New Page 1
ملاحظات جغرافيايي
کشور روسيه با 17075400 كيلومتر مربع وسعت به تنهايي بيش از 76 درصد خاك اتحاد
شوروي سابق را تشكيل ميدهد. و در حال حاضر نيز با اشغال حدود 5/11درصد خشكيهاي كره
زمين بزرگترين كشور جهان محسوب ميگردد. اگرچه 65 درصد خاك اين كشور در بخش آسيايي
قرار دارد،تنها 28 درصد مردم روسيه در اين نواحي زندگي ميكنند. اين سرزمين بيش
از160درجه طول جغرافياي و10منطقه زماني را در برگرفته و اختلاف ساعت در منطقه مسكو
با شرقيترين نقطه روسيه در شبهجزيره چوكچي و شبهجزيره ساخالين9ساعت است.سرزمين
پهناور روسيه رادرياهاي متعددي دربرگرفته كه از جمله عمدهترين آنها مي توان از
درياي بالتيك و خليج فنلاند در غرب، درياي سفيد، خليج پچورا، درياي كارا، درياي
بارنتس، درياي لاپتف، درياي سيبري شرقي، درياي چوكچي و اقيانوس منجمد شمالي در
شمال، درياي برينگ، دريي اخُتسك، درياي ژاپن و اقيانوس آرام در شرق، درياي سياه و
درياي خزر در جنوب نام برد. با وجود آنكه طول سواحل اين كشور به 653،37 كيلومتر
ميرسد، اما به لحاظ اينكه بيشتر سواحل آن در منطقه منجمد شمالي واقع گرديده و يا
درياهاي مرتبط با آن از طريق تنگههاي تحت كنترل سايركشورها به آبراههاي مهم متصل
است،اين کشور از وضعيت مطلوبي دربرقراري ارتباط دريايي آزاد با ساير كشورهاي جهان
برخوردار نيست. مرزهاي اين كشور بالغ بر139،20كيلومتر است.بخش اروپايي روسيه عمدتاً
جلگهاي و هموار است. بلندترين نقطه روسيه، قله البروس با 642،5 متر ارتفاع در شمال
قفقاز در جمهوري آستياي شمالي و نزديكي مرز گرجستان واقع گرديده است كه در عين حال
بلندترين نقطه اروپا نيز محسوب ميگردد. كوههاي اورال كه در امتداد شمالي - جنوبي
واقع گرديده است حد ميان اروپا و آسيا را تعيين نموده و بلندترين نقطه آن قله
نارودا تنها 885،1 متر ارتفاع دارد. تمامي قسمت آسيايي روسيه را سرزمين پهناور
سيبري در برگرفته است. شبكه گستردهاي از رودهاي پر آب در روسيه وجود دارد كه علاوه
بر تأمين آب آشاميدني، سدهاي برق آبي فراواني بر روي آنها احداث شده است.
از جمله مهمترين رودهاي عمده بخش اروپايي روسيه مي توان از ولگا با 690،3
كيلومتر طويلترين رود اروپا ، رود دون با نام قزاقهاي دون ، رود دنيپر، رود نمان،
رود نوا ، رود لينا و رود پچورا نام برد. بلندترين رود روسيه يني در بخش آسيايي
اين كشور جريان دارد. درياي خزر نيز كه بزرگترين درياچه جهان محسوب ميگردد در
مرزهاي جنوبي اين كشور قرار دارد.درياچه بايكال با 140،34كيلومتر مربع وسعت
بزرگترين درياچه روسيه، عميقترين درياچه جهان (با 1740 متر عمق) و بزرگترين درياچه
آب شيرين کشور به شمار مي آيد. 20 درصد آب شيرين درياچههاي جهان در اين درياچه
ذخيره شده است.
پوشش گياهي روسيه را در شماليترين مناطق توندرا و در جنوب تايگا تشكيل ميدهد
كه يك سوم جنگلهاي جهان در اين نواحي قرار دارد. آب و هواي روسيه عمدتاً قارهاي
خشك همراه با زمستانهاي سرد است. ميزان درجه حرارت در نواحي شمال شرقي سيبري در
زمستانها تا 70 درجه زير صفر نيز ميرسد. ميانگين دماي تابستان از 6درجه تا 20 درجه
بالاي صفر است. ميزان بارندگي از متوسط تا كم در تغيير بوده و بويژه در نواحي داخلي
چندان قابل پيشبيني نيست.
