روماني يك جمهوري سوياليستي است. جمهوري سوسياليستي روماني دولتي است حاكم، مستقل
و بسيط و متشكل از مردم، كارگر، شهرها و روستاها، روماني سرزميني است تجزيه ناپذير
و غير قابل تقسيم.
اصل 2
در جمهوري سوسياليستي روماني همه قدرت متعلق به مردم است.مردم آزاد، و حاكم بر سرنوشت
خود، مي باشند. قدرت مردم متكي بر اتحاد كارگر و دهقان است. در ميثاق وحدت و يگانگي،
طبقه كارگر ( طبقه پيشرو جامعه )، دهقانان، روشنفكران و طبقات ديگر زحمتكش صرفنظر از
مليت خود، سازنده سيستم سوسياليستي بوده و زمينه انتقال به سوي كمونيسم را بوجود مي
آورند.
اصل 3
در جمهوري سوسياليستي روماني، حزب كمونيست روماني نيروي سياسي رهبري كننده كل جامعه
است.
اصل 4
ملت كه صاحب واقعي قدرت است، اين قدرت را از طريق مجمع بزرگ ملي و شوراهاي خلق،
اعمال مي نمايد. مجمع ملي و شوراهاي خلق سازمانهايي هستند كه با آراء عمومي برابر،
مستقيم و مخفي انتخاب مي شوند.مجمع بزرگ ملي و شوراهاي خلق، مبناي اساسي سيستم سازماني
دولت را تشكيل مي دهد.مجمع بزرگ ملي، بالاترين مقام قدرت دولتي است كه تمام سازمانهاي
ديگر دولت تحت نظر و راهنمايي آن به فعاليت مي پردازند.
اصل 5
اقتصاد ملي روماني، يك اقتصاد اشتراكي است كه براساس مالكيت اشتراكي ابزار توليد
بنا شده است.
در جمهوري سوسياليستي روماني، استثمار انسان از انسان براي هميشه ملغي شده است و اصل
توزيع سوسياليستي، برحسب كميت و كيفيت كار به مرحله اجرا در آمده است.كار يك وظيفه
شرافتمندانه هر شهروند اين كشور است.
اصل 6
مالكيت سوسياليستي وسائل توليد يا به صورت مالكيت دولتي است. يعني اموالي كه متعلق
به كل جامعه است يا به شكل مالكيت تعاوني است يعني اموالي كه به يك سازمان تعاوني تعلق
دارد.
اصل 7
هرنوع ثروتهاي زير زميني، معادن، زمينهاي دولتي، جنگلها، آبها، منابع طبيعي، نيرو،
كارخانجات، ماشين آلات، بانكها، مزارع دولتي، ايستگاه هاي كشاورزي و تراكتور ها، وسائل
ارتباطي، وسائل حمل و نقل دولتي، وسائل مخابراتي، ساختمانهاي دولتي، منازل مسكوني و
تأسيسات اساسي اجتماعي فرهنگي دولت، متعلق به همه مردم، يعني متعلق بهدولت است.
اصل 8
تجارت خارجي در انحصار دولت است.
اصل 9
زمين هاي تعاوني توليدي كشاورزي، حيوانات، ابزار، تأسيسات و ساختمانهاي مربوط به
آنها در مالكيت تعاوني است قطعه زميني كه طبق مقررات تعاوني توليد كشاورزي مورد كشت
يك خانواده كشاورز عضو آن تعاوني است در مالكيت تعاوني باقي مي ماند.منازل مسكوني در
مزارع و متفرعات آن، زميني كه بر روي آن قرار دارند در حدي كه مقررات تعاوني توليد
كشاورزي مقرر مي دارد، احشام و محصولات جزيي كشاورزي و در ملكيت شخصي دهقانان تعاوني
مي باشد.ابزار، ماشين الات، تأسيسات و ساختمانهاي تعاوني هاي صنايع دستي و تعاوني هاي
مصرف، به ملكيت تعاوني تعلق دارد.
