نظام آموزشي كشورهاي جهان

• ملاحظات
• جمعيت
• تاريخچه آموزشي
• سياستهاي آموزشي
• ساختار آموزشي
• آموزش پيش دبستاني
• آموزش پيش دانشگاهي
• آموزش پايه
• آموزش همگاني
• آموزش ابتدايي
• آموزش متوسطه
• آموزش عالي
• آموزش غير رسمي
• آموزش از راه دور
• آموزش فني و حرفه اي
• آموزش بزرگسالان
• آموزش معلمان
• آموزش استثنايي
• طرح هاي آموزشي
• اصول و اهداف آموزشي
• الويتها و علايق آموزشي
• معضلات و اصلاحات آموزشي
• قوانين آموزشي
• هزينه هاي آموزشي

ساختار آموزشي > آموزش پايه

آموزش پايه

برنامه آموزش پايه شامل طيف وسيعي از فعاليت‌‌‌ها با هدف افزايش سطح و كيفيت آموزش ابتدايي، افزايش توجه عمومي به امر آموزش ابتدايي و بالا بردن سطح مدارس آموزش ابتدايي براي تبديل شدن به مراكز ياد گيري براي سطوح مختلف جامعه مي باشد.

اهداف كوتاه مدت آموزشي

از جمله مهمترين اهداف کوتاه مدت آموزش پايه مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:

1- گسترش آموزش هشت ساله ابتدايي

2- بالابردن كيفيت آموزش ابتدايي

3- كار آمد كردن سيستم آموزشي که از مهمترين آن ميتوان به فعاليت‌‌هاي مورد نظر ذيل اشاره نمود:

1- نصب آزمايشگا‌هاي كامپيوتر در تمامي مدارس ابتدايي

2- اطمينان از اين‌كه تمامي آموزگاران و بازرسان آموزش ابتدايي سواد كامپيوتري دارند

(ارائه برنامه هاي آموزشي با کمک كامپيوتر )

3- آموزش 18000 معلم كامپيوتر

4- تأسيس ساختمان و مدارس براي 3500000 دانش‌آموز جديد در سطح كشور

5- تجديد و احياء35000 مدرسه آموزش پايه در مناطق حومه

6- برگزاري کلاسهاي آموزش‌‌هاي ضمن خدمت مداوم براي معلمان، بازرسان و مديران

7- استخدام 1500 بازرس جديد

8- فراهم نمودن كتاب‌هاي درسي رايگان براي خانواده‌‌هاي نيازمند

9- تدارك امكانات آموزشي براي 30700 مدرسه حومه و مناطق فقيرنشين

10- فراهم سازي امكانات آموزش ضمن خدمت براي معلمين، بازرسين و مديران

11- احداث كتابخانه‌‌هاي مركزي در مدارس ابتدايي

12- احداث كتابخانه‌‌هاي كلاسي در مدرسه‌‌هاي روستايي

13- انتشار و توزيع كتب مرجع در ميان دانش آموزان

14- فراهم سازي امكانات دفتري براي كادر مدارس

15- فراهم سازي امكانات کمک آموزشي براي دانش‌آموزان

از طريق كار هماهنگ مدير كل آموزش ابتدايي و بخش آموزش ، فرم نتيجه ارزيابي‌احتياجات و امكانات آموزشي به 80 استان کشور فرستاده شد. اين فرم‌‌‌ها در راستاي نياز‌هاي مدارس ابتدايي حومه و مديريت مركزي مدارس ابتدايي تکميل گرديده و به مدير كل آموزش ابتدايي برگردانده مي شود. هم‌چنين در برنامه فوق، جمع كردن اعانه براي دانش‌آموزان نيز برنامه‌ريزي شده است. از اين رو، در اين مورد مذاكرات با سازمآن‌‌هاي دولتي علاقه‌مند ادامه دارد.

فعاليت ديگر«بخش آموزش» در رابطه با آموزش ضمن خدمت تحت برنامه آموزش پايه مي‌‌باشد. سمينار آموزش ضمن خدمت در اين ناحيه برنامه‌ريزي شده تا2856 بازرسي آموزش را با كامپيوتر آشنا كند. زمان اين فعاليت در مناطق مشخص به‌عهده استآن‌‌‌ها گذاشته شده و مكاتبات مربوط به برنامه‌‌‌ها و ليست مربوط به اتمام برنامه تا پايان آوريل به بخش آموزشي ضمن خدمت ارسال مي گردد.

