نظام آموزشي كشورهاي جهان

ساختار نظام آموزشي

نهادهاي مركزي آموزشي

مسئوليت اداره و رسيدگي برامورآموزشي كشوركانادا برعهده هريك از10 ايالت و2 قلمرو كشور مي باشد. ازاينروي،باوجوديكه ساختارهاي آموزشي سراسركشوركانادا تاحدودي مشابه يكديگرميباشد با اينحال هريك از10 ايالت و2 قلمرو كشور ازلحاظ حقوقي درقبال خدمات رساني فرهنگي وتاريخي به كسب تكليف از دپارتمان ملي آموزش مبادرت مينمايند.

مقاطع آموزشي پيش دبستاني و ابتدايي ومتوسطه

مقطع آموزش پيش دبستاني

اغلب ايالتهاي كشوركانادا به ارائه برنامه هاي آموزشي1ساله مقطع آموزشي پيش دبستاني به كودكان5 ساله مبادرت مي نمايند.گفتني است كه رسيدگي ونظارت برامور آموزشي  مقطع آموزشي فوق برعهده مقامات آموزشي محلي ميباشد.

جدول مقطع آموزش پيش دبستاني

اصلي ترين هدف مقطع آموزشي پيش دبستاني دركشوركانادا رشدجسماني، ذهني، اجتماعي و عاطفي كودكان كانادايي به بهترين نحو ميباشد.مقطع آموزشي فوق1تا2 سال به طول انجاميده وسنين4 تا 5سالگي را شامل ميگردد. گفتني است كه مقطع آموزش پيش دبستاني دراغلب ايالات كشوركانادا اجباري نبوده و به طور رايگان ارائه ميگردد.

مقاطع آموزش ابتدايي و متوسطه

مقطع آموزشي ابتدايي دركشوركانادا5 تا 8 سال به طول مي انجامد. سن شروع دوره آموزشي مذكوردرنظام آموزشي ايالات كشورمتفاوت است؛اما به طور متوسط سن ورود سن6 سالگي است.گفتني است كه گذراندن مقطع آموزش ابتدايي براي كليه شهروندان كانادايي اجباري و رايگان ميباشد.مدت زمان ارائه دروس آموزشي درمقطع آموزش ابتدايي به طور متوسط 27 ساعت در هفته ميباشد. امكانات آموزشي تا پايان مقطع آموزشي متوسطه،براي كليه شهروندان كانادايي و افراد غيربومي مستقر دركشور آزاد بوده وهيچ گونه هزينه اي در برندارد.اين دوره آموزشي معمولا تا سن18سالگي به طول مي انجامد. سنين دوره هاي آموزشي پايه از ايالتي به ايالت ديگر متفاوت بوده وعموماً از سنين6يا7سالگي آغاز شده و درسن16 سالگي يا 18 به اتمام مي رسد.دراغلب ايالتهاي كشور،مقطع آموزش ابتدايي6 تا7 سال به طول مي انجامد.پس ازاين دوره درمقطع آموزش متوسطه رشته هاي تحصيلي متنوعي نظيررشته هاي مختلف فني حرفه اي و تئوريك به دانش آموزان ارائه ميگردد. سن آغاز و پايان مقطع آموزشي متوسطه دركشوركانادا به تبع متناوب بودن مدت زمان مقطع آموزش ابتدايي؛ متفاوت ميباشد؛اما عموما  دوره آموزشي مذكور مقاطع آموزشي كشور تا پايان پايه12را شامل ميگردد. درمرحله گذارازمقطع آموزش ابتدايي به مقطع آموزش متوسطه ازايالتي به ايالت ديگرمتفاوت ميباشد.به عنوان مثال، درايالت كبك، مقطع آموزش متوسطه11سال تحصيلي را شامل ميگردد.درايالت انتاريو،جهت ورود به مراكزآموزش عالي ودانشگاه هاي ايالتي گذراندن6 واحد آموزش دانشگاهي الزاميست.گفتني است كه6 واحد آموزشي مذكور درطول دوره آموزشي4ساله مقطع متوسطه ويادرخلال آموزش تكميلي1ساله پس از اتمام مقطع آموزشي متوسطه ارائه ميگردد.