اصل 10
تعاوني هاي توليد كشاورزي، كه يك شكل سوسياليستي سازمان كشاورزي است، شرايط لازم
را براي كشت گسترده زمين با استفاده از علوم پيشرفته فراهم مي سازند و با افزايش توليد
به توسعه اقتصاد ملي و بالابردن سطح زندگي دهقاني و نتيجتا به بالابردن سطح زندگي همه
مردم كمك مي كنند.
دولت سازمانهاي تعاوني توليد كشاورزي و دارايي هاي آنها و همچنين سازمانهاي تعاوني
ديگر و دارايي هاي آنها را حفظ و حمايت مي نمايد.
اصل 11
در صورت تعاوني شدن كشاورزي، دولت براي دهقاناني كه نتوانند به عضويت شركت هاي تعاوني
درآيند، مالكيت زمين و حيواناتي را كه توسط آنان و خانواده ايشان براي توليد و كار
مورد استفاده قرار مي گيرند را تضمين مي كنند. كساني كه به كار ساخت صنايع دستي اشتغال
دارند مالك كارگاه خود مي باشند.
اصل 12
زمين و ساختمان را فقط براي كارهاي عام المنفعه و با پرداخت غرامت عادله مي توان
مصادره كرد.
اصل 13
هدف عمده فعاليت هاي كشور جمهوري سوسياليستي روماني، توسعه سيستم سوسياليستي و بهزيستي
ملت، بالابردن مستمر سطح زندگي و فرهنگي مردم و تأمين آزادي و حيثيت انسان و تقويت
شخصيت انساني در تمام ابعاد مي باشد.جمهوري سوسياليستي روماني، اقتصاد ملي را سازمان
داده و هدايت مي كند و از مالكيت سوسياليستي دفاع نموده و اجراي كامل حقوق شهروندان
را تضمين مي كند، آموزش و پرورش را در تمام سطوح توسعه مي دهد، شرايط توسعه علوم، هنر
و فرهنگ را فراهم مي كند و برنامه هاي بهداشت عمومي را اجزاء كرده و عهده دار دفاع
و امنيت كشور و اداره قواي مسلح مي باشد و روابط با كشورهاي ديگر را تنظيم مي نمايد.
اصل 14
جمهوري سوسياليستي روماني در حفظ و توسعه روابط دوستي و همكاري و برادري با كشورهاي
سوسياليستي كوشا مي باشد، روابط همكاري را با كشورهايي كه داراي نظام هاي اجتماعي سياسي
ديگري هستند بهبود داده و در سازمانهاي بين المللي به منظور تأمين صلح و تفاهيم بين
ملتها فعاليت مي نمايد.روابط خارجي جمهوري سوسياليستي روماني بر مبناي احترام به اصول
حق حاكميت، استقلال ملي، تساوي حقوق و منافع متقابل و عدم دخالت در امور داخلي يكديگر
استوار گرديده است.
اصل 15
سرزمين جمهوري سوسياليستي روماني به واحدهاي اداري - منطقه اي زير تقسيم شده است
:
پايتخت جمهوري سوسياليستي روماني، شهر “ بخارست ” مي باشد.
اصل 16
كسب تابعيت روماني و ترك تابعيت آن را قانون معين مي كند.
اصل 17
شهروندان جمهوري سوسياليستي روماني صرفنظر از مليت، نژاد، جنس و مذهب، داراي حقوق
مساوي در تمام زمينه هاي اقتصادي، سياسي، قضايي، اجتماعي و زندگي فرهنگي مي باشند.حكومت
جمهوري سوسياليستي روماني تساوي حقوقي هموطنان را تضمين مي نمايد. محدود كردن اين حقوق
و تبعيض در اجراي آنها به خاطر مليت، نژاد يا مذهب مجاز نيست.هرگونه اظهاراتي كه هدف
آن ايجاد چنين محدوديت هايي باشد و نيز تبليغات افراطي وطن دوستي، شعله ور ساختن تنفر
نژادي يا ملي يا مذهبي، به موجب قانون مجازات خواهد داشت.
