ـ ارزيابي راندمان اقدامات به عمل آمده در جهت حمايت از افراد بي سواد در توانايي آنان جهت نيل به مهارت هاي پايه: خواندن، نوشتن،‌رياضيات، وعلوم ديني.

3ـ تعيين حدود برنامه‌هاي سواد آموزي و مهارتهاي پايه مکسوب توسط افراد بزرگسال و به کارگيري چنين مهارت هايي در زندگي روزمره.

4ـ هماهنگي برنامه هاي آموزشي بزرگسالان با فعاليتهاي توليدي حوزه صنايع وتضمين مشاركتافراد بزرگسال با سواد دربرنامه‌هاي حرفه‌اي و آموزش تکميلي.

5ـ ريشه کن سازي منابع بي سوادي به واسطه ثبت نام از کليه كودكان رده هاي سني 11-6 سال وجلوگيري ازترك تحصيل آنان از مدارس ابتدايي پيش از احراز مهارتهاي پايه ومحاسباتي.

6ـ تشديد تلاشها جهت افزايش بازدهي جها د سواد آموزي ملي به واسطه انجام اقدامات لازم دراين زمينه.

7ـ ايجاد جامعه‌اي پيشرفت به واسطه ارائه آموزش هاي همگاني و برقراري ارتباط ميان آموزش رسمي‌وغير رسمي.

8ـ ريشه کن سازي بي سوادي واز ميان برداشتن خلاء بي سوادي افراد ترك تحصيل نموده وتوسعه  دستيابي اين افراد به مهارتهاي آموزشي پايه.

9ـ نيل به توسعه انساني پايدار.

اولويتهاي آموزشي

طي سال‌هاي اخير،‌ توجه ويژه‌اي به نرخ باسوادي افرادي رده‌هاي سني 15تا 24 سال معطوف گرديده است، چراكه اين افراد بالقوه نماينده طبقه بزرگسال كشور مي‌باشند. طي دهه گذشته تغيير درنرخ باسوادي اين گروه به عنوان شاخصي براي كارآيي سيستم مدارس مطرح بوده است. از ديدگاه كلي‌تر مي‌توان گفت كه بررسي با سوادي يا بي‌سوادي اين رده‌هاي سني نشان دهنده افزايش يا كاهش نرخ بي‌سوادي در ميان افراد بزرسال كشور مي‌باشد.دراين زمينه زبان آموزشي مورد توجه ويژه بوده است. از اين روي،‌ اطلاعات مربوط به  مهارت در زبانهاي غيراز زبان عربي به ارزيابي باسوادي طبقات مختلف جامعه كمك مي‌كند. از اين روي، از آنجائيكه  فرايند آموزشي ريشه عميقي درجمعيتهاي جهان وتلاش ملتها جهت نيل به تمدن دارد بخش عمده افرادي كه به امارات متحده عربي مهاجرت نموده و دراين گروه سني قرارمي‌گيرند،‌ ازآموزش بهره‌مند مي‌كردند. حتي اگر تنها اصول خواندن را بدانند. درخصوص شهروندان اماراتي نيز تلاش‌هاي گسترده‌اي به واسطه انگيزه‌هاي ارزشمند آموزشي و تعليم نسلي پرورش يافته و آموزش ديده اغاز گرديده است. اين كاردرادامه با برگزاري آزمون‌‌هاي جبراني درمراكز سوادآموزي بزرگسالان به انجام رسيد. نمونه‌هاي تصادفي كه نماينده مناطق مختلف بودند براي آزمون نتايج اين شاخص مورد بررسي قرار مي‌گيرند.آمار بدست آمده طي سال‌ 1990 نشان مي‌دهد كه نرخ باسوادي افراد رده‌هاي سني14تا 25سال به 4/57% براي مردان و زنان درسراسر كشور بالغ مي‌گردد. گفتني است كه اين نرخ طي سال 1999بر 5/98% بالغ گرديد كه درنتيجه تلاشهاي موفقيت آميز آموزشي با هدف ارتقاء نرخ باسوادي درجامعه بوده است. اين امراز طريق افزايش خدمات خصوصي وعمومي‌و افزايش كارآيي و تأثيرگذاري سيستم آموزشي امكان پذير گرديده است.