نام رسمي: فدراسيون روسيه
|
اميد به زندگي: زنان 72 سال، مردان 62 سال (سال 1998)
|
نام محلي: روسيا
|
توزيع سني:14 – 0 سال: 23 درصد، 64 – 15 سال: 66 درصد
|
پايتخت: مسكو
|
جمعيت شهري: 74 درصد
|
ميزان بيكاري: 1998: 1/3 درصد
|
زبان رسمي: روسي
|
روز ملي: 12 ژوئن
|
واحد پول: روبل روسيه برابر با 100 كوپك
|
مساحت: 17075400 كيلومتر مربع
|
توليد ناخالص ملي: 000،000،546،479 دلار
|
جمعيت: 150000000 نفر
|
توليد سرانه ناخالص ملي: 1992: 2680 دلار
|
تراكم جمعيت: 7/8نفردركيلومتر مربع
|
نرخ تورم: 1999: 40 درصد
|
رشد سالانه جمعيت: منفي
|
نيرويكار:صنعت:37درصد،كشاورزي:5/12درصد،خدمات:5/50 درصد
|
ملاحظات سياسي
کشور روسيه داراي21جمهوري خودمختار،49استان،6خطه و2شهرخودمختارمسكو و
سنتپترزبورگ است. در شهر مسكو پارلمان و دوماي كشوري و مجلس سنا و شوراي فدراسيون
فعاليت دارند. علت اينكه اين دو شهر خودمختار هستند اين است كه از نظر مساحت و
جمعيت با ساير مناطق قابل مقايسه بوده و از آنجا كه اين دو شهر در دوران مختلف
پايتخت بودند از اهميت خاصي برخوردار گرديده و به عنوان مناطق خودمختار معرفي
گرديده اند.طي مي سال 2000، بنا بر پيشنهاد ولاديمير پوتين، کشور روسيه در روز 31
ماه مه سال 2000 به 7 منطقه به شرح ذيل تقسيم گرديد :
ـ منطقه شمال غربي (مركز- سنتپترزبورگ )
ـ منطقه مركزي(مركز- مسكو)
ـ منطقه رود ولگا(مركز- نيژنينوگورود)
ـ منطقه شمال قفقاز(مركز- رستوف - دن)
ـ منطقه خاوردور(مركز- خاباروفسك)
ـ منطقه اورال(مركز- يكاترينبورگ)
ـ منطقه سيبري(مركز- نووسيبيرسك)
پس از فروپاشي اتحاد جماهيرشوروي، كشور روسيه به عنوان بزرگترين كشور
تشكيلدهنده شوروي، در بيشتر موارد حقوقي و سياسي جايگزين آن گرديد.قانون اساسي
روسيه در رفراندوم 12دسامبر سال 1993 با 58 درصد آرا به تأييد عمومي رسيده و طبق آن
حكومت اين كشور جمهوري فدراتيو مياشد. قوه مقننه يا مجلس فدرال از تركيب شوراي
فدراسيون با 178عضو و دوماي كشوري با 450 عضو تشكيل ميگردد. نيمي از اعضاي دوما از
طريق انتخابات مستقيم در حوزههاي انتخابي منطقهاي به مجلس راه يافته و نيم ديگر
بر اساس فهرستهاي حزبي برگزيده ميشوند.فدراسيون روسيه به عنوان يكي ازچهار جمهوري
اصلي بنيانگذار اتحاد جماهير شوروي در سال 1991 رأي به انحلال شوروي داد و سپس
همراه با روسيه سفيد (بيلوروسي) و اوكراين نقش اصلي را در تأسيس اتحاديه جامعه
كشورهاي مستقل مشترك المنافع برعهده داشت. فرماندهي كل قوا به عهده شخص رئيسجمهور
است. فرو پاشي اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي (USSR)كه در آستانه دهه آخر قرن گذشته
صورت گرفت سبب پيدايش 15كشور جديد در نقشه سياسي دنيا گرديد كه بزرگترين آن
فدراسيون روسيه) Russia ) مي باشد. فدراسيون با 89 تبعه يا قدرت محلي بوده و شامل
21 جمهوري،52 استان خود مختار 6كريس و10كروگ خود مختار ميباشد. در روسيه 1095شهر
وجود دارد. روسيه كشوري چند مليتي متشکل از150مليت جداگانه ميباشد.اين کشور قرن
بيستم را بيشتر در نظام كمونيستي طي كرده و افراد روسي در حال و هواي تشكيل فضاي
جامعه بازاري دمكراتيك قرار داشته اند. تغييرات اساسي در جنبه هاي سياسي، اقتصادي و
اجتماعي اعمال گرديده است.نقش آموزش و پرورش در فراهم سازي اصلاحات اقتصادي جامعه و
رونق حياتي كشور و جامعه پي در پي مورد توجه بوده و موضوع مورد بحث آكادميهاي عمومي
در زمينه مفاهيم متعدد ميباشد.
