نخستين مدارس متوسطه پاکستان توسط بريتانيايي ها يا مبلغان مذهبي آمريكايي داير
گرديد. مدرسة پسرانه اشراف زادگان لاهور، كالج نخبگان (پيشين) و كالج ايچي سن (فعلي)،
توسط بريتانيايي ها به منظور آموزش شاهزادگان هندي-پاکستاني وفرزندان ذکورکارمندان
دولت تأسيس گرديد.اندكي بعد مراکزمشابهي باعنوان كالج ملكه ماري براي اشراف زادگان
دخترداير گرديد.مراکز آموزشي نيمه دولتي ايچي سن و ملكه ماري كه تا حدودي مشابه مدارس
خصوصي بوده و شهريه تحصيلي دريافت مي نمايند،به ارائه آموزش متوسطه به دانش آموزان
سطوح مختلف جامعه اعم ازدانش آموزان كم بضاعت مبادرت مي نمايند.در حال حاضر دولت براي
دانش آموزان با استعدادي كه توانايي پرداخت شهريه ندارند با كمك افراد متمولي كه بر
تحصيل دانش آموزان اصرار مي ورزند فرصت تحصيلات رايگان فراهم ساخته است.
ساختار آموزشي
آموزش متوسطه از2مرحله به شرح ذيل متشکل مي گردد :
مرحله مقدماتي متوسطه
اين بخش از آموزش پس از استقلال رشد بسيار زيادي داشته است. با رشد اين دوره كه
با عنوان دوره آماده سازي دانش آموزان جهت ورود به كالج از آن ياد مي گردد، تحولي عميق
در ايجاد كالج هاي جديد و افزايش آموزش هاي فني صورت گرفته است.
مقطع پيش دانشگاهي( آموزش تکميلي متوسطه )
آموزش متوسطه داراي گروه تحصيلي علوم انساني، گروه آمادگي مهندسي و گروه آمادگي
پزشكي است.ازجمله مهمترين دروسي كه در گروه علوم انساني
تدريس ميگردد ميتوان به دروس
تاريخ،علوم اجتماعي،جغرافيا،روانشناسي،اقتصاد،انگليسي،زباناردو،فارسي،عربي،پنجابيو...اشاره
نمود.
در حقيقت،مرحله پيش دانشگاهي آموزش متوسطه ،مرحله مقدماتي جهت ورود به مقطع آموزش
عالي است.
آموزش مقدماتي متوسطه
ساختار آموزشي
تعداد معلمين زن
تعداد كل معلمان
تعداد دختران ثبت نامي
تعداد كل دانش آموزان ثبت نامي
تعدادمدارس
سال تحصيلي
69100
210200
1035000
3519000
15234
1990
75900
236600
1128000
3825000
16971
1991
79300
244500
1153000
4060000
17415
1992
70000
195400
1351000
4208000
20532
1993
95200
251200
1544000
4610000
21307
1994
104100
262200
1861000
5341000
22089
1995
86600
254300
1750000
5053000
22872
1996
88500
256400
1932000
5302000
24403
1997
برنامه هاي آموزشي
مقطع آموزش مقدماتي متوسطه برسالهاي آموزشي 8-7-6مشتمل گرديده و به صورت رايگان
و اجباري ارائه مي گردد.از جمله مهمترين برنامه هاي آموزشي مقطع مقدماتي متوسطه ميتوان
به زبانهاي اول ودوم طي6جلسه هفتگي،رياضيات طي4جلسه هفتگي،علوم طي3جلسه هفتگي،علوم
اجتماعي طي3جلسه هفتگي،آموزش بهداشتي وفردي طي6جلسه هفتگي،علوم اسلامي واخلاقي4جلسه
هفتگي،تئاتر،زبان فارسي،كشاورزي و علوم فني طي6جلسه هفتگي،كار عملي وطرح درختي طي1جلسه
هفتگي اشاره نمود.زبان آموزشي اين مقطع زبان انگليسي اجباري است.