اصل 18
در جمهوري سوسياليستي روماني، شهروندان حق اشتغال به كار دارند. به هريك از شهروندان
بر حسب تجربيات و دانش آنها، امكان فعاليت در زمينه هاي اقتصادي، اداري، اجتماعي و
فرهنگي داده خواهد شد و حقوق و مزاياي آنها به فراخور كيفيت و كميت كار آنها مي باشد.
براي كار مساوي، پرداخت مساوي صورت خواهد گرفت.قانون براي حمايت و ايمني كارگر ضوابط
مخصوص دارد، همچنين به منظور حمايت از كار زنان و افراد خردسال تدابير ويژه اي مقرر
مي دارد.
اصل 19
شهروندان جمهوري سوسياليستي روماني حق تعطيلات دارند.
تعطيلات براي آنهايي كه حداكثر ساعات كار روزانه آنها هشت ساعت مي باشد، يك روز
استراحت در هفته و تعطيلات سالانه با پرداخت اجرت برايشان تضمين شده است.در مورد كارهاي
دشوار و خيلي دشوار، كار روزانه به كمتر از هشت ساعت، بدون كسر اجرت تقليل پيدا مي
كند.
اصل 20
شهروندان جمهوري سوسياليستي روماني حق تأمين مادي در سن كهولت و بيماري و از كار
افتادگي را دارا مي باشند.حق تأمين براي كارگران كارخانجات و كارمندان ادارات از طريق
بازنشستگي و كمكهاي پزشكي به وسيله سيستم تأمين اجتماعي دولتي اجرا مي شود و براي كاركنان
سازمانهاي تعاوني و ديگر سازمان هاي عمومي به صورت بيمه هايي كه اين سازمان ها ترتيب
مي دهند پرداخت خواهد شد.
دولت كمك هاي پزشكي را به وسيله واحدهاي بهداري خود تأمين مي كند.دولت مرخصي ايام زايمان
با پرداخت دستمزد را تضمين مي كند.
اصل 21
شهروندان جمهوري سوسياليستي روماني از حق آموزش و پرورش برخوردارند. حق آموزش از
طريق تعليمات عمومي اجباري مي باشد. مجاني بودن آموزش در تمام سطوح و بورس هاي دولتي
تأمين مي گردد.
اصل 22
جمهوري سوسياليستي روماني، آزادي استفاده از زبان محلي را براي مليت هايي كه در
روماني زندگي مي كنند، در انتشار كتاب، مكاتبات يا روزنامه و يا تئاتر و يا تحصيل در
كليه سطوح و مراحل به زبان مخصوص خودشان تأمين مي نمايد.همچنين در نواحي مورد سكناي
مردم غير مليت روماني، مجامع و مؤسسات، زبان مليت مربوطه را در نوشتن و گفتن به كار
خواهند برد و مقامات را از ميان مردم آن محل يا كساني كه زبان آنان و راه و رسم زندگي
آنان را مي دانند، منصوب مي كنند.
اصل 23
حقوق كليه زنان و مردان در جمهوري سوسياليستي روماني يكسان مي باشد، دولت از ازدواج
و خانواده پشتيباني مي كند و از منافع مادر و فرزند دفاع مي نمايد.
اصل 24
دولت جمهوري سوسياليستي روماني، شرايط لازم را جهت رشد جسماني و معنوي جوانان تأمين
مي نمايد.