نرخ ثبت نام دانش آموزان در مقاطع مختلف آموزش پايه

بنابرآخرين آماربدست آمده درسال1995؛ نرخ ناخالص ثبت نام درمقاطع مختلف آموزشي كشور كانادا به شرح ذيل ميباشد:

مقطع آموزش پيش دبستاني: 64 درصد

مقطع آموزشي ابتدايي:7/97درصد   

مقطع آموزشي متوسطه:106 درصد

متوسط حضور افراد رده هاي سني 15 سال و بالاتر در مدارس و مراكز آموزشي ابتدايي و متوسطه

سال 1996	كانادا	ايالت هاي نيوفاوندلند ولابرادور	ايالت پرنس ادوارد	ايالت نوااسكويتا	ايالت نيوبرونزويك
تعداد افراد حاضر در مدارس تمام وقت	2.801.280	65.195	12.360	86.410	68.495
تعداد افراد حاضر در مدارس نيمه وقت	1.167.820	12.970	3.090	21.680	19.645
سال 1991
تعداد افراد حاضر در مدارس تمام وقت	2.537.715	63.550	11.945	85.775	68.700
تعداد افراد حاضر در مدارس نيمه وقت	1.243.450	15.700	3.615	22.895	22.030

 

منبع: دايره آمار كانادا (سال1996)

متوسط سنين آموزشي مقاطع مختلف آموزش پايه به تفكيك ايالات مختلف

منبع: دايره آمار كانادا (سال1996)

گواهينامه آموزشي ديپلم متوسطه

مدرك تحصيلي ديپلم پس ازاتمام مقاطع آموزشي ابتدايي و متوسطه و پس ازبررسيهاي1تا2ساله به دانشجويان اعطا ميگردد. گواهينامه پايان دوره متوسطه به دانش آموزاني اعطا ميگردد كه واحدهاي اجباري و اختياري تحصيلي خودرا باموفقيت پشت سرگذارده باشن گفتنيست كه عموم كالجهاي آموزشي كشوركانادا به اعطاي  مدرك علمي مذكور مبادرت مي نمايند.

نرخ فارغ التحصيلان مدارس و مراكز آموزش متوسطه

منبع : دايره آمار كانادا (سال1999)

شمار معلمين مقاطع آموزشي ابتدايي و متوسطه

درخلال سالهاي 85-1984،شمارمعلمين ومربيان تمام وقت مدارس دولتي كانادا ازآمار نسبتاً پاييني برخوردار بود و اين درحاليست كه طي سالهاي اخيراين تعداد رو به افزايش نهاده است. براساس آمار ارائه شده ازسوي دايره آماركانادا ،كليه كادر اداري حوزه آموزش اعم از معلمين، مديران، معاونين، روءسا؛

دپارتمانهاي آموزشي؛كتابداران و اعضاي هيأت بازرسان آموزشي درزمره فرهنگيان كشوركانادا محسوب مي گردند. درفاصله سالهاي 85-1984و92- 1991ميلادي،تعداد معلمين ومربيان كشوركانادا از رشد13درصدي برخوردارگرديد و اين درحالي بود كه نرخ رشد تعداد دانش آموزان كشور تنها بر 5درصد بالغ ميگرديد. اين درحاليست كه درفاصله سالهاي1992-1991و1993-1992ميلادي،شمارمعلمين و مربيان تاحدودكمي كاهش يافت.ازاين روي درسال93-1992ميلادي مدارس دولتي كشور تعداد 283427 معلم  و مربي تمام وقت را به استخدام خود درآوردند.  درهمان اثناء از تعداد 77 هزار دانش آموز دردوره هاي تحصيلي مختلف ثبت نام به عمل آمد كه درمقايسه با سال92-1991 ميلادي؛ از رشد5 /1 درصدي برخوردار گرديد. درفاصله سالهاي85-1984و92-1991ميلادي باوجود ثبات درشمارمعلمين ومربيان مرد مقاطع آموزشي ابتدايي ومتوسطه؛ شمارمعلمين ومربيان زن دراين دو مقطع تحصيلي به طور مداوم درحال افزايش بوده است.

