تمرکز بر روی مطالعه و مطالعه موفق-فصل سوم :
علاقه: مهم ترین شرط در تمرکز حواس
علاقه و تمرکزحواس
Learning / Studyng Successful /
index
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
11 12
13
فصل سوم
علاقه: مهم ترین شرط در تمرکز حواس
علاقه و تمرکزحواس
به یقین می توان گفت که علاقه مهم ترین شرط درایجاد تمرکزحواس است. هر
چه علاقه ی شما به یک موضوع بیشترباشد، تمرکزفکرشما برآن بیشترمی شود.
متخصصان حافظه ویادگیری، وقتی که شخصی می گوید: " من اصلاً حافظه ندارم"،
به او می گویند: "نشانی منزلت را بلدی؟ " و چون شخص پاسخ مثبت می دهد می
گویند پس توحافظه داری. اگزحافظه نداشتی، نباید هیچ نمود و تظاهری را ازحافظه
نشان می دادی.
شخص اصرار می کند: " من حافظه ندارم" یا " حافظه ام خیلی بد است" چون درس
تاریخی را که دیشب خوانده بودم اصلاً به خاطر نمی آورم.
به زندگی همین شخص وارد می شویم. متوجه می شویم که به فوتبال علاقه ی زیادی
دارد. ازاو سؤالی دراین زمینه می کنیم، سؤالاتی خیلی جزئی و حاشیه ای.
ملاحظه می کنیم که اوحتی شماره ی پیراهن بازیکنان، باشگاه آنها، و نتایج
دقیق مسابقات قبلی آنها را به خاطر دارد. چه حافظه ی توانایی !
وقتی شما به موضوعی علاقه داشته باشید، خود به خود برآن متمرکزمی شوید.
بیشتر دقت می کنید وبه راحتی به حافظه می سپارید و بعداً هم خیلی راحت
به خاطرمی آورید.
اساساً تمرکزحواس و حافظه لازم و ملزوم یکدیگرند:
علاقه ی بیشتر>> تمرکز بیشتر>> مرورذهنی بیشتر>> به خاطرسپاری بهتر>> یاد
آوری سریع تر
حلقه ی اول این زنجیر، علاقه است. تا علاقه نباشد، تمرکزنیست و تا تمرکزنباشد،
حافظه نیست و تا حافظه نباشد، یادگیری و موفقیت تحصیلی نیست. پس می بینید
که اساس تمام موفقیت های تحصیلی و همین طورشغلی و موفقیت های دیگرعلاقه
است. علاقه، علاقه، علاقه = موفقیت، موفقیت، موفقیت. آنجا که شما علاقه
دارید، قطعاً موفقیت و پیشرفت دارید.
همین شما که ازعدم تمرکزحواس خود گله دارید، وقتی غرق دیدن یک فیلم مهیج
یا تماشای مسابقه ی ورزشی مورد علاقه ی خود یا بازی شطرنج یا خواندن یک
رمان جالب یا حل جدول و یا مطالعه ی یک درس مورد علاقه ی خود هسنید، نسبت
به سروصدا، حضور دیگران یا عوامل حواس پرتی دیگری که درمحیط اطرافتان هست،
هیچ واکنشی نشان نمی- دهید یعنی : تمرکزی عالی دارید.
وقتی شما به موضوعی علاقه دارید، دوست دارید درباره ی آن بیشتربدانید و
میل به فرا گیری بیشترباعث می شود که تمرکزبهتری داشته باشید. ازطرفی هرچه
بیشترفرا بگیرید و بیشتربدانید، علاقه ی شما به مطلب هم بیشتر می شود و
بازعلاقه ی بیشتر، میل فراگیری بیشترو . . .
اما ما باید درس های زیادی را مطالعه کنیم و دراین مطالعه تمرکز حواس داشته
باشیم تا بتوانیم یاد بگیریم و به خاطربسپاریم و به موفقیت تحصیلی دست
یابیم. طبیعتاً خیلی از این درس ها مورد علاقه ی ما نیستند. با آن ها چه
کارکنیم؟ مسلماً نمی توانیم مطالعه ی این درس ها را کناربگذاریم و فقط
درس های مورد علاقه را بخوانیم. تنها راه حل این است:
باید به طریقی خودمان را به آن درس ها علاقمند کنیم.