اصل 25
اتباع جمهوري سوسياليستي روماني، حق انتخاب كردن و انتخاب شدن در مجمع بزرگ ملي
و شوراهاي خلق را دارا مي باشند.رأي، عمومي، برابر، مستقيم و مخفي مي باشد.هريك از
اتباع روماني كه به سن هيجده سال تمام نائل شده باشند، حق رأي دادن را دارا مي باشند.افرادي
كه حق رأي دادن داشته و در ضمن به سن بيست و سه سالگي نيز رسيده باشند، مي توانند به
عنوان نماينده در مجمع بزرگ ملي و شوراي خلق انتخاب شوند.حق معرفي نامزد به تمام سازمانهاي
كارگري، سازمانهاي حزب كمونيست روماني، اتحاديه هاي كارگري، تعاوني ها، سازمان هاي
جوانان و زنان، انجمن هاي هنري و ساير سازمان هاي توده اي و عمومي داده شده است.انتخاب
كنندگان حق دارند نمايندگان خود را هر زمان كه بخواهند طبق همان روشي كه آنان را انتخاب
كرده اند، بركنار نمايند.محجورين و محرومين از حقوق اجتماعي و همچنين افرادي كه به
موجب رأي دادگاه براي مدتي از مقوق مذكور محروم شده اند، حق انتخاب شدن و انتخاب كردن
را ندارند.
اصل26
پيشرفته ترين و آگاه ترين شهروندان از صفوف كارگران، كشاورزان، و روشنفكران و ديگر
گروه هاي مردم زحمتكش، در حزب كمونيست كه بالاترين صورت تشكل براي طبقه كارگر و بخش
پيش آهنگ آنست، گرد آمده اند.حزب كمونيست روماني بيانگر و در خدمت آرمانها و منافع
حياتي مردم بوده و نقش رهبر در تمام زمينه هاي سازندگي سوسياليستي را داشته و سازمان
هاي توده اي عمومي و اركان دولتي را رهبري مي نمايد.
اصل 27
شهروندان جمهوري سوسياليستي روماني، حق تشكيل اتحاديه هاي كارگري، تعاوني ها، سازمان
جوانان و زنان و همچنين سازمان هاي هنري و اجتماعي و علمي و فني و ورزشي و سازمان هاي
ديگر اجتماعي را دارا مي باشند.دولت از فعاليت هاي دسته جمعي و سازمان هاي عمومي حمايت
كرده و شرايط مناسب را جهت تأمين وسايل لازم اين سازمان ها فراهم نموده و از اموال
اين سازمانها صيانت مي نمايد.
سازمانهاي خلقي و عمومي، مشاركت وسيع توده هاي مردم را درحيات سياسي، اقتصادي، اجتماعي
و فرهنگي جمهوري سوسياليستي روماني تأمين مي كند و موجبات نظارت و كنترل عمومي را كه
مظهر روح دموكراتيك نظام سوسياليستي است، فراهم مي آورد.حزب كمونيست روماني از طريق
سازمانهاي خلق و عمومي با كارگران، كشاورزان، روشنفكران. زحمتكشان ارتباط منسجم برقرار
كرده و آنها را در پيشبرد و تحقق سوسياليسم بسيج مي نمايد.
اصل 28
آزادي بيان ومطبوعات و تظاهرات و سخنراني براي شهروندان روماني تضمين مي شود.
اصل 29
آزادي بيان و مطبوعات و اجتماعات و سخنراني و تظاهرات نبايد با اهداف خصمانه نسبت
به ظاهر سوسياليستي و عليه منافع طبقه كارگر باشد.هرگونه اجتماع فاشيستي و ضد دموكراتيك
ممنوع است، شركت در اينگونه اجتماعات و تبليغات فاشيستي با ضد دموكراتيك طبق قانون
موجب مجازات است.
اصل 30
آزادي مذهب براي تمام شهروندان جمهوري سوسياليستي روماني تضمين مي شود هر كسي در
اعتقاد يا عدم به يك عقيده مذهبي آزاد است. آزادي اجراي مراسم ديني تضمين مي شود.سازمان
دادن و انجام مراسم مذهبي آزاد است. نحوه سازمان دادن و عمل كردن به مراسم ديني به
وسيله، قانون معين شده است.مدرسه از كليسا جدا است، هيچ فرقه يا گروه مذهبي حق ندارد
هيچگونه مدرسه اي به جز مدارس مخصوص ترببيت خادمان كليسا تأسيس نمايد.
