درگذشتههاي نه چندان دور، در جوامع اروپايي و آمريكاي شمالي، داشتن پوست برنزه نمادي از طبقه كارگر و فرودست بود كه به علت كار در مزرعه به صورت طبيعي از پوستي تيرهتر نسبت به اشراف و مردمان شهري برخوردار بودند. گذشت زمان و گرايش مدسازان و پيروان آنها به ايجاد چهرههاي جديد در حوالي سال 1920 منجر به زيبا شناخته شدن پوست برنزه شد و در همين زمان بسياري از مدسازان و طراحان جهاني آن را به عنوان نمادي از زيبايي معرفي كردند. اما زيبائي به چه قيمتي؟
اشعههاي مرگآور
پوست بدن عضو جالب و شگفت انگيزي است كه بدن را در مقابل گرما، سرما، جراحت و عفونت حفاظت ميكند، باعث ميشود بدن آب و چربي ذخيره كند و ويتامين D توليد كند. مانند بسياري ديوارهها و سنگرهاي مستحكم ديگر، پوست نيز طوري ساخته شده كه بتواند در مقابل بسياري از آسيبها مقاومت كند، اما اين عضو مستحكم در مقابل يك چيز بسيار آسيب پذير: است نور خورشيد.
نور خورشيد حاوي اشعه ماورا بنفش است. با تابش حد معيني از اشعه ماورا بنفش، دي.ان.اي موجود در پوست دچار آسيب ميشود و دقيقا به همين علت است كه هر كس در معرض نور خورشيد قرار گيرد بالقوه در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست خواهد بود. سرطان پوست يكي از شايعترين انواع سرطان در جهان است كه در آمريكا هر سال بيش از يك ميليون نفر را مبتلا ميكند. تقريبا نيمي از آمريكايي ها كه به 65 سالگيميرسند، دچار سرطان پوست شدهاند و اين ارقام به طور سرسامآوري در حال افزايش است
. پيشبيني ميشود در سال 2006 متجاوز از 10 هزار و450 نفر تنها در ايالات متحده جان خود را در اثر سرطان پوست از دست بدهند، و اين به معني افزايش 6 درصدي ظرف 4 سال گذشته است. يكي از عللي كه خود امريكاييها به آن اشاره ميكنند اين است كه سرگرميها و اوقات فراغت مردم در حال تغيير است و مردم وقت بيشتري را در ساحل دريا و زير نور خورشيد ميگذرانند. امروزه برنزه كردن پوست، خانمهاي زيادي را وادار به نشستن در آفتاب ميكند.
اين سرطان در گذشته معمولاً در افراد بالاي 50 سال بروز ميكرد ولي اكنون در بين افراد زير 40 سال در حال شيوع است.موارد ابتلا به سرطانهاي شايع پوست در سال 1975 از هر 100 هزار زن زير 40سال، 13 مورد بوده كه اين تعداد در سال 2003، به 32 مورد افزايش يافته است.
محققان دليل افزايش اين نوع سرطان را علاقهزنان به حمام آفتاب براي برنزه شدن پوستشان اعلام كردند. سري به استخرهاي روباز بزنيد. عده كساني كه در آب در حال شنا كردن هستند تقريباً 20 درصد افرادي است كه استخر را به عنوان سرگرمي تابستاني خود برگزيدهاند!
استعدادهاي درخشان
مطالعات نشان ميدهند، بعضي اشخاص آمادگي ژنتيكي بيشتري براي ابتلا به سرطان پوست دارند. بسياري از پزشكان اعتقاد دارند ارتباطي ميان آفتاب سوختگيهاي مكرر و سرطان پوست وجود دارد؛ وقتي جوانيد از آفتاب سوختگي دوري كنيد، تا هنگام پيري از ابتلا به ملانوما، يكي از سرطانهاي شايع پوست، جان سالم بدر ببريد. آنهايي كه پوست روشن دارند آسيبپذيرترند، اما اين به آن معني نيست كه افراد با پوست تيره تر در معرض خطر نباشند.
