نظام آموزشي كشورهاي جهان

• ملاحظات
• ارتباطات
• جمعيت
• تاريخچه آموزشي
• سياست هاي آموزشي
• ساختار آموزشي
• آموزش پيش دبستاني
• آموزش همگاني
• آموزش متوسطه
• آموزش عالي
• آموزش بزرگسالان
• آموزش معلمان
• آموزش فني حرفه اي
• آموزش استثنايي
• آموزش غيررسمي
• آموزش عالي از راه دور
• سيستم تحصيلي سي پاي
• اقدامات آموزشي
• اصول و اهداف آموزشي
• اولويت ها و علايق آموزشي
• ارزيابي تحصيلي
• اصلاحات آموزشي
• توسعه آموزشي
• همكاريهاي بين المللي آموزشي
• قوانين آموزشي
• نهادهاي مركزي آموزش

تاريخچه آموزشي

تاريخچه آموزشي

 پيش از اكتشاف نفت مدارس بسيار‌اندكي در شبه جزيره عرب فعاليت داشته و بالطبع سيستم آموزشي خاصي نيز وجود نداشت.طي سال 1962 هنگامي‌كه توليد نفت درابوظبي ‍ A bvzabiآغاز شد، اين كشور تنها از20 مدرسه براي تعداد كمتر از 400 دانش آموز كه عمده آن دانش آموزان پسر بودند،برخوردار بود. از اين روي كشور نياز اساسي به پيشرفت خدمات پزشکي ،صنعتي،اجتماعي و منابع انساني متخصص به شدت احساس مي گرديد.بعدها با اكتشاف تعداد بيشتري چاه نفت بودجه لازم جهت توسعه سيستم آموزشي فراهم آمد. اين مسئله ازجمله مهم ترين امور مقدماتي والاحضرت شيخ زائد بن سلطان ال نهيان( رئيس جمهور امارات متحده عربي) بود كه از جوانان تحت عنوان ثروت واقعي يك ملت و بهره گيري از در آمد نفت جهت ارتقاء سطح علمي‌و تكنيكي شهروندان اماراتي تحت عنوان عامل اصلي توسعه آن کشور ياد مي نمود.هنگامي‌كه امارات متحده عربي طي سال 1971 بنيان گذارده شد، آموزش عمدتاً به محيط‌هاي شهري محدود گرديده و كمتر از 28000 دانش آموز در كشور وجود داشت. هر دانش آموزي كه مايل به ادامه تحصيل بيش از تحصيلات متوسطه بود، توسط دولت پشتيباني شده و مبادرت به سفر به خارج از كشور(ديگركشورهاي عربي ،انگلستان و ايالات متحده) مي نمود.در دبي نيز والاحضرت شيخ رشيد بن سعيد ال مكتوم(شهردار دبي) طي سال 1985 تا 1990زندگي خود را وقف پيشرفت دبي و امارات متحده عربي نمود. با وجود اينكه وي درزمان كودكي از بهترين امکانات آموزشي و پرورشي مدرسه « الاحيديه » دبي برخوردار بود، اما همواره بر اين باور بودكه وجود مراكز آموزشي تا بالاترين سطوح آموزشي جهت پيشرفت كشور حياتي بوده و پايه و اساس لازم جهت مدرن سازي دبي به شمار مي آيد. به طور کلي مي توان گفت که نظام آموزشي امارات متحده عربي که در اوايل دهه 1970 بنيانگذاري شد، مشتمل بر 4 مقطع آموزشي طي مدت زمان 14 سال مي باشد. در نظام آموزشي امارات متحده عربي کودکان 4 تا 5 ساله‌ به كودكستان ها مي‌روند، 6-11 ساله‌ها به مدارس ابتدايي كودكان 12-14 ساله به مدارس مقدماتي متوسطه و کودکان  15-17 ساله در مدارس تکميلي متوسطه حضور مي يابند. دولت امارات متحده عربي سيستم جامع آموزشي براي دختران و پسران با تحصيلات رايگان براي عموم در مدارس دولتي،دانشكده‌ها و دانشگاهها فراهم آمده است. آموزش خصوصي مرتباً در حال توسعه بوده و حدود 40% از جمعيت دانش آموزي کشور را تحت پوشش  قرار مي‌دهد.

برخي از اين مدارس،به ارائه آموزش زبان خارجي به جوامع مهاجر مبادرت نموده و از دوره‌هاي تحصيلي كشورهاي مربوطه تبعيت مي‌نمايند. به عنوان مثال، كودكان اماراتي از مجوز حضور در مدارس انگليسي، فرانسوي، آلماني و اردو زبان برخوردار مي باشند .وزير آموزش وجوانان امارات متحده عربي، سياستي را اتخاذ نموده است كه طي 20سال آينده به منظورتوسعه هرچه بيشتر سيستم آموزشي امارات متحده عربي به اجرا در مي‌آيد.سياست اصلي وزارت آموزش و جوانان، کسب اطمينان از توسعه روش‌ها و برنامه‌هايي است كه منطبق بر آخرين استانداردهاي بين المللي بوده و بر معرفي منابع I T ( فن آوري اطلاعات ) در کليه سطوح آموزشي تمرکز دارند. به عنوان مثال ، فراهم سازي 1 كامپيوتر براي هر10 كودك در مراکز پيش دبستاني، هر 5 دانش‌آموز در مدارس ابتدايي، هر 2 دانش آموز در مدارس متوسطه و يك كامپيوتر براي هر دانشجو در دانشگاهها از جمله دستاوردهاي اجراي اين سياست اصلي است.