چگونه درس بخوانیم؟
این سؤالی است که اکنون مسلماً درذهن شما ایجاد شده است. شما که مجبورید
درس- هایی را بخوانید که هیچ علاقه ای به آن ها ندارید و واقعاً نمی دانید
که با این بی علاقگی و درنتیجه عدم تمرکز و در نتیجه عدم یادگیری در آن
درس چه کنید.
یکی به مثلثات علاقه ندارد، یکی به شیمی، یکی به فلسفه، یکی به زمین شناسی،
یکی به تاریخ و . . .
به هرحال هرکس ممکن است ازیک یا چند درس اصلاً خوشش نیاید اما درعین حال
که این بی علاقگی را حس می کند، ضرورت ایجاد علاقه را هم احساس می نماید.
ما هم اکنون زمینه های بسیارمؤثری را برای ایجاد علاقه به شما معرفی می
کنیم.
" اطلاعات اولیه"
شاید مهم ترین راه ایجاد علاقه ، کسب اطلاعات اولیه درباره ی موضوع مورد
نظر باشد. هرچه اطلاعات اولیه ی شما و دانسته های ابتدایی شما درزمینه
ی موضوع بیشتر باشد، خود به خود کشش بیشتری برای فراگیری آن خواهید داشت
و درنتیجه تمرکز بهتری درآن به دست خواهید آورد. این همان ارتباط علاقه
و میل به فراگیری است.
هرچه می توانید اطلاعات اولیه، سطحی و ابتدایی خود را افزایش دهید، چه
این اطلاعات در راستای موضوع باشند چه نباشند. مثلاً قبل از این که فرمول
های پیچیده ی اصطکاک را درفیزیک مطالعه کنید، به کسب اطلاعات اولیه و ابتدایی
درمورد اصطکاک بپردازید. اگرچه این مطالب پیش پا افتاده، سطحی و بی ارتباط
با آن فرمول های پیچیده به نظرمی رسند، شوق و شورو میل به فراگیری و در
نتیجه تمرکز حواس شما را افزایش خواهند داد.
اهمیت مطالعه قبل از ورود به کلاس
شاید تا به حال به این موضوع فکرکرده باشید که چرا دبیران واستادان شما
اینقدر به شما تأکید می کنند که قبل از ورود به کلاس جلسه ی بعد، مطالعه
ی سطحی و اجمالی و سریعی برآنچه که قراراست تدریس شود داشته باشید. علت
این تأکیدعمدتاً به خاطرهمین تأثیراطلاعات اولیه است. با دانستن اطلاعات
اولیه شوق یادگیری و جذبتان فراوان تر می- گردد و به یقین درک بهتری ازصحبت
های مدرس خواهید داشت.
و ما درجای خود شیوه ی مطالعه ی قبل از ورود به کلاس را توضیح خواهیم داد.
اطلاعات اولیه چگونه باشند؟
برای کسب اطلاعات اولیه باید دقت کنید که این اطلاعات، ویژگی های لازم
را داشته باشند. هرمطلبی نمی تواند اطلاعات اولیه تلقی شود. باید به خاطرداشته
باشیم که اطلاعات اولیه قرار است در ما شوق و رغبت ایجاد کند و ما را به
فراگیری بیشتر وادارد. بنا براین:
اول - اطلاعات اولیه باید ساده باشند: اگرشما درابتدا مطالب دشوار و سخت
را جستجو کنید و به آن ها توجه نشان دهید، به جای علاقمند شدن به آن ها
از آن ها بیزار می شوید. اطلاعات اولیه باید ساده ترین مطالب باشند.
دوم - اطلاعات اولیه باید کم حجم باشند: با وجود آن که اطلاعات اولیه ی
فراوانی در اختیار شماست که همگی ساده اند، توصیه می کنیم همه ی این اطلاعات
را یکجا نگیرید. یکی ازاین اصول مهم یادگیری و قوانین پایه ای حافظه این
است: یادگیری تدریجی است. اگزشم 9 ساعت مطالعه ی مستمرجغرافی را دریک روز،
به یک ساعت مطالعه در 9 روز تبدیل کنید و یا 18 ساعت مطالعه ی پشت سرهم
دریک روز را به 6 ساعت مطالعه در 3 روز تقسیم کنید، بازده فوق العاده بیشتری
خواهیم داشت.