اصل 31
شهروندان جمهوري سوسياليستي روماني مصون از تعرض مي باشند. هيچ شخصي را نمي تواند
دستگير يا بازداشت كرد. اگر دلايل موجه و شواهدي مبني بر اينكه وي مرتكب عملي شده است
كه در قانون براي آن مجازاتي مقرر است، وجود نداشته باشد، اعضاي اداره تحقيق مي توانند
دستور دستگيري شخص را صرفا براي حداكثر 24 ساعت صادر نمايند هيچ كس رانمي توان بازداشت
كرد مگر به موجب حكم دادستان يا دادگاه.
اصل 32
مسكن مصون از تعرض است. هيچكس بدون اجازه نمي تواند وارد مسكن كسي شود مگر در موارد
و شرايط مخصوصي كه قانون معين كرده است.
اصل 33
مكاتبات و مكالمات تلفني از تعرض مصون و محرمانه بودن آن تضمين مي گردد.
اصل 34
حق دادخواهي تضمين مي باشد. سازمان هاي مملكت موظف به حل و فصل شكايات شهروندان
مربوط به حقوق و منافع خصوصي يا عمومي مي باشند.
اصل 35
كساني كه به وسيله عمل خلاف قانون دستگاه هاي دولتي، لطمه اي به حقوقشان وارد شود
مي توانند از مقامات صلاحيت دار تحت شرايط پيش بيني شده در قانون بطلان آن عمل وجبران
خسارت وارده را مطالبه كنند.
اصل 36
حق مالكيت شخصي مورد حمايت قانون است. موضوع اين حق و پس اندازهاي حاصل از كار،
خانه مسكوني و متعلقات آن و زميني كه روي آن كار مي كنند و اشياء مورد استفاده شخصي
مي تواند باشد. اصل 37
حق وراثت را قانون حمايت مي نمايد.
اصل 38
جمهوري سوسياليستي روماني به خارجياني كه به علت دفاع از منافع زحمتكشان و شركت
در مبارزه براي آزادي ملي يا دفاع از صلح مورد تعقيب و آزاد مي باشند، حق پناهندگي
اعطاء مي نمايد.
اصل 39
هريك از اتباع جمهوري سوسياليستي روماني موظف به رعايت قانون اساسي و قوانين ديگر،
و همچنين دفاع از مالكيت سوسياليستي و شركت در تقويت و توسعه نظام سوسياليستي مي باشد.
اصل 40
خدمت سربازي در صفوف ارتش دولت جمهوري سوسياليستي روماني اجباري بوده و وظيفه افتخارآميز
هر يك از اتباع كشور مي باشد.
اصل 41
دفاع از ميهن، وظيفه مقدس هر يك از اتباع جمهوري سوسياليستي روماني مي باشد.نقض
سوگند وفاداري، خيانت به وطن، فرار از مقابل دشمن، تضعيف قوه دفاعي دولت، از بزرگترين
جنايات بر عليه ملت بوده و به موجب قانون به شديدترين وجه مجازات خواهد شد.
اصل 42
مجمع بزرگ ملي كه بالاترين مرجع قدرت كشور است، يگانه دستگاه قانونگذاري دولت جمهوري
سوسياليستي روماني مي باشند.
اصل 43
مجمع بزرگ ملي داراي اختيارات اساسي ذيل مي باشد :
1- تصويب و اصلاح قانون اساسي جمهوري سوسياليستي روماني
2- تنظيم و تصويب مقررات مربوط به سيستم انتخاباتي.
3- تصويب برنامه اقتصادملي، بودجه دولت، وتصويب صورت حساب نهايي عملكرد بودجه.
4- تشكيل شوراي وزيران و وزارتخانه ها و ساير اركان مركزي اداري دولت.
5- تنظيم تشكيلات محاكم و دفاتر دادستاني.