علاوه بر اين مطابق سياست هاي ماخوذه، برنامه‌ها به گونه‌اي طرح ريزي شده كه تا سال 2020، 90% از كاركنان آموزشي امارات متحده عربي اماراتي باشند تا ازحفظ اصول اسلامي‌وسنتي امارات متحده عربي اطمينان حاصل گردد.در اين راستا، ادارة « طرح ريزي، توسعه و ارزيابي آموزش» توسط دولت در جهت نظارت بر اجراي سياست فوق تشکيل گرديده است.در حال حاضر کليه روستاهاي در امارات متحده عربي از حداقل 1 مدرسه ابتدايي و متوسطه برخوردار مي باشند. تعدادي از مدارس متوسطه مستقر در مناطق شهري نيز از امكانات خوابگاهي برخوردار مي باشند تااز اين طريق درصد بيشتري از جمعيت کشور به آموزش دسترسي داشته باشند. به منظور تكميل سيستم آموزشي امارات متحده عربي، دانشگاه امارات متحده عربي كه نخستين مرکز آموزش تكميلي امارات متحده عربي است در نوامبر سال 1997در«العين» افتتاح شده و از آن زمان بيش از 20000 فارغ التحصيل از آن فارغ التحصيل شده‌اند. به تازگي نيز دانشكده‌هاي عالي تكنولوژي در ابوظبي،دبي، العين، شارجه، رأس الخيمه و فجيره افتتاح شده‌ که در آن رشته هاي آموزشي چون مديريت تجاري، حسابداري، مهندسي شيمي‌و بسياري رشته‌هاي ديگر تدريس مي گردد. دانشگاه «زايد» نيز طي سال 1998 براي زنان کشور افتتاح شد.علاوه بر اين مراكز آموزش فني و حرفه‌اي متعددي براي افرادي كه به علاقمند به آموزش عملي در حوزه‌هاي انتخابي خود مي باشند،وجود داردکه از ان جمله مي توان به مؤسسه مالي و بانكداري امارات و مركز توسعه شركت ملي نفت اشاره نمود.طي سال 1999شيخ نهيان بن مبارك ال نهيان، وزير تحصيلات عالي وتحقيقات علمي، مركز عالي آموزش و تحقيقات عملي CERT) ) را افتتاح نمود.گفتني است که در مرکز فوق، برنامه هاي آموزشي واحدي براي کليه مليت‌ها فراهم آمده است. همچنين مي‌توان در دانشكده نظامي‌زايد در العين به تحصيلات عالي دست يافت.زنان اماراتي از بيشترين سود ناشي از برنامه‌هاي آموزشي بهره مند گرديده اند به گونه اي که تحقيقات به عمل آمده طي سال 1999 مشهود است كه دانش آموزان دختر از رقباي پسر خود براي سومين سال متوالي موفق تر بوده اند. از سوي ديگر تعداد زياد فارغ التحصيلان زن دانشگاه امارات متحده عربي و H CT در زمينه‌هاي متعدد آموزشي چون هنر، مهندسي، علوم، علوم اجتماعي و تكنولوژي كامپيوترخود مبتني بر ايت مطلب است. آموزش I T ( فن آوري اطلاعات) در امارات متحده عربي از اهميت اساسي برخوردار است. ولي سال 2000 شيخ محمد بن رشيد المكتوم به راه اندازي پروژه آموزش I T خود در دبي مبادرت نمود که به تدريج در سراسر امارات به اجرا در آمده است. هدف شيخ محمد تربيت نسلي از جوانان اماراتي است كه قادر به برآورده ساختن نيازهاي كشور بوده و پرورش دهنده نسل‌هاي آتي کشور باشند. دركنار راه اندازي مراكز كامپيوتر در کليه مدارس و ايجاد سيستم آموزشي جامع، پروژه آموزشي I T نيز منبع با ارزش آموزشي در W W W. itep. Ae را فراهم آورده است.دولت امارات متحده عربي تأكيد ويژه‌اي بر ارتقاء فعاليت جوانان از طريق حضور در باشگاههاي   اجتماعي، هنري علمي‌و فرهنگي دارد. گروه‌هاي مشاوره و راهنمايي تحصيلي در سراسر كشور تأسيس شده‌اند كه به سازماندهي برنامه‌هاي فرهنگي، مذهبي، اجتماعي و آموزشي براي اعضاء خود مبادرت مي نمايند.دولت امارات متحده عربي در كنار فراهم آوردن اين امكانات براي جوانان كشور، برنامه‌هاي سواد آموزي بزرگسالان را نيز با هم‌كاري فدراسيون زنان امارات متحده عربي ترتيب داده است. طي سال 1975 نرخ سوادآموزي بزرگسالان 2/54% براي مردان و 9/30% براي زنان بوده است. اين در حالي است که طبق آمار بدست آمده طي سال 1998 اين عدد براي مردان به 4/73% و براي زنان به 1/77% بالغ گرديد.علاوه بر اين انجمن آموزش‌استثنايي در وزارتخانه آموزش جهت ارائه خدمات به كودكاني كه از نيازهاي خاص آموزشي برخوردار مي باشند، ايجاد شده است. از جمله اقدامات موفقيت آميزدر اين راستا مي توان به احداث يك مزرعه توسط افراد معلول جسمي‌و ذهني تحت عنوان« مركز كشاورزي ويژه افراد معلول»اشاره نمود که از معروفيت بين المللي برخوردار مي باشد.ازمراحل ابتدايي توسعه، دولت امارات متحده عربي به اهميت جوانان كشور دربرنامه‌هاي آتي پي برد.دولت پيوسته درحال كوشش براي توسعه و پيشرفت روش‌ها و زيرساخت‌هايي است كه در نتيجه آن بتواند ازرشد پتانسيل اقتصادي كه به ايجاد نيروي كاري متخصص منجرميگردد، بهره مند گردد.