یادگیری یکباره ی مطالب شما را زود خسته و بی علاقه می کند. درست مثل آنکه
بخواهید دریک روز ازصبح تا شب نیمی از کتاب را یاد بگیرید. اصل یادگیری
تدریجی هم برایجاد علاقه استوار است. اطلاعات فراوان و یکباره به راحتی
شما را ازآن درس بیزار می کند.
سوم - اطلاعات اولیه باید به شکل خوبی ارائه شوند: انتقال اطلاعات اولیه
به شکلی خوب و دوست داشتنی، شوق شما را برای فراگیری بیشترافزایش می دهد.
معلمی را به خاطر بیاورید که مطالب را به زبانی خوشایند به شما انتقال
می دهد و درهمان روزاول آنچنان تأثیری بر شما می گذارد که شیفته ی آن درس
می شوید.
وقتی که مشغول درس خواندن هستید، مانند همان معلم مطالب را به شکلی زیبا
برای خود بیان کنید و در خود علاقه ایجاد کنید، به خصوص دردرس هایی که
معلم شما مطلب را خشک و جدی و نه چندان خوب ارائه می دهد، حتماً ازاین
روش استفاده کنید.
چهارم - به کاربردهای علمی مطالب علمی فکرکنید: کاربرد مطالب را درزندگی
خود جستجو کنید. قبل ازآنکه به سراغ مفاهیم پیچیده ی اصطکاک بروید به این
فکرکنید که زمستان ها درهوای سرد، دستان خود را به هم می مالید تا گرم
شوند.
قبل ازاین که مثلثات بخوانید به این فکرکنید که تمام حرکات کشتی ها روی
اقیانوس ها براساس نسبت های مثلثاتی انجام می گیرد.
قبل ازاین که شیمی بخوانید و واکنش های گرمازا و گرماگیر را بفهمید به
این فکرکنید که اخیراً چیزی به نام بخاری جیبی اختراع شده است که درزمستان
دست های شما را گرم می کند.
قبل ازاین که گرانیگاه و مرکز ثقل چیزی بیاموزید به این فکرکنید که چرا
برج معروف پیزا درایتالیا با همه ی کج بودنش فرو نمی ریزد.
بعضی ازمطالب هم کاربرد های رفتاری دارند. می توانیم قبل ازخواندن این
مطالب به این کاربردهایشان فکرکنیم. مثلاً قبل ازاین که بخوانیم هفته ی
دوم تا ششم زندگی جنینی مقارن با رشد سریع و اختصاصی شدن اندام ها و دستگاه
های مختلف بدن است، به این فکر کنیم که سلامت یا عدم سلامت جسمی و روانی
مادروپدرچه تأثیری برجنین دارد و رفتارهای مناسب والدین و اطرافیان آن
ها چگونه می تواند باشد.
قبل ازاین که قانون عمل وعکس العمل نیوتن را بخوانیم به این فکرکنیم که
تمام اعمال ما به خود ما باز می گردد و به قول شاعر: " هرچه کنی به خود
کنی، گرهمه نیک و بد کنی" .
قبل ازاین که قاعده ی " هوند" را درشیمی بخوانیم که " تا زمانی که هریک
از اربیتال- های هم انرژی، یک الکترون نگرفته باشد، هیچ یک ازآن ها پرنمی
شود" به این فکر کنیم که ما هم باید درهمه ی زمینه های زندگی به موازات
هم پیشرفت کنیم.
رشد یک جانبه، قانون طبیعت نیست و به همین خاطرمحکوم به شکست است. اگر
در زمینه ی مالی داریم پیشرفت می کنیم درزمینه ی معنوی هم باید با همان
سرعت به پیش رویم. اگردرزمینه ی علمی موفقیت کسب می کنیم، باید درعمل هم
به همان اندازه موفق شویم. اگردرزندگی اجتماعی به مراتب عالی می رسیم باید
درزندگی خصوصی هم خود را به همین مراتب عالی برسانیم. خلاصه آن که اجازه
ندهیم که دریک زمینه ازسایرزمینه ها عقب بیفتیم درست مانند اتم های عناصرکه
قاعده ی هوند را اجرا می کنند.