اهداف مدرنيزه سازي اجتماعي- فرهنگي کشور
انتقال از سيستم توتاليتارين به جامعه اي باز بر اساس اصول دمكراسي و ارزشهاي
مشترك انساني
انتقال از اقتصاد توزيع دولتي سرمايه به بازار آزاد
ايجاد جامعه شهري و پرورش و توسعه انستيتوهاي عمومي
انتقال از جامعه صنعتي به جامعه فراصنعتي
انتقال از ايدئولوژي منابع انساني به ايدئولوژي سرمايه انساني
جمهوريهاي فدراسيون روسيه
نام جمهوري
|
مركز
|
موقعيت جغرافيايي
|
جمعيت(هزارنفر)
|
مساحت(كيلومترمربع)
|
آديغه
|
مايكوپ
|
شمال قفقاز
|
442
|
7600
|
گورني آلتاي
|
گورنو-آلتايسك
|
جنوب سيبري
|
198
|
92600
|
اودمورتيا
|
ايژفسك
|
كرانه رود ولگا
|
1637
|
42100
|
بورياتيا
|
اولان اوده
|
در جنوب روسيه
|
1059
|
351300
|
تووا
|
قزل اردو
|
در غرب بوريات
|
306
|
170500
|
خاكاس
|
آباكان
|
غرب رود ينيسي
|
581
|
61900
|
ساخا (ياكوت)
|
ياكوتسك
|
در سيبري شرقي
|
1093
|
3103200
|
كارليا
|
پطروزاودسگ
|
درهمسايگي فنلاند
|
800
|
172400
|
كالميكيا
|
اليستا
|
در ساحل رود ولگا
|
327
|
76100
|
كومي
|
سيكتيفكار
|
درغرب كوههاي اورال
|
1255
|
415900
|
ماري
|
يوشكار –اولا
|
مركز روسيه
|
762
|
23200
|
موردووي
|
سارانسك
|
بخش اروپاي روسيه
|
964
|
26200
|
جمهوريهاي مسلماننشين
نام جمهوري
|
مركز
|
موقعيت جغرافيايي
|
جمعيت(هزار نفر)
|
مساحت (كيلومتر مربع)
|
اوستياي شمالي
|
ولادي قفقاز
|
شمال قفقاز
|
695
|
8000
|
باشقيرستان
|
اوفا
|
در ساحل ولگا
|
4008
|
143600
|
تاتارستان
|
قازان
|
در ساحل ولگا
|
3696
|
68000
|
چچنيا
|
گروزني
|
شمال قفقاز
|
-
|
-
|
چوواش
|
چبوكساري
|
مركز روسيه
|
1353
|
18300
|
داغستان
|
ماخاچ قلعه
|
در غرب درياي خزر
|
1890
|
50300
|
قرهچاي چركسيا
|
چركسك
|
شمال قفقاز
|
431
|
14100
|
كاباردابالكاريا
|
نالچيك
|
شمال قفقاز
|
784
|
12500
|
ملاحظات اقتصادي
اقتصاد روسيه به ويژه در بخش اروپايي آن تا اواخر قرن نوزدهم(همزمان با آغاز
انقلاب صنعتي در اروپا) بر پايه كشاورزي قرار داشت.بعدها روند تكاملي اقتصاد اين
كشور به واسطه جگ جهاني اول و جنگهاي داخلي متعاقب آن دچار وقفه گرديد. استالين
پايههاي پيشرفت صنعتي مدرن را بنيان نهاد. با اجراي بازار آزاد، اقتصاد روسيه با
وضعيت بغرنجي روبرو گرديد.از طرفي نهادها و روابط اقتصادي سابق از ميان رفت و از