نهادهاي مرکزي

اداره سواد آموزي و آموزش بزرگسالان

از جمله مهم ترين وظايف اداره آموزش بزرگسالان مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:

1ـ تهيه پيش نويس بودجه سالانه مراكز آموزش و بزرگسالان مطابق با تصميمات اتخاذ شده وفراهم سازي نيازمندي هاي اين مراکز از قبيل منابع انساني، كتب و محل تحصيلي.

2ـ پيشنهاد برنامه ها  و دوره هاي تحصيلي ويژه بزرگسالان درپرتو اهدا ف وسياست هاي ‌آموزش ملي.

3ـ نظارت فني واداري بر عملکرد مراكز آموزش بزرگسالان درمناطق مختلف آموزشي.

4ـ مشاركت درارزيابي طرح‌ها و برنامه‌هاي آموزش بزرگسالان با مسئولين ذيربط وزارتخانه ‌آموزش و جوانان، تهيه گزارش و پيشرفت كار و طرح‌هاي ارزشمند در جهت پيشرفت فرايند آموزشي و ارائه راهكارهاي مناسب در توسعه عملكرد مراکز آموزش بزرگسالان در جريان بازديدهاي محلي از اين مراکز.

5ـ تجزيه، تحليل وتحقيق شاخص‌هاي عملكردي مراكز آموزش بزرگسالان از لحاظ پذيرش سوادآموزان يا انتقال آنان به كلاسهاي بالاتر، برگزاري آزمون‌ها، صدور ديپلم وسازماندهي آمارها وغيره.

6ـ بكارگرفتن پيش نويس قوانين وفهرستها به منظور سازماندهي كارمراكز آموزش وسواد آموزي بزرگسالان از لحاظ پذيرش سواد آموزان يا انتقال وارتقاء انها به كلاسهاي بالاتر.

7ـ پيگيري و تكميل طرح‌هاي خدمات فرهنگي واجتماعي ويژه بزرگسالان باهمكاري مسئولان ذيربط وزارتخانه آموزش و جوانان.

8ـ انجام اقدامات لازم جهت آگاه سازي همگاني از طرح هاي عملي مراكز آموزش بزرگسالان به واسطه انتشار مجلات وجزوات اطلاع رساني از فعاليتهاي وزارتخانه در خصوص آموزش بزرگسالان اداره رسانه ها و روابط بين الملل آموزش.

9ـ اتخاد تصميمات ويژه در خصوص كادر مراکز آموزش بزرگسالان، پيگيري امور آنان و محاسبه حقوق مالي آنان.

10ـ همكاري با مسئولان ذيربط وزارتخانه، آموزش و جوانان مناطق آموزشي و مدارس درخصوص  دوره هاي تحصيلي، آزمون‌ها و فعاليت هاي مختلف مراكز آموزش بزرگسالان.

11ـ تعيين استاندارد‌هاي ارزشيابي وعملكرد واحدهاي مسئول آموزش بزرگسالان درمناطق آموزشي، و تجزيه وتحليل  نتايج و برگزاري آزمون هاي لازم به منظور توسعه سطح عملكرد اين واحد ها با همكاري اداره توسعه منابع انساني.

توانايي ها و صلاحيت ها

از جمله مهم ترين توانايي هاي اداره سواد آموزي و آموزش بزرگسالان امارات متحده عربي مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:

1. سازگاري اصولي طرحها و فعاليت‌هاي لازم در زمينه آموزش بزرگسالان.

2. توافق با مجلات خبري آموزشي در خصوص انتشار برنامه‌هاي آموزش بزرگسالان.

3.توافق اصولي با ليست‌هاي سازماني و  ارائه چنين ليست هايي به مسئولان بالاتر و نظارت عمومي‌بر اجراي فهرست‌هاي امتحاني.

4.توافق بر زمان شروع و خاتمه سال تحصيلي، همچنين زمان امتحانات، شرايط خاص پذيرش و ثبت نام در مراكز آموزش بزرگسالان.