توزيع سني معلمين مقاطع آموزش ابتدايي و متوسطه

طي سالهاي اخيرتوزيع سني معلمين مقاطع آموزش ابتدايي ومتوسطه كانادايي ازرشد چشمگيري برخوردار بوده است. متوسط سن معلمين درسال تحصيلي1973-1972ميلادي از34سال به 38سال در سال تحصيلي1983-1982 و42 سال درسال تحصيلي1993-1992 افزايش يافته است.به عبارت ديگر، ميزان6/60 درصد معلمين كانادايي درسال1973-1972ميلادي ازسنين زير35سال؛42درصد ازآنان درسال1982 –1981ميلادي وتنها 7/22درصد ازآنان در سال93-1992ميلادي دراين رده سني قرار داشتند. درهمان اثناء، نسبت معلمين 35 سال وبالاتر؛ از4/39 درصد درسال1973-1972 ميلادي به58 درصد درسال82-1982و به3/77درصد درسال93-1992ميلادي افزايش يافت. دراين ميان گروه سني49-35 سال بيشترين تعداد گروه معلمين را به خود اختصاص دادند. طبق آخرين اطلاعات منتشره ازسوي دپارتمان آموزش كانادا درخلال سالهاي2010-2001 ميلادي،شماربسيارزيادي ازمعلمين ومربيان كانادايي درجهت اعمال سيستم تعادلي درنظام آموزشي كشور بازنشسته گرديده ويا در آستانه بازنشستگي قرار ميگيرند.

مدارس و مراكز آموزشي خصوصي

طبق آخرين آماربدست آمده درسال تحصيلي1996- 1995درصد دانش آموزان كانادايي تحت تعليم مراكزخصوصي آموزشي بر2/5درصد بالغ ميگردد.دراين آمارگيري همچنين مشخص گرديدكه نرخ ثبت نام كنندگان مراكزآموزشي خصوصي نسبت به سالهاي گذشته سيرصعودي داشته است.افزايش2/4درصدي ثبت نام كنندگان مراكزآموزشي خصوصي درسال تحصيلي 95-1994نسبت به سال96-1995خود مبين اين قضيه است. 

برنامه هاي آموزشي

برنامه هاي آموزشي درنظام آموزشي كشوركانادا معمولاً درمقاطع پائينترآموزشي دروس اجباري را شامل گرديده و درمقاطع بالاتر به تدريج تعداد دروس اجباري محدودترو برتعداد دروس انتخابي افزوده ميگردد. ازجمله دروس اصلي اجباري كه درنظامهاي آموزشي ايالات كشوربسيارمتغيرميباشد ميتوان به دروس زبان اصلي آموزشي، رياضيات، هنر، علوم اجتماعي، تربيت بدني، علوم ديني و اخلاق اشاره نمود. در برخي از ايالات كشور نيز دروس ديگر من جمله دروس آموزشي زبان دوم،اقتصاد، بهداشت،مهارتهاي فردي واجتماعي،آشنايي با تكنولوژي وكامپيوتر در زمره دروس اجباري ارائه ميگردد.هريك ازايالات كشوركانادا به تدوين وتعيين برنامه هاي آموزشي خود مبادرت مي نمايند ، ليكن مواد درسي پايه و عمومي دركليه ايالات كشوردروس آموزشي زبان،رياضيات،علوم اجتماعي، هنرهاي زيبا،تربيت بدني؛مهارتهاي فردي واجتماعي؛علوم ديني و آموزش زبان دوم را شامل ميگردد.

نحوة ارتقاء دانش آموزان به مقاطع بالاتر آموزشي

نحوه ارتقاء دانش آموزان كانادايي به مقاطع بالاترآموزشي تاپايان مقطع آموزش ابتدايي به طورخودكار صورت مي پذيرد.ازاينروي درنظام آموزش ابتدايي كشوركانادا جهت حصول اطمينان از روند يادگيري دانش آموزان،ازراهكارهاي آموزشي نظيربرگزاري كلاسهاي آموزشي كمكي و تقويتي و يا ارائه آموزشهاي انفرادي و خصوصي به دانش آموزان ضعيف به عوض اعمال سيستم مردودي استفاده ميگردد.