سوي ديگر سيستم جديد نيز هنوز استقرار نيافته بود؛ در نتيجه افت توليد در بيشتر
بخشهاي اقتصاد حاكم گرديد. پس از فروپاشي شوروي، دولت روسيه مالكيت خصوصي زمين را
كه در دوران شوروي وجود نداشت برسميت شناخت. تا سال 1993،بالغ بر260 هزار شركت در
بخش كشاورزي فعاليت داشتند كه 5 درصد توليدات كشاورزي را تأمين مينمودند.دامپروري
نيز در روسيه از تنوع بسياري برخوردار بوده و بر پرورش گاو، گوسفند و بز تا گوزن
شمالي مشتمل مي گردد. همچنين ناوگان صيادي روسيه در آبهاي وسيع و گسترده اطراف اين
كشور فعال داشته و يكي ازبزرگترين ناوگانهاي جهان در نوع خود محسوب ميگردد.روسيه
از لحاظ معادن نيز از ذخاير با ارزشي ازسنگهاي معدني فلزي و غيرفلزي برخوردار
است.اين کشور از نظر منابع تأمين سوخت و انرژي نيز بسيار غني است و نفت منبع اصلي
صادرات آن محسوب ميگردد.از زمان تأسيس اتحاد جماهيرشوروي تأكيد زيادي برگسترش
صنايع سنگين صورت ميگرفت و به توليد صنايع سبك و مصرفي اهميت چنداني داده
نميشد.اين در حاليست که درسالهاي پس از فروپاشي اتحاد شوروي توجه بيشتري به صنايع
سبك و به ويژه به صنايع توليد كالاهاي مصرفي و خانگي معطوف گرديد. واحد پول رسمي
روسيه روبـل واجـزاي آن كپك ميباشد.هر روبل نيز معادل 100 كپك است.درآمد بودجه
عمومي دولت روسيه در سال 1992 بالغ بر 285،3000،000 روبل(به تاريخ 31 ماه مه
سال2000 هر دلار برابر 10،28 روبل است) و هزينههاي آن نيز بر 000،600،111،3
روبل(دلار 10،28 روبل) بالغ مي گردد. توليد ناخالص داخلي در سال 1993 بالغ بر
300،162 ميليارد روبل(هر دلار 10،28 روبل) گزارش شده است كه نسبت به سال 92 با
كاهشي معادل 12 درصد مواجه بوده است.روسيه از شبكههاي حمل و نقل وسيعي برخوردار
است كه شامل راهآهن، جادهها، شبكه رودهاي قابل كشتيراني و كانالها است. مهمترين
عامل ارتباطي بخش اروپايي روسيه با نواحي شرقي و به ويژه خاور دور روسيه خطآهن
سراسري سيبري است.رود ولگا بوسيله كانال ولگا-درياي خزر را به درياي سياه متصل
ميسازد. طول خط راهآهن روسيه به 79،860 كيلومتر است كه 365،37 كيلومتر آن برقي
شده و طول راههاي اتومبيلرو نيز000،893 كيلومتر(طي سالهاي 1999-1998) است. شركت
هواپيمايي روسيه آئروفلوت پرواز به بيش از 103كشور جهان را امکان پذير ساخته است.