5. توافق بر ايجاد مراكز جديد آموزش بزرگسالان و توزيع مجدد مراكز موجود در كشور.

6. توافق بر نيازهاي مراكز آموزش بزرگسالان  از قبيل مواد مصرفي ثابت و ديگر ابزار آموزشي.

ارزيابي تحصيلي

ارزيابي فرايند آموزش بزرگسالان بسيار مهم است، چرا كه كسب موفقيت در اين زمينه، ‌الزاما به معني كاهش تعداد مراكز آموزش بزرگسالان و افزايش نرخ افراد باسواد جامعه مي‌باشد.

ارزيابي فرايند آموزشي بزرگسالان طي سالهاي تحصيلي 90-1989تا 99ـ1998

آمارجدول فوق نشان دهنده اقدامات انجام گرفته در سيستم آموزشي امارات متحده عربي در زمينه آموزش بزرگسالان و سوادآموزي است. در واقع مطابق جدول فوق تعداد مراكز، ترمهاي تحصيلي، دانش‌آموزان و معلمان بطور پيوسته كاهش يافته است. محدود بودن گروه هدف معرف موفقيت كشور در مبارزه با بي‌سوادي و افزايش نرخ افراد بزرگسالان آموزش ديده مي‌باشد.

گفتني است كه نيل به چنين هدفي تنها از طريق اختصاص منابع مالي و انساني و تربيت كادر متخصص و كارآزموده امكان‌پذير گرديده است. چرا كه كسب موفقيت در جهاد سوادآموزي نيازمند پرورش اختصاصي مهارتهاي مقدماتي جهت حصول بهترين نتايج ميباشد.

اقدامات آموزشي

از جمله مهم ترين اقدامات آموزشي به عمل آمده در حوزه آموزش بزرگسالان در جهت ريشه کن سازي بيسوادي مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:

1ـ انجام يك مطالعات دفتري جهت تعيين وضعيت، خصوصيات ودلايل مشكل بي سوادي درامارات متحده عربي وارزيابي موفقيت اقدامات صورت گرفته در جهت سوادآموزي وآموزش بزرگسالان برطرف سازي اين مشكل.

2ـ بررسي مشكلات ومصوبات محدود کننده بازدهي جهاد سوادآموزي ملي را از طريق ارزيابي برنامه‌هاي آموزشي، پيگيري اقدامات،بررسي عمل ترك تحصيل و افت تحصيلي، کاهش انگيزه سواد آموزان، مشكلات مالي وتربيت پرسنل آموزشي واداري مسئول.

3ـ اجراي يك برنامه سواد آموزي پيشرفته با دوره هاي تحصيلي دراز مدت و اتخاذ تصميمات وشيوه‌هاي عملي برپايه كارتخصصي وتربيت پايه‌اي بزرگسالان در جهت ترغيب آنان به كارتوليدي.

4- عملي سازي برنامه هاي اجرايي با همكاري وزارت كار و وزارتخانه‌هاي اموراجتماعي،‌صنايع وموسسات اقتصادي جهت فراهم سازي فرصتهاي استخدامي‌براي فارغ التحصيلان برنامه‌هاي سوادآموزي و حمايت از آنان در جهت دسترسي به امکانات آموزشي و مهارتهاي پايه شغلي.

5ـ اجراي برنامه‌هاي سواد آموزي در مناطق دور افتاده و چادرنشيني وزنان به واسطه بهره گيري  از تكنيكهاي نوين آموزش غير رسمي.

6ـ اتخاذ سياست جامع بهره گيري از محركهاي مادي واجتماعي جهت تشويق افراد بي سواد به فراگيري دانش،افزايش مشارکت آنان دربرنامه‌هاي سواد آموزي وفراهم سازي امکانات آموزش پيوسته برا ي کليه اقشارجامعه.

دستاوردهاي آموزشي

بازدهي سيستم آموزشي كشور متعاقب بازدهي اجزاء و عناصر فعال آن مي‌باشد. از اين روي، مسئولان بخش آموزش بزرگسالان به واسطه انجام اقدامات مهمي به دستاوردهايي به شرح ذيل در حوزه آموزش بزرگسالان نائل آمده اند:

1.ارتقاء سطح معلمان و آموزش مناسب آنان.

