استان تهران

استان تهران

محیط طبیعی ( موقعیت و وسعت)

استان تهران با وسعتی حدود 18814 کیلومتر مربع بین 34 تا 5/36 درجه عرضی شمالی و 50 تا 53 درجه طول شرقی واقع شده است . این استان از شمال به استان مازندران ، از جنوب به استان قم ، از جنوب غرب به استان مرکزی ، از غرب به قزوین و از شرق به استان سمنان محدود است .

آب وهوا :

در نواحی مختلف استان تهران به علت موقعیت ویژه جغرافیائی آب و هوای متفاوتی شکل گرفته است . سه عامل جغرافیائی در ساخت کلی اقلیم استان تهران نقش موثری دارد :

کویر یا دشت کویر : باعث عوامل منفی تاثیر گذاری بروی هوای استان تهران هستند .

رشته کوههای البرز : باعث تعدیل آب و هوا می شوند .

بادهای مرطوب و باران زای غربی : باعث تعدیل در گرمای سوزان بخش کویری می شوند .

اقلیم ارتفاعات شمالی : آب و هوایی مرطوب و نیمه مرطوب و سردسیر با زمستانهای بسیار سرد و طولانی دارد

اقلیم کوهپایه : دارای آب و هوایی نیمه مرطوب و سردسیر و زمستانهایی به نسبت طولانی است .

اقلیم نیمه خشک و خشک : با زمستانهای کوتاه و تابستانهای گرم در ارتفاعات کمتر از 2000 متر واقع شده است .

پیشینه تاریخی :

منطقه تهران که در شمال غرب فلات مرکزی ایران قرار گرفته از زمان های دور و ادوار پیش از تاریخ منطقه ای مسکونی بوده و رد پای فرهنگهای پیش از تاریخی را در گوشه و کنار آن می توان سراغ گرفت . دشت تهران حراقل از نیمه دوم هزاره دوم تا به امروز مسکونی بوده است . از زمانی که شهر تهران در سال 1200 ه . ق توسط آقا محمد خان قاجار به پایتختی ایران برگزیده شد تا به امروز حوادث بی شماری را به خود دیده است .

جمعیت تهران :

جمعیت استان تهران در سال 1379 در حدود 11.647.103 نفر برآورده شده است . از این تعداد 10.159.768 نفر در نقاط شهر ری ( 23/87 در صد کل استان ) و 1.487.335 نفر در مناطق روستائی ( 77/12 در صد کل استان )  زندگی می کنند . نرخ رشد جمعیت بین سالهای 70 تا 73 در کل استان 7/2 در صد ، در مناطق شهری ، 8/3 در صد و در مناطق روستایی 7/3 در صد بوده است . در توزیع شهرستانی جمعیت ، بیش از نیمی از جمعیت استان در شهرستان تهران ساکن هستند ( 73/57 در صد جمعیت کل استان )  و شهرستان کرج با 1.120.543 نفر ( 62/9 در صد کل جمعیت استان ) در مرتبه دوم قرار دارد . بالاترین نرخ رشد جمعیت بین سالهای 70 تا 73 را شهرستان شهریار با 8/11 در صد داشته است .

نژاد :

تمدن هایی که در حوزه استان تهران از دیر باز وجود داشته اند نشانه هایی از سکونت و پیدایش تمدنهای این منطقه را نشان می دهند در این میان ( چشمه علی ) ری که مربوط به 6200 سال قبل است از اهمیت ویژه ای برخوردار است . گروهی که بیش از 6000 سال پیش در این حوزه ساکن بودند از اولین اقوام و نژادهای بومی منطقه محسوب می شوند تمدنی که توسط این اقوام در چشمه علی ری متولد شد و رشد کرد بسیار قدرتمند بود و با نفوذ به خارج از حوزه چشمه علی مانند ساکنان تپه سیلک ، قره تپه شهریار ، موشلان تپه اسماعیل آباد ، تپه حصار دامغان و تپه آنو و نمازگاه در ترکستان وشرق ایران تا بلوچستان ، کمکم توانست بر دیگر اقوام تأثیر گذارد و آنها را جذب قدرت و عظمت خود نماید .

زبان :

زبان اصلی مردم تهران و استان تهران ، فارسی است . اما در بعضی نقاط زبانهای محلی نیز دیده می شود که در مجموع از لهجه های فارسی محسوب میشوند . به طور کلی زبان و گویشهای دیگری مانند آذری ، گیلکی ، لری ، مازندرانی و.... نیز به دلیل مهاجرت ها به ان افزوده شده است . بر اساس سرشماری 1365 در حدود 1/98 در صد از جمعیت استان به زبان فارسی تکلم می کنند که این نسبت در نقاط شهری 3/98 و در نقاط روستایی 8/96 در صد است .

مذهب :

آثار پیدا شده از عهد قدیم در ری و پهنه تهران بزرگ نشاندهنده اعتقادات مزداپرستی و زردشتی گری ساکنان منطقه و آداب و رسوم رایج در میان آنهاست . با ظهور اسلام و فتح ری در سال 22 ه . ق اندک اندک مردم منطقه به دیانت اسلام گرایش یافتند و از همان آغاز با پیدایش فرق و مذاهب گوناگون در اسلام شیعه و سنی در کنار هم زندگی کرده