دورنماي آموزشي سال 2020

در آخرين ربع قرن21، رهبران سياسي  امارات متحده عربي به اهميت اين مسئله پي بردند كه سرمايه گذاري برروي منابع انساني بهترين سرمايه گذاري ملي دراز مدت است و اينكه آموزش مناسب وسيله‌اي است جهت پيشرفت جامعه وايجاد پشتوانه براي تجديد حيات آن. از آنجائيکه در حال حاضر ، قدرت يک ملت، با سرمايه و منابع طبيعي يا تعداد شهروندان و قدرت نظامي‌ آن سنجيده نمي‌شود، از اين روي، متفكران و مبتكرين به عنوان پشتوانه تغييرات و رهبري فرايند توسعه از اهميت به سزايي برخوردار مي باشند.

در اين راستا، جناب دكتر علي عبدالعزيز الشرهان،‌ وزير آموزش وجوانان امارات متحده عربي، از زمان صدارت  به مقام وزارت، به تجزيه و تحليل و ارزيابي جايگاه كنوني وزارتخانه مشتمل برگزارشات و مدارك مكتوب و ديدارها وجلسات حضوري با كادر فني و اداري وزارت مذکور مبادرت نموده است. درنتيجه تعدادي مصوبات استراتژيك دركنار طرح مشكلات وعوامل موثر در حوزه آموزش کشور مورد بررسي قرارگرفت. گفتني است که اين مسئله درنهايت به طراحي «دور نماي آموزشي سال 2020» منتهي گرديد.کمتر دورنماي آموزشي سال 2020 همانا عمليات طرح ريزي استراتژيك باهدف دستيابي به آموزش بهتر براي تعداد افراد بيشتر با هزينة کمتر مي باشد. از اين دورنما تحت عنوان ديدگاه کمي آموزش درامارات متحده عربي تا سال 2020ياد مي گردد. از جمله دستآورد هاي طراحي اين دورنما، ‌مي توان به ارتقاء مهارت هاي کادر موسسات آموزشي، فراهم سازي آموزش ضمن خدمت دراز مدت براي آنان به منظور دسترسي و بهره گيري از تكنولوژي‌هاي جديد آموزشي، ‌تهيه و بهره گيري از اطلاعات روز در حوزه آموزش، تقويت حس پذيرش مسئوليت و تقبل مسئوليت هاي كاري و اجتماعي در ميان اکثريت شهروندان اماراتي، و ايجاد كشش و تمايلي در ميان تمام طبقات مختلف اجتماعي و در کليه سطوح مختلف آموزشي جهت مشارکت در جهاد آموزشي اشاره نمود.

مجري اصلي دورنماي آموزشي سال 2020، وزارت آموزش و جوانان امارات متحده عربي است که بر پايه موارد ذيل به تنظيم اهداف و سياست هاي آموزشي کشور مبادرت مي نمايد:

1ـ سندسياست آموزشي امارات متحده عربي تنظيم شده توسط كميته اجرايي آموزش و هيئت وزيران گفتني است که اين سند بر پايه قانون اساسي،‌قوانين،سنتها، تاريخ، وضعيت اجتماعي، اقتصادي وجمعيت كنوني و سياست هاي جامعه طراحي گرديده است. در واقع اين سند ارزيابي خارجي سيستم آموزشي کشور امارات متحده عربي است.

2ـ راهنمايي‌ مسئولان حوزه آموزش و قراردادها، ‌مصوبات و مسائل فراروي آموزش كشور.

3ـ ارزيابي داخلي سيستم آموزشي از طريق كنكاش در وضعيت، مشكلات، اهداف و آينده نگري آموزشي.

4ـ تمايلات جهاني جهت توسعه آموزش به عنوان كليدي جهت توسعه پايدار و وسيله‌اي براي حركت و تجديد حيات علمي‌ كشور.