6- تصويب مقررات براي تشكيل و نحوه عمل شوراهاي خلق.
7- تصويب تشكيلات و سازمان هاي اداري مملكتي.
8- اعطاي عفو و بخشودگي
9- تصويب و رد معاهدات بين المللي كه احتياج به تغيير قانون داشته باشد.
10-انتخاب و عزل شوراي دولتي.
11-انتخاب و عزل شوراي وزيران
12-انتخاب و انحلال ديوان عالي كشور و همچنين، انتخاب و عزل دادستاني كل.
13-اعمال نظارت كلي بر اجراي قانون اساسي. اخذ تصميم در مورد مطابقت قوانين با قانون
اساسي فقط به عهده مجمع بزرگ ملي مي باشد.
14-اعمال نظارت بر فعاليت شوراي دولتي
15-اعمال نظارت بر فعاليت شوراي وزيران و وزراء و سازمان هاي مركزي دولتي.
16-استماع گزارش هاي مربوط به فعاليت هاي ديوان عالي و اعمال نظارت بر رويه هاي
قضايي ديوان مذكور.
17-اعمال نظارت بر فعاليت هاي دفتر دادستاني.
18-اعمال نظارت كلي بر فعاليت هاي شوراهاي خلق.
19-تعيين خط مشي كلي سياست خارجي.
20-اعلام وضعيت اضطراري در هريك از مناطق يا در سراسر كشور، به منظور دفاع يا برقراري
نظم و امنيت ملي.
21-اعلام بسيج در يك ناحيه يا در سراسر كشور ( بسيج عمومي ).
22-اعلان جنگ به عهده مجمع بزرگ ملي مي باشد، وضعيت جنگ فقط مي تواند در صورتي اعلام
شود كه تجاوز نظامي مستقيم، بر عليه جمهوري سوسياليستي روماني و يا برعليه كشورهاي
ديگري كه جمهوري سوسياليستي روماني، به موجب تعهدات بين المللي وظيفه دفاع از آنها
را دارد، صورت گرفته باشد.
23-عزل و نصب فرماندهان نظامي
اصل 44
نمايندگان مجمع بزرگ ملي از حوزه هاي انتخاباتي با سكنه مساوي انتخاب مي شوند، اين
حوزه ها به موجب فرامين شوراي دولتي معين مي گردد.هر حوزه داراي يك نماينده بوده و
مجمع بزرگ ملي از چهار صد و شصت وپنج نماينده تشكيل مي گردد.
اصل 45
مجمع بزرگ ملي براي مدت چهار سال انتخاب و از تاريخ پايان دوره قبلي رسميت مي بابد.
مجمع بزرگ ملي قبل از پايان مدتي كه براي آن انتخاب شده نمي تواند پايان پذيرد. در
صورت وقوع وضعيتي خاص و عدم امكان انتخابات جديد، مجمع بزرگ ملي، در مورد ادامه نمايندگي
خود براي مدتي كه وضع مذكور ادامه دارد تصميم مي گيرد.
اصل 46
رأي گيري براي مجمع بزرگ ملي در يك روز تعطيل، در آخرين ماه هر دوره قانونگذاري
انجام مي شود.تاريخ انتخابات حداقل شصت روز قبل از انجام انتخابات تعيين مي شود. مجمع
بزرگ ملي جديد، ظرف سه ماه از تاريخ پايان دوره نمايندگي پيشين تشكيل مي شود.
اصل 47
مجمع بزرگ ملي، آيين نامه داخلي خود را تنظيم و تصويب مي نمايد.
اصل 49
مجمع بزرگ ملي بودجه ساليانه خود را كه جزيي از بودجه كل كشور است تنظيم و تصويب
مي كند. اصل50
مجمع بزرگ ملي براي هردوه قانونگذاري، هيأت رئيسه خود را كه مركب از يك رئيس و
چهار نايب رئيس مي باشد انتخاب مي نمايد.