و قبل ازاین که . . .
اگرکمی دقیق شوید، اگرذهن خود را به کاربیاندازید به کاربرد تمامی علوم
را درلحظه لحظه ی زندگی خود حس می کنید وهرکه بیشترآمیختگی دانش را با
زندگی روزمره درک می کنید علاقمند ترومشتاق تر می شوید.
درواقع دانش بشری ازدقت کردن به زندگی ساده و طبیعی پدیدارشده است.
اطلاعات اولیه مهم ترین قانون علاقمندی است
نقش اطلاعات اولیه بسیارمهم است. شما وقتی که به تماشای مسابقه ی فوتبال
مشغولید، همین که اطلاعات مختصری درباره ی آن داشته باشید، مثلاً بدانید
که خطا درمحوطه ی 18 قدم، ضربه ی پنالتی را برای تیم مقابل به ارمغان می
آورد، با تمرکزوعلاقه ی بیشتری آن را دنبال می کنید تا مادربزرگ شما که
هیچ اطلاعات اولیه ای ازفوتبال ندارد و تصورمی- کند 22 نفربیهوده به دنبال
توپ ازاین سوبه آن سومی دوند.
ومسلماً مادربزرگ شما خیلی متعجب می شود وقتی شما را آنچنان غرق تماشا
می بیند که ازاطراف خود کاملاً بی خبرشده اید.
یا وقتی که شما بدانید حرکت هرکدام ازمهره های شطرنج چگونه است و همین
اطلاعات مختصرواولیه را داشته باشید، خیلی مشتاق ترو با دقت و تمرکزبیشتربه
بازی شطرنج نگاه می کنید تا کسی که ازشطرنج هیچ چیزنمی داند.
امروزه ازاین روش برای علاقمند کردن افراد به موضوعات خاص استفاده می کنند.
مثلاً تصویریک فوتبالیست مشهوررا داخل یک بسته ی آدامس می گذارند و زیرآن
نامش را می نویسند. هیچ وقت سوابق ورزشی او را به صورت اطلاعیه دربسته
ی آدامس نمی- نویسند چرا که همین قدرکافی است. به همین سادگی و کم حجمی
و به خوشایندی شیرینی آدامس کافی است که شما خود به خود به هرخبری درباره
ی او متمرکزوحساس شوید.
دقت کنید که درسی که الان قراراست بخوانید چه اطلاعات اولیه ای ازدروس
قبل، از گفته های معلم و یا از صحبت دوستان یا اززندگی خودتان به شما کمک
می کند. درجستجوی یافتن این اطلاعات اولیه و آموختن درس، با کمک آن ها
باشید.
این همان چیزی است که می گویند درهردرس باید ازپایه قوی باشید و دروس را
اساسی بخوانید. قبل از فراگیری انتگرال، مفهوم مشتق را دریابید. قبل ازآن
که حد را بفهمید نمی- توانید مشتق را درک کنید و برای فهمیدن حد باید تصاعد
هندسی را خوب یاد گرفته باشید که پایه ی آن هم تصاعد عددی است.
بعضی وقتی می خواهند درسی را بخوانند یکباره به سراغ فرمول ها وحفظ آن
ها می- روند وچون کاری را ازوسط شروع کرده اند واطلاعات زمینه ای و پایه
ای ندارند، درست و حسابی یاد نمی گیرند و بی علاقه و کلافه می شوند.
درست مثل این که شما بخواهید یک سریال تلویزیونی را ازقسمت دهم تماشا کنید.
تا کسی به شما توضیحاتی درمورد نه قسمت گذشته ندهد ( والبته ساده و مختصرو
کم حجم) شما علاقه ی چندانی به تماشای به تماشای قسمت دهم پیدا نمی کنید.
پیش ازمطالعه ی هردرس ازاین به بعد، دانسته های قبلی خود را مرورکنید.