كساني كه در قسمتي از بدنشان كك و مك دارند، قبل از برنزه شدن دچار سوختگي ميشوند، افرادي كه به طور طبيعي داراي موهاي قرمز يا چشماني به رنگ آبي، سبز يا خاكستري هستند، يا داراي خال و به ويژه خال گوشتي هستند و يا پوستشان به راحتي ميسوزد و از نظر خانوادگي سابقه داشتن سرطان در خانواده را دارند، افرادي هستند كه بايد بيشتر مراقب باشند.
برنزه شدن با شيمي
چندي پيش در يك بروشور تبليغاتي مطلبي نوشته شده بود با اين مضمون:
براي اينكه پوست برنزه جذابي داشته باشيد انتخاب با شماست. يا پوست خود را در معرض پرتو مضر خورشيد قرار دهيد يا اينكه بوسه درخشان خورشيد را از دست بدهيد، اما شما يك گزينه ديگر هم داريد؛ محصولات برنزه كننده بدون آفتاب.
محصولات برنزهكننده بدون آفتاب كه <تمديدكنندههاي برنزگي> نيز ناميده ميشوند قادرند به پوست شما ظاهري برنزه بدهند بدون اينكه نياز باشد پوست خود را در معرض اشعههاي ماوراءبنفش قرار دهيد. گرچه اين محصولات ايمن تلقي مي شوند اما معمولاً بسته به اينكه چگونه مصرف و استعمال شوند خطراتي به همراه خواهند داشت.
ماده موثر در اغلب اين محصولات <ديهيدروكسي استون> است كه تنها رنگ افزودني تا‡ييد شده توسط سازمان غذا و داروي آمريكا براي استفاده در اين محصولات است. ديهيدروكسي استون زماني كه روي پوست استعمال مي شود، در بيروني ترين لايه پوست با سلولهاي مرده واكنش نشان داده و موقتاً ظاهر پوست را تيره ميكند. اين رنگ با آب شسته نميشود اما تدريجاً در حالي كه سلولهاي مرده پوست، پوسته پوسته مي شوند ازبين مي رود. در بيشتر موارد بعد از 5 تا 7 روز رنگ كاملاً از بين ميرود.
انواع بسياري از اين محصولات شامل لوسيون، كرم، ژل و اسپري براي استفاده خانگي موجود است.نتايج استفاده از موارد فوق بعد از تقريباً يك سال نمايان شده و تيره شدن رنگ پوست طي 8 يا 24 ساعت مشهود ميشود.
برخي محصولات حاوي سه رنگ هستند كه پوست را بلافاصله تيره مي كنند. انتخاب با خودتان است.اگر واقعاً دوست داريد برنزه شويد، مي توانيد اين راه را نيز امتحان كنيد.اما به نظر ميرسد كه اين روش به علت عدم شباهت رنگ پوست قهوهاي مايل به نارنجي حاصل از استفاده آن با رنگ برنزه حاصل از نورخورشيد نتوانسته محبوبيت چنداني به دست بياورد.
اما راه ديگري كه اخيراً رواج يافته استفاده از پديده آفتاب مصنوعي است كه هر ساله بيش از 22 ميليون مشتري را به سالنهاي موسوم به سولاريوم مي كشاند. در اين روش كه از اواسط دهه 70 ميلادي رواج قابل توجهي به خصوص درآمريكا پيدا كرد، پوست را در معرض اشعه ماوراء بنفش لامپهاي ماوراءبنفش قرار ميدهند. واكنش طبيعي پوست در برابر اين اشعه همانطور كه مي دانيد توليد عنصر ملانين است كه توليد زياد آن منجر به تيرگي پوست ميشود.
سولاريوم، علاوه بر مسئله خطر سرطان پوست، پيامد احتمالي اعتياد را به همراه دارد زيرا براساس مطالعات پزشكي اشعه ماوراءبنفش اين لامپها منجر به توليد عنصر اندورفين در خون ميشود كه اين عمل نوعي حالت نشئگي را در شخص ايجاد مي كند.