2. تأمين ابزار آموزشي مورد نياز افراد بزرگسال.

3. توسعه روشهاي آموزشي رايج.

4. فارغ‌التحصيلي تعداد زيادي از افراد بي‌سواد در مراكز آموزش بزرگسالان و شركت فعال آنان در صحنه زندگي.

5. تشويق فراگيران مراكز آموزش بزرگسالان به ادامه تحصيل دردانشگاه.

6.مبارزه با بي‌سوادي در جهت اثرگذاري مثبت بر رفتار افراد در زندگي فرهنگي و بهداشتي آنان.

معضلات آموزشي

از جمله مهم‌ترين معضلات آموزشي پيش روي آموزش بزرگسالان مي‌توان به موارد ذيل اشاره نمود:

1.افزايش نرخ ترك تحصيل افراد در دوره ابتدايي.

2.ارتقاء تحصيلي فراگيران به آموزش متوسطه بدون كسب مهارتهاي پايه مقدماتي.

3.عدم تناسب ميان دوره‌هاي تحصيلي مقدماتي متوسطه با ظرفيت فراگيران مراكز آموزش بزرگسالان.

اصلاحات آموزشي

ازجمله مهم ترين اصلاحات آموزشي اعمال شده در ساختار آموزش بزرگسالان مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:

1ـ ريشه کن سازي كامل بي سوادي وخلاء آموزشي ايجاد شده به واسطه ترك تحصيل دانش آموزان وحفظ مهارتهاي آموزشي پايه.

2ـ دستيابي به توسعه انساني پايدار.

3ـ بازبيني وبه روزسازي برنامه ‌هاي آموزشي بزرگسالان.

4ـ شناسايي افراد بزرگسالي كه از مهارتهاي خواندن ونوشتن برخوردار نگرديده و واجد شرايط حضور دربرنامه‌هاي آموزش بزرگسالان مي باشند.

5ـ ريشه کن سازي بي سوادي بزرگسالان وبكار گرفتن برنامه‌هايي جهت تقويت مهارتهاي پايه آنان.

6ـ برقراري مشارکت ميان برنامه هاي آموزش بزرگسالان و برنامه‌هاي آموزش حرفه اd

توسعه آموزشي

مطابق استراتژي توسعه آموزش بزرگسالان، افراد بي‌سواد از جهت فعاليت در بخش‌هاي توليدي مدرن كه نياز به برخورداري از مهارت هاي خواندن و محاسباتي، توانايي مواجهه با مسائل فرهنگي و درك اصول علمي‌ قوانين و فعاليت دارد،‌  بهره‌مند مي‌گردند. بهترين دستآورد تأثيرگذاري استراتژي توسعه سوادآموزي بزرگسالان، كاهش تعداد فراگيران مراكز آموزش بزرگسالان طي10سال گذشته است مي‌باشد.

توسعه مراكز آموزش بزرگسالان

از جمله اقدامات به عمل آمده در مراكز آموزش بزرگسالان در جهت نيل به توسعه كيفي مي‌توان به موارد ذيل اشاره نمود:

1.     بكارگيري دوره‌هاي تحصيلي متناسب با روند پيشرفت فراگيران و اوضاع اجتماعي و اقتصادي آنان.

2.     برگزاري جلسات تربيتي مداوم براي معلمان در جهت پيشرفت روند سوادآموزي بزرگسالان.

3ـ بازبيني وبه روز سازي برنامه‌هاي آموزشي فصلي بزرگسالان.

4ـ تعيين دسته بزرگسالترين دانش آموزان كه از مهارتهاي پايه خواندن ونوشتن محروم بوده  و واجد شرايط حضور در برنامه‌هاي سواد آموزي مي باشند.

5ـ ريشه کن سازي بيسوادي در افراد بزرگسال به واسطه فراهم سازي برنامه‌هاي تقويتي مهارتهاي پايه.

6ـ برقراري ارتباط ميان حوزه آموزش بزرگسالان و برنامه‌هاي آموزش فني وحرفه اي.