ارتقاء كيفي آموزش پايه

از جمله مهمترين فاکتورهاي ارتقاء کيفي آموزش پايه مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:

-تبديل آموزش دو نوبته به برنامه آموزش عادي

-پايان دادن به آموزش چند پايه اي (مانند كلاس‌‌هاي روستايي كه دانش‌آموزان چند پايه در يك كلاس با يك معلم مي‌نشينند)

- گسترش برنامه ادغام مدارس روستايي و مدارس شبانه‌روزي در سراسر كشور

- رسيدن به ميزان ثبت نام صد درصد در مدارس ابتدايي

- كاهش تدريجي كلاس‌‌‌هايي با 30 دانش‌آموز در هر كلاس تا پايان سال 2000

- داخل كردن فن‌آوري اطلاعاتي در برنامه هاي آموزشي

- طراحي و تدوين مطالب جديد دركتاب‌هاي درسي

- فراهم نمودن آموزش‌‌هاي ضمن خدمت براي كادر آموزشي

- حمايت از دانش‌آموزان خانواده‌‌هاي بي بضاعت از طريق تخصيص کمک مالي در جهت افزايش نرخ تحصيلي آنان به آموزش پايه 8 ساله

ارزيابي‌تحصيلي

تجزيه و تحليل بازده تحصيلي برنامه آموزش پايه ,ابزاري اساسي در بررسي اجراي برنامه و پيشرفت كيفي آن خواهد بود.در اين راستاMEB به انجام تحقيقي از 70000 دانش‌آموز 500 مدرسه ابتدايي مبادرت نموده است. هدف از اين كار بررسي سطح پيشرفت تحصيلي دانش آموزان در4 زمينه تركي , علوم طبيعي، رياضيات و علوم اجتماعي بوده است. گفتني است که تحقيق فوق از سال 1999 بريادگيري كامپيوتر و زبان خارجي نيز مشتمل مي گردد.

بخش ارزيابي پيشرفت و تحقيقات آموزشي(EARGED)

از جمله مهمترين وظايف بخش ارزيابي پيشرفت و تحقيقات آموزشي مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:

1. طراحي سوالات امتحاني بوسيله بخش ارزيابي ‌و هماهنگ با تجزيه و تحليل دقيق مطالب درسي

هر سوال در مرحله آماده سازي حتي در كوچك‌ترين جزئيات مورد مباحثه قرار مي گيرد. پيشرفت دانش‌آموز كه بوسيله سوال سنجيده مي‌‌شود به وضوح توصيف و مشخص شده است. سوالات نه تنها شامل سوالات چهار جوابي شده ‌بلكه سوالت تشريحي را نيز شامل مي‌‌شود,كه دانش‌آموز براي جواب دادن به آن‌‌‌ها مجبور به نوشتن مي‌‌شود. بنابراين سعي بر اين بوده كه تمامي اطلاعات مربوط به‌پيشرفت تحصيلي دانش‌آموز مشخص شود.

2. آزمون سوالات بر روي گروهي انتخابي‌از دانش‌آموزان

تجزيه و تحليل آماري در مورد هر سوال در اين مرحله با دقيقترين جزئيات انجام و سوالاتي كه به نظر مشكل مي‌‌رسند در امتحان اصلي قيد نمي گردد. در نتيجه با معين شدن مشخصات فني سوالات ,كيفيت سوالات افزايش مي يابد.

دو خصوصيت فني كه در امتحانات بين المللي مطرح مي‌‌شود بوسيله اين امتحانات تا حد امكان ارضا شده است که از آن جمله مي توان به دو خصوصيت ذيل اشاره نمود:

الف) نمره امتحان بيان كننده پيشرفت دانش‌آموز با حداقل خطا باشد

ب) آيا نمره امتحان در واقع انعكاس جنبه‌‌هاي گيرايي مورد نظر در امتحان هست يا نه.

3. بررسي پيشرفت دانش‌آموز به‌عنوان موضوعي چند بعدي نه يك بعدي و تهيه سوالات امتحاني بر اين مبنا