از شك تا واقعيت
افراد با پوست روشن، نسبت به سرطان پوست آسيبپذيرترند، ولي اين به آن معني نيست كه سبزهها در معرض خطر نباشند. در صورت ابتلا به سرطان پوست، چنانچه زود تشخيص داده و درمان آغاز شود. ميتوان آن را بهطور قطع معالجه كرد. بنابراين بسيار خوب است كه علايم اوليه سرطان پوست را بشناسيد.
علامت بارز سرطان پوست، از جمله ملانوما اين است كه در يك زگيل يا هر نوع برآمدگي پوستي تغييري مشاهده ميشود و يا ظاهر يك زگيل نامتقارن ميشود يا اينكه جوش تغييررنگ ميدهد، يا ترشحدار ميشود و يا دچار خونريزي ميشود. البته براي تشخيص قطعي لازم است بيوپسي بهعمل آيد.
علايم ديگري كه مي تواند ما را راهنمايي كند از اين قرار است:
زخمهاي بازي كه خونريزي در آن پس از 3 هفته يا بيشتر ترميم نيافته باشد.
لكه سرخ يا حساسيتي كه ممكن است حالت خشكي، درد و يا خارش داشته و بهبود نيابد.
برآمدگي شفافي كه به رنگ صورتي، قرمز و سفيد است و يا در افراد با پوستهاي تيره به رنگ قهوهاي و سياه نمايان شود كه گاهي با خال اشتباه گرفته ميشود.
لكه صورتي كه با حاشيه بر آمده و فرو رفتگي خشك در مركز آن همراه است در اين مورد با رشد لكه، رشتههاي نازك رگهاي خوني ممكن است بر سطح آن ايجاد شود.
رشد ضايعه زگيل مانند كه حالت خشكي پيدا كرده و خونريزي كند.
لكه فلس مانند با حاشيه نامنظم كه ممكن است حالت خشكي و خونريزي داشته باشد.
زخم بازي كه خونريزي داشته و يا خشك شده و براي مدت طولاني بهبود نيافته باشد
. وجود تودهاي برآمده كه مركز آن فرو رفته و خونريزي ميكندكه چنين تودهاي ممكن است سريع بزرگ شود. در صورت وجود هر يك از اين علايم حتماً در اولين فرصت به يك متخصص پوست مراجعه كنيد.
سرطان؛ هرگز
مهمترين روش پيشگيري اين است كه ميزان تابش اشعه ماوراءبنفش را كه از طريق نور خورشيد يا چراغهاي برنزه بر پوست ميتابد محدود كنيد.
در اوقاتي كه براي ساعتهاي طولاني در معرض تابش آفتاب هستيد حتما از كرم ضد آفتاب استفاده كنيد. از آفتاب اواسط روز (از ساعت 11 صبح تا 3 بعد از ظهر) از طريق پوشيدن كلاه و دستكش بلند دوري كنيد. از كرمي با عامل ضد آفتاب يا SPF با قدرت 15 تا 30 استفاده كنيد.
مطالعات نشان دادهاند استفاده از كرم ضد آفتاب با قدرت >SPF 45< حتي ميتواند اثر منفي داشته باشد زيرا افرادي كه از كرمي با اين قدرت استفاده ميكنند، معمولاً بعد از يك بار استعمال ماجرا را فراموش كرده وزير نور آفتاب به گردش ادامه ميدهند؛ در حالي كه افرادي كه از كرم >SPF 15-30< استفاده كردهاند، به استعمال مجدد آن مبادرت ميكنند.
نكته ديگر اينكه SPF حقيقي هر ضدآفتاب در صورتي اعمال ميشود كه به ميزان 2 ميليگرم از آن بر روي هر سانتيمتر مربع از پوست استفاده شود.
با همه اين اوصاف بايد توجه داشته باشيد كه حتي ماليدن روغن ضدآفتاب و پوشيدن كلاه نيز شما را مجاز به مواجهه طولاني با آفتاب نميكند. دوري از نور شديد و مداوم خورشيد، كليد حفظ سلامت شماست.
بخش مد و زيبايي آرایشی و بهداشتی وب سایت محبوب فارسی زبانان محشر