مطالب جالب خواندنی و دیدنی FUN
Fun
نقش ایرانیان در توسعه ادیان در چین
نهال
تجدد، نويسنده و پژوهشگر، گفت: بر اساس متون چيني، تمامي اديان و مذاهب غيرچيني در
چين، توسط ايرانيان رواج پيدا كرده است و اين امر مايه افتخار ايرانيان است.
نهال تجدد كه دكتراي زبان و ادبيات چيني را از دانشگاهي در فرانسه اخذ كرده و در
زمينه اصول عقايد مانوي تحقيق كرده است، عصر امروز پنجشنبه در نشست «نقش ايرانيان
در ترويج مذاهب غيرچيني در چين» در مؤسسه پژوهشي انجمن حكمت و فلسفه ايران، با بيان
اين‌كه خيلي از تحقيقات ايران‌شناسي به زبان چيني است، اظهار داشت: وقتي من در
فرانسه براي مقطع دكتراي زبان چيني ثبت‌نام كردم، استادانم به من گفتند كه تو چون
ايراني هستي، خيلي خوب مي‌تواني درباره نقش ايرانيان در چين تحقيق كني و با تشويق
آنها موضوع دكتراي خود را تحقيق و ترجمه يك متن مانوي چيني انتخاب كردم كه به قرن
هشتم ميلادي مربوط مي‌شود.
وي كه پايان‌نامه دكترايش با نام «ماني، بوداي روشنايي» منتشر شده است، افزود: اين
متن توسط يك اسقف مانوي ايراني در چين نوشته شده است.
تجدد ادامه داد: تمامي اديان غيرچيني توسط ايرانيان و از جاده ابريشم به چين رسيده
است، حتي بوديسم. در سال 139 قبل از ميلاد امپراطور چيني يكي از سرداران خود را
مأمور مي‌كند تا به غرب برود و درباره اديان آن سرزمين تحقيق كند. آن سردار به
سرزمين سغد و بلخ مي‌رود و در آنجا با تمدن ايراني، هندي و يوناني آشنا مي‌شود و
از ايراني‌ها اساطير، از هندي‌ها، دين بودا و از يوناني‌ها هنرشان را به چيني‌ها
معرفي مي‌كند.
اين نويسنده ايراني مقيم فرانسه، اضافه كرد: به طور كلي زبان‌هاي ايراني، باعث
انتشار دين بودا در تركستان چين و روسيه شدند و بعدها خود بودايي‌ها اين نقش را بر
عهده گرفتند. اولين شخصي كه آيين بودا را به چين برد «آن شي‌گائو» بود. او
شاهزاده پارت بود كه از تاج و تخت گذشت و براي ترويج دين بودا به چين رفت. اين فرد
به پايتخت چين رفت و در قرن دوم ميلادي 20 سال مدرسه‌اي را پايه‌گذاري كرد كه تا
200 سال بعد ايرانيان به آنجا مي‌رفتند و بوديسم را رواج مي‌دادند. به همين دليل
بعضي از واژه‌هاي فني بودايي ايراني است.
وي گفت: مجسمه‌هاي بودا نيز تحت تاثير هنر ايراني است. حتي لباس‌ها و نوشته‌هايي كه
در افغانستان پيرامون مجسمه‌هاي بودا است، تحت تاثير هنر ايراني است.
تجدد اظهار داشت: رفته‌رفته آيين بودا در چين تحت تاثير آيين زرتشت قرار گرفت،
مثلاً «نجات جمعي» زرتشتي جايگزين «نجات فردي» در بوديسم شده است. حتي بين بعضي از
واژگان بودايي و واژگان زرتشتي نيز شباهت‌هايي ديده مي‌شود و خيلي‌ها معتقدند كه
باورها و انديشه‌هاي آيين بودا، از آيين برهمني سرچشمه نمي‌گيرد، بلكه از آيين
زرتشتي نشأت دارد.
وي با بيان اين‌كه از طريق جاده ابريشم سه دين بزرگ مسيحيت نسطوري، ماني و زرتشت
همزمان به چين مي‌رسند، درباره ورود مسيحيت نسطوري به چين گفت: در زمان ساسانيان
مذهب رسمي كليساي مسيحيان مذهب نسطوري بوده و آنها مبلغان خود را به چين فرستادند.
در سال 635 فردي ايراني مسيحيت را به چين مي‌برد و با امپراطور چين ملاقات مي‌كند و
كتب مسيحي را به چيني ترجمه مي‌كند. در كتاب «روشنايي خاموش شده» سرنوشت مسيحيان را
در چين توضيح داده‌ام.
وي درباره آيين مزدا در چين گفت: بايد بگويم در عصر «تانگ» در قرن هفتم، در چين
دين زرتشت رواج پيدا مي‌كند. بر اساس متون چيني در شمال غربي چين يك آتشكده زرتشتي
قرار داشته است.
تجدد درباره آيين مانوي در چين گفت: ترك‌هاي آسياي مركزي در قرن هفتم از طريق
تركستان چين و تركستان روسيه، آيين مانوي را در چين رواج دادند. در اين زمان آنها
به پايتخت چين مي‌روند و دين خود را رواج مي‌دهند. تمام متن‌هاي مانوي به زبان چيني
نشان مي‌دهد كه چگونه مانويت به چين مي‌رسد. در سال 768 پرستشگاه‌هاي مانوي در دو
پايتخت چين بنا مي‌شود. مانوي‌ها به دربار هم نفوذ پيدا مي‌كند و كم‌كم به اوج
خودشان مي‌رسند، ولي چندي بعد در چين افول مي‌كنند، زيرا در سال 845 امپراطور چين
مذاهب غيرچيني را در چين ممنوع مي‌كند. البته بوديسم توانست در برابر اين فرمان
مقاومت كند، ولي مانويت كم‌كم زير لواي بوديسم رفت.
اين محقق درباره دين اسلام در چين اظهار داشت: در زمان ساسانيان، مسلمانان ايراني
به چين مي‌روند و اول مردم تركستان چين و بعد تركستان روس و بعد چين غربي مسلمان
مي‌شوند. از چگونگي ورود و انتشار اسلام در چين مدارك زيادي وجود ندارد، اما يك
دست‌نوشته وجود دارد كه مربوط به قرن سيزدهم ميلادي است. اين دست‌خط، در واقع شعري
است به زبان و خط فارسي كه يك تاجر مسلمان ايراني در چين براي يك راهب بودايي ژاپني
نوشته است. اين دست‌نوشته نشان مي‌دهد در قرن سيزدهم بازرگانان شناخته شده‌اي در
چين حضور داشتند كه ايراني و مسلمان بوده‌اند. ايرانيان مسلمان در دوران مغول در
چين، همان نقشي را داشته‌اند كه در سده دوم ايرانيان بودايي داشتند.
وي افزود: ابن‌بطوطه كه در قرن چهاردهم به چين مي‌رود، مهمان يك ايراني بوده است و
در شرح خودش مي‌نويسد كه درباريان اغلب نام‌هاي ايراني داشته‌اند. ماركوپولو هم كه
20 سال در چين بود، در اين كشور به زبان فارسي حرف مي‌زده است.
تجدد درباره انتشار دين يهود در آسياي مركزي و