كل مدت زمان
تعدادجلسلت هفتگي
موضوعات آموزشي
-
-
زبانها ي اول و دوم
33/13
6
زبان اول
88/8
4
زبان دوم
13/13
6
زبان انگليسي اجباري
67/6
3
زبان عربي
88/8
4
رياضيات
66/6
3
علوم
66/6
3
علوم اجتماعي
66/6
3
آموزش بهداشتي و فردي
88/8
4
آموزش اسلامي و اخلاقي
33/13
6
طراحي ،زبان فارسي،كشاورزي و علوم فني
22/2
1
طرح درختي وكار عملي
اصلاحات آموزشي
ازجمله مهمترين اصلاحات اعمال گرديده برساختار آموزش مقدماتي متوسطه پس ازاستقلال
کشور، مي توان به موارد ذيل اشاره نمود :
اعمال تحولات كمي و كيفي در ساختار آموزشي
تاسيس مدارس راهنمايي جديد
بازبيني و تجديد نظر برنامه هاي درسي
تاليف كتب درسي مطابق با متد پيشرفته روز
تدارک امكانات آموزشي بسيار محدود براي مدارس
مقطع تکميلي متوسطه
مقطع تکميلي متوسطه خود بر2مرحله كلاسهاي9و10وكلاسهاي11و12 مشتمل ميگردد.مقطع آموزشي
فوق، اجباري و غير رايگان است. زبان آموزشي اين مقطع آموزشي، زبان اجباري اردو است.
سطوح
آموزشي
97-1996
2002-2001
نرخ حضور
افراد در سطح مقدماتي متوسطه
7/29%
8/48%
نرخ حضور
افراد در سطح تکميلي متوسطه
10%
20%
تعداد مدارس
مقطع مقدماتي متوسطه
14595
29090
تعداد معلمين
مقطع مقدماتي متوسطه
95800
125280
تعداد مدارس
مقطع تکميلي متوسطه
9810
19410
تعداد معلمين
مقطع تکميلي متوسطه
160600
213310
برنامه هاي آموزشي
Set 3
Set 2
Set
1
رياضيات-1
آمار
روانشناسي
رياضيات-2
آمار
جغرافيا
اقتصاد-3
آمار
جغرافيا
اقتصاد-
4
دروس اسلامي
مدني
تاريخ- 5
دروس اسلامي
مدني
تاريخ –
6
دروس اسلامي
زبانهاي
عربي / فارسي
اقتصاد-
7
دروس اسلامي
روانشناسي
دروس اسلامي–
8
آموزش سلامت
و بهداشت
زبانهاي
عربي پيشرفته و اردو
علوم آزمايشگاهي–
9
تاريخ
مدني
آمار تحصيلي
طبق آماربدست آمده طي سال1991،تعداد 11978باب مدرسه متوسطه، تعداد 154802دبير
متوسطه و تعداد 2995000 نفر دانش آموز دبيرستاني وجود داشت.نسبت دانش آموزان دبيرستاني
به معلمين نيز به نسبت19دانش آموز به1معلم بوده است.ميزان فارغ التحصيلان مدارس
متوسطه از 22 درصد طي سال 1976، به 33درصد طي سال 1983،افزايش يافت.
با اين حال در آغاز دهة سال 1980، تغيير قابل ملاحظه اي در ميزان فارغ التحصيلان
مدارس متوسطه صورت گرفت و اين در حالي است كه كه طي سال 1975،فارغ التحصيلان دختر
و پسر از نسبت يكساني برخوردار بود.در سال 1979كه دولت به اجراي برنامه اسلامي
سازي مبادرت نمود، نرخ فارغ التحصيلان پسر25درصد و نرخ فارغ التحصيلان دختر تنها
16درصد بود.طي سال 1993،اين روند با تغيير بسياري روبرو گرديده و نرخ فارغ التحصيلان
پسربه7درصدونرخ فارغ التحصيلان دختر به15درصد بالغ گرديد.