اطلاعات اولیه بگیرید و خود را علاقمند و متمرکز سازید.
" دانستن قوانین "
شناخت قانون هرچیزی شما را به آن علاقمند می کند. اگرخیلی ها ازتماشای
تنیس لذت نمی برند به خاطرآن است که ازقانون شمارش امتیازها درآن آگاهی
ندارند.
قانون ورزش ها، قانون بازی ها، قانون برقراری یک ارتباط مؤثر، مقررات اجتماعی
و قانون کتاب را کشف کنید.
قبل ازشروع مطالعه کشف کنید محوری که مطالب کتاب حول آن دورمی زند چیست؟
این کتاب برچه موضوعی تأکید می کند؟ چه سبک و ساختاری دارد؟ چگونه می خواهید
به من یاد بدهید؟
یکی ازموارد بسیارمهم که شما معمولاً نادیده می گیرید، قانون و روش مطالعه
است. درخواندن هرکتاب ومطالعه نیزبرای آن که تمرکزعالی پیدا کنید و روش
و قانونی وجود دارد که آن را بعداً بررسی خواهیم کرد. اکنون فقط به این
نکته توجه کنید که برای یک مطالعه ی متمرکزباید به روش صحیح مطالعه کرد.
اگرشما ندانید قانون بازی والیبال چیست نمی توانید آن را بازی کنید. درمورد
مطالعه هم همین طوراست. ابتدا باید روش مطالعه را فرا بگیرید.
" زبان گردانی"
وقتی شما چند دوست دارید، دوستی را که به شما بیشترشبیه است، عاطفه و روحیه
ی شما را دارد و به زبان شما سخن می گوید، بیشتردوست دارید. به حرف هایش
بیشترتوجه می کنید و حتی بیشتراورا به خاطرمی سپارید. زبان کتاب، بک زبان
ساده، عمومی و همگانی است و باید هم چنین باشد. این شما هستید که باید
پس ازمطالعه، کتاب و متن و نموداروفرمول ها را به زبان خود بیان کنید.
زبان گردانی، یکی ازاصول مطالعه است. فرمول انیشتین را به زبان خود تعریف
کنید. ببینید که آن درزبان شما چه مفهومی دارد؟ یادتان می آید که وقتی
سال اول دبستان بودید، باران را چگونه برای خود زبان گردانی کردید؟ نعلبکی
را درلوله ی کتری برگرداندید و برای خود ابروباران ساختید.
پیچیده ترین مطالب علمی را همین طورکه مطالعه می کنید وجلومی روید به زبان
ساده، قابل فهم و بیان خوشایند خودتان برگردانید. ازخود مثال بزنید وحتی
آن متن را یک باردیگر به زبان ساده ی خودتان بنویسید. اگربخواهید عیناً
مطالب کتاب را بخوانید وحفظ کنید عملاً نمی توانید یادگیری عمیقی داشته
باشید. اما اگربا زبان گردانی مطالب را یاد بگیرید، خیلی راحت ترعین مطالب
کتاب را بیان خواهید کرد و به خاطرخواهید سپرد. پس یادتان باشد:
زبان گردانی یعنی بیان مطالب دشوارکتاب به زبان ساده وخوشایند خودتان.
" با کتاب شوخی کنید "
وقتی تلویزیون تماشا می کنید یا با دوستتان صحبت می کنید، لبخندی برلب
دارید و راحتید، اما وقتی ازکتاب و مطالعه صحبت می شود و به سراغ درس ها
می روید جدی و محکم و اخمو می شوید.
در روان شناسی حافظه و یادگیری گفته می شود: مطالبی که بارهیجانی بیشتری
دارند، بیشتر درحافظه می مانند و بهتربه خاطرآورده می شوند چرا که هیجان،
علاقه، تمرکز، و ورود مطلب به حافظه را موجب می شود. مثالی بزنیم: من به
شما می گویم: همسایه ی 18 سال قبلتان یادتان می آید؟ شما می گویید: نه.
می گویم: همان که دو بچه ی کوچک داشت. می گویید: نه، به خاطرنمی آورم.
می گویم: همان که پدرش فروشنده ی لباس بود. و شما باز هم به خاطرنمی آورید.
می گویم: همان که خانه شان آتش گرفت. یک مرتبه همه چیز در ذهنتان زنده
می شود چرا که آتش گرفتن، بارهیجانی مؤثری داشته است.
اگرچه آتش گرفتن، یک هیجان منفی درشما ایجاد کرده بود، درهرحال هیجان انگیزبود
وهمین هیجان باعث شده بود که شما خاطره ی آن را به خوبی به خاطربسپارید.
با کتاب خود شوخی کنید. مثال هایی مهیج، شادی آفرین وحتی خنده داربزنید.
این موضوع به علاقه و تمرکزشما کمک زیادی می کند.
بعد ازاین که خواندید الکترون درسیم حرکت می کند و به مقاومتی مثل لامپ
برخوردار می کند و لامپ را روشن می نماید، به زبان خودتان بگویید: موتورسوار(
الکترون) در خیابانی خلوت ( سیم ) به سرعت حرکت می کند که ناگهان به دیواری
( مقاومت ) برخورد می کند و آن وقت احساس می کند که پروانه ها دورسرش می
چرخند ( روشن می شود ).
هرچه می توانید به سخت ترین مطالب کتاب بارهیجانی مثبت بدهید و آن را بخوانید.
وقتی که سدیم روی آب شناوراست، به شدت حل می شود و اگرکبریتی بزنیم، بالای
آن شعله ورمی شود. تصورکنید اگرکسی درحال آب خوردن باشد و سدیمی درآب بیندازیم
و به آن کبریت بزنیم، سبیل هایش می سوزد.
اگربخواهید می توانید با زبان خوشایند خودتان با تمام مفاهیم کتاب شوخی
کنید. اگردر بحث گشتاورمثالی ازالاکلنگ می آورند فقط به خاطرآن است که
بازی مهیج الاکلنگ، گشتاور را درذهن شما وارد کند. شما باید زرنگی کنید
و مثالی مهیج بزنید.
با کتاب آنچنان شاد و مهیج برخورد کنید که گویی به دوست داشتنی ترین دوست
خود رسیده اید.
" توجه به لذت های نهایی، نه دشواری مسیر"
برای شروع هرکارباید این را بپذیرید که دشواری های درمسیروجود دارد و تلاش
لازم است. پذیرش دشواری مسیرو رنج راهی که درپیش دارید شما را برای مقابله
با این دشواری ها و پیشرفت آماده می کند. عدم پذیرش این که هرمسیری با
دشواری روبه روست به ویژه درآغاز راه، شما را افسرده و ناراحت می کند.
همین تمرینات تمرکز را درنظربگیرید. ممکن است درابتدا برایتان خیلی مشکل
باشد ولی به تدریج که جلوترمی روید، تمرینات ، ساده تروقابل قبول ترمی
شود. برای میل پیدا کردن به انجام هرکار، باید به لذت های پایان کارتوجه
کنید و به هیچ عنوان به دشواری های مسیرفکرنکنید.
اگرباید روزی بیست صفحه مطالعه کنید، فکرخود را به رنج روزی بیست صفحه
مطالعه تمرکز نکنید بلکه به لذت های نهایی که نصیبتان می شود توجه کنید.
آنچه شما را به تلاش پیگیرومستمروا می دارد، میل به جذب لذت هاست. کسانی
ازکوه بالا می روند و قله را فتح می کنند که لذت رسیدن به قله را درذهن
می پرورانند. این افراد درطول مسیرهرگز به دشواری راه نمی اندیشند بلکه
خود را درآن بالا مجسم می کنند و به این فکرمی کنند که ازآن بالا همه چیززیباست.
همین شوق ذهنی باعث می شود که آن ها به راحتی دشواری مسیررا بپذیرند و
پیش بروند. حال آنکه اگرآنان تمام ذهنشان را معطوف به دشواری مسیر می کردند
و مدام به این فکر می کردند که چقدرتا پایان راه باقی است، این رنج که
در ذهنشان مجسم می شد، به سرعت آن ها را خسته می ساخت.
همین که فکرخود را بر این متمرکزکنید که درپایان امتحانات چه نمرات درخشانی
می- گیرید و به لذت شکوه آن لحظه فکرکنید، این قدرت را پیدا می کنید که
سختی هایی را که از ساعت ها مطالعه و درس خواندن متحمل می شوید، به راحتی
پشت سربگذارید.
مدام درذهن خود موفقیت های نهایی را مجسم کنید. همچون ورزشکاری که به شوق
لذتِ داشتن بدنی ورزیده وجسمی آماده درپایان کار، رنج زود بیدارشدن وسختی
تمرینات را متحمل می شود.
یادتان باشد همیشه این توجه به لذت هاست که تمرکز وعلاقه ایجاد می کند.
اشتباه در برنامه ریزی
همین جا لازم است که به برنامه ریزی غلط و پیگیری نادرست برنامه های درسی
اشاره کنیم. برنامه هایی که برای یک روزحجم زیادی ازمطالب را دربرمی گیرد،
عملاً به خاطرهمین حجم زیاد، تنفرایجاد می کند.
عده ای، وقتی برنامه ریزی می کنند که مثلاً ازفلان کتاب، روزی یک صفحه
مطالعه کنند، به جای آن که برنامه ی همان روز را اجرا کنند، مدام کتاب
را ورق می زنند که چه راه زیادی باقی مانده است و همین توجه به دشواری
مسیرطولانی بودن راه، شوق و علاقه و تمرکز را درآن ها ازبین می برد.
ازاجرای برنامه های روزانه فقط برنامه ی همان روز را انجام دهید و مطلقاً
به این که " چند صفحه مانده " فکرنکنید.
اشتباه بیشتر داوطلبان کنکورکه باید تمام کتاب های چهارسال دبیرستان را
بخوانند این است که پس ازمدتی درذهن خود به طولانی بودن راه فکرمی کنند.
باید همیشه به خاطرداشته باشید که هرروزفقط برنامه ی همان روز را اجرا
کنید.
تعیین هدف
یکی ازعوامل مهم درایجاد تمرکزحواس و افزایش دقت درهنگام مطالعه آگاهی
ازهدف مطالعه است. حتماً پیش از مطالعه برای خود مشخص کنید که هدفتان چیست.
گفتن" هدف من یادگیری این فصل است " یا " هدفم این است که نمره ی خوبی
بگیرم" و . . . بسیار نادرست است چرا که این ها هیچ کدام هدف نیستند. اهداف،
وقتی قابل دسترسی اند که مشخص، دقیق، روشن و واضح باشند. شما باید هدف
ها را ازداخل فصل ها استخراج کنید. مثلاً بگویید:
هدف من این است که بدانم چرا انقلاب مشروطه شکست خورد.
هدف من این است که بدانم فرق توندرا و تایگا چیست.
هدف من این است که بدانم درآینه های مقعر، افزایش فاصله ی کانونی چه تغییراتی
در تصویرایجاد می کند.
و . . .
همه ی این اهداف مشخص، جزیی و روشن هستند و به ذهن برنامه می دهند. اشخاصی
که قبل ازمطالعه با طرح پرسش هایی برای خود، ذهنشان را مشتاق و جستجوگرمی
کنند. درتمام لحظات مطالعه به دنبال جواب هستند و این هدفمندی ذهن باعث
می شود که به راحتی تمرکزحواس داشته باشید.
باید همیشه به خاطر داشته باشید که هرروز فقط برنامه ی همان روز را دنبال
کنید. هنگامی که شما درجستجوی یک هدف هستید، به اهداف دیگر نیزدست پیدا
می کنید.
شاید خیلی ازشما تگران باشید که اگربا یک هدف مشخص و جزیی پیش بروید، از
مطالب دیگرکه باید یاد بگیرید، بازبمانید. اما چنین اتفاقی نمی افتد. شما
چند سؤال طرح می- کنید تا ذهن خود را مشتاق و جستجوگرو متمرکزکنید. اهداف
دیگرخود به خود جذب شما می شود.
هدفداربودن ذهن هنگام مطالعه خیلی مهم است. آنقدرکه ما می گوییم :
یا مطالعه نکنید یا قبل ازآن برای ایجاد تمرکزحواس درمطالعه، هدف خود را
تعیین کنید.
|