به‌عنوان مثال در درس علوم طبيعي , دركنار سوالاتي كه دانش‌آموز مي‌‌تواند با استفاده از حافظه خود به آن‌‌‌ها جواب دهد ,گروه‌‌هاي ديگري از سوالات نيز مطرح مي‌‌شود تا مشخص شود كه آيا دانش‌آموز قادر است معناي يك نمودار را بدرستي در يابد يا متغير‌هاي كنترل را در يك آزمايش تشخيص دهد.به همين صورت در امتحان درس تركي ,مهارت‌‌هاي عقلي دانش‌آموز مانند درك يك متن يا فهميدن يك موضوع يك متن در كنار دانش‌وي از دستور زبان و معني لغت سنجيده مي شود.در پايان, گروه‌‌هاي متفاوت سوالات به‌طور جداگانه در هر گروه مورد بررسي قرار مي‌‌گيرد و به اين‌گونه نقاط قوت و ضعف دانش‌آموز در مهارت‌‌هاي ذهني متفاوت كشف مي‌‌شود. در كنار امتحانات بخش ارزيابي، هم‌چنين يك بررسي به وسيله فرم سوالات انجام مي‌‌دهد تا اطلاعات مشخص را در مورد ساختار خانوادگي دانش‌آموز , نگرش آن‌‌ها, عادات مطاله در آنان نحوه درس خواندنشان را به دست آورد. اين اطلاعات با نمره امتحان مورد استفاده قرار مي‌‌گيرد و به اين‌گونه عوامل تاثيرگذار بر سطح فراگيري تحصيلي دانش‌آموز مشخص مي‌‌شود.

4. برگزاري امتحانات در شرايطي كاملا استاندارد

اطلاعات جمع آوري شده از طريق بررسي و سوال از دانش‌آموزان طرحي كلي از ساختار خانوادگي دانش‌آموزان را بدست مي‌‌دهد ,فعاليت‌‌هاي درون كلاسي آن‌‌‌ها مشخص ‌‌شده وافكار و عقايد شان در مورد درس‌‌هاي علوم طبيعي فهميده مي‌‌شود. چنين اطلاعاتي هيچ‌گاه با چنين جامعيتي در مورد هيچ برنامه امتحاني ديگر جمع آوري نشده است.

آمار تحصيلي

نرخ افت تحصيلي

اين شاخص براساس داده‌‌هاي مدارس دولتي براي سال تحصيلي 97 ـ 1996 محاسبه شده است. هنگاميكه ارزش شاخص بررسي شد مشاهده شد كه ميزان متوسط تكرار يك كلاس از كلاس اول تا پنجم در سراسر كشور 7/5 درصد است. اين ميزان براي مذكر ومؤنث فرقي نمي‌كند. ميزان تكرار كلاس براي كلاس هشتم 7/2 درصد در كل (براي دختر و پسر)1/2 درصد براي دختران و 1/3 براي پسران است.

نسبت دانش‌آموزان به معلمين

تعداد دانش‌آموزان به معلمين در سال تحصيلي 99 ـ 1998 بطور متوسط1 معلم براي 30 دانش‌آموز در تمام كشور محاسبه شده است. گفتني است که اين تعداد در بخش خصوصي بر1 معلم براي 17 دانش آموز بالغ مي گردد.مطالعاتي براي پايين آوردن اين مقدار در بخش دولتي و حصول اطمينان از پخش عادلانه معلمين در دست انجام است.

اين تلاش‌‌‌ها شامل برنامه‌‌هايي براي استخدام 150000 معلم، بازرس و كادر اداري مدرسه توسط وزارت آموزش ملي به‌عنوان بخشي از برنامه آموزش ملي، در جهت افزايش ميزان ثبت نامي آموزش پايه مي‌شود. در اين راستا، MEB و دانشگاه‌‌‌ها به منظور بالابردن كيفيت آموزشي معلمين با يكديگر هم‌كاري مي‌كنند.گروه آموزشي به منظور جوابگويي به نياز به معلمين جديد در برنامه آموزش پايه دوباره سازماندهي شده است. ابتكاراتي شامل معرفي اموزش نوين انگليسي توسط هيئت آموزش عالي، آموزش پيش دبستاني و درجه بندي آموزگاران در حاليكه معلمين اضافي آموزش متوسطه به مقطع ابتدايي انتقال يافته‌اند صورت گرفته است. انتظار مي‌رود كه اين ابتكارات حدود 30000 معلم اضافي در 1998 و 50000 در 1999 و 70000 در سال 2000 را به هم‌راه داشته باشد در اين بين 17000 اموزگار داوطلب براي آموزش ابتدايي هر ساله از برنامه‌‌هاي تربيت معلم فارغ التحصيل خواهند شد.

MEB هم‌چنين تدبيراتي اتخاذ كرده كه اين امكان را براي آموزگاران بازنشسته فراهم مي‌كند تا بطور داوطلبانه به خدمت باز گردند.

MEB همزمان در جريان ايجاد تغييراتي چند در سياست‌‌هاي كادري خود است تا از توزيع منطقي آموزگاران اطمينان حاصل كند. انگيزه‌‌هايي نيز براي جذب معلمين جهت تدريس در مناطق فقير و حومه فراهم شده است. در اين راستا، قانون پرداخت اضافه حقوق متناسب با افزايش “بدي آب و هوا ”بين60 تا 150 درصد بوسيله دولت تصويب شده است.