ساختار توليد ناخالص داخلي و نيروي كار
-
|
درصدنيروي كار
|
نيروي كار(نفر)
|
درصد كل ارزش
|
توليدناخالص داخلي(ميليون روبل)
|
كشاورزي
|
5/13
|
9970000
|
16
|
100200
|
صنايع،معادن.تسهيلات عمومي
|
3/27
|
20117000
|
4/36
|
228100
|
ساختمان
|
6/14
|
10778000
|
1/9
|
57300
|
حمل و نقل و ارتباطات
|
8/7
|
5750000
|
9/6
|
43100
|
بازرگاني،امورمالي،خدمات دولتي و ارتش
|
8/30
|
22758000
|
26
|
162900
|
ساير موارد
|
6
|
4436000
|
6/5
|
34700
|
جمع
|
100
|
73809000
|
100
|
626300
|
معضلات اقتصادي
كاهش حجم توليد طي سالهاي گذشته
عدم اعمال تغييرات عمده ساختاري در توليد و افت20درصدي در اين راستا
عدم فراهم سازي محرك لازم براي توسعه توليد به واسطه اجراي فرايند خصوصي سازي و
مالكيت مشاركتي بطور عملي
قطع توليد خام داخلي بيواسطه افت محصول
قطع تخصيص بودجه هاي دولتي در عرصه اجتماعي من جمله آموزش
کاهش استاندارد زندگي و افزايش نرخ بيكاري
افزايش فاصله طبقات اجتماعي
افزايش بي عدالتي درتوزيع استانداردهاي زندگي
كاهش جمعيت به واسطه مهاجرت اجباري
طي سال 1994-1992، رشد مهاجرت جمعيت با متوسط 470هزارنفر درسال افزايش يافت. اين
در حاليست که نرخ مذکور طي سال 2000 به 180 هزار و طي سال 2005 به 115 هزار نفر
کاهش خواهد يافت.فرايند وقوع مهاجرت طبيعي جمعيت روسيه در آينده نزديك ميتواند
منجربه تغييرات ساختارسني گردد.
بدين قرارتعدادكودكان زيررده سني16سال براي دوره 2005 – 1997 8/7 ميليون كاهش
خواهد داشت. علاوه براين افزايش سن جمعيت قابل استخدام 9/4 ميليون نفرمي باشد. با
توجه به ديدگاه مشخص تغييرات درجمعيت مهاجروطبيعي براي 2005 –1998جمع تعداد جمعيت
روسيه از 1/147ميليون طي سال1997 به 1/145 ميليون طي سال 2000 و بر1/143ميليون نفر
طي سال 2005 بالغ خواهد گرديد.
ملاحظات علمي
100% مردان و 97% زنـان بالاي 15 سال بـاسواد مي باشند.مردم روسيه مردمي بـا
فرهنگ و بـا مطالعه بوده و كتاب و كتابخاني از رواج خوبي در ميان مـردم برخوردار
است. توجه عمومي به خريد كتاب و نشريات نيز چشمگير است.دراكثرمـحـلات شهر كتابخانه
هاي ويزه کودکان و فروشگاه هاي كتاب نسبتا بزرگ وجود دارد. عـادت مردم بـه مطالعه
حتي در وسايل نقليه ودر ترددهاي شهري نيز بخوبي آشكار است.
تاسيسات مراکز آموزش عمومي فدراسيون روسيه بر مبناي مناطق مختلف کشور
|
مناطق شهري
|
مناطق حاشيه اي
|
تعداد کل
|
|
96-95
|
98-97
|
96-95
|
98-97
|
96-95
|
98-97
|
تعداد کل مدارس کشور به استثناي مدارس استثنايي
|
18702
|
19154
|
46816
|
46051
|
65518
|
65205
|
مدارس فاقد اتاق كاري
|
2390
|
2683
|
11311
|
11550
|
13701
|
14233
|
مدارس برخوردارازانفورماتيك پايه وتكنولوژي كامپيوتر
|
12151
|
12655
|
11994
|
12369
|
24145
|
25024
|
مدارس برخوردار از سالن ورزشي
|
17079
|
17462
|
25715
|
26289
|
42794
|
43751
|
مدارس برخوردار از استخر شنا
|
866
|
945
|
134
|
186
|
1000
|
1131
|
مدارس برخوردار از امکانات مجهز کتابخانه اي
|
18392
|
18903
|
45551
|
44377
|
63943
|
63280
|
دانشآموزان برخوردار از تغذيه گرم در مدارس
|
3/9
|
52/8
|
64/4
|
37/4
|
99/13
|
89/12
|
مدارس نيازمند تعميرات اساسي
|
7534
|
7835
|
15642
|
16348
|
23176
|
28183
|
مدارس مواجه با شرايط نامناسب
|
967
|
1254
|
3186
|
2964
|
4153
|
4218
|
مدارس برخوردار از سيستم حرارت مركزي
|
17642
|
18048
|
28890
|
28765
|
46532
|
46813
|
مدارس برخوردار از سيستم فاضلاب
|
16748
|
17244
|
16313
|
16761
|
33061
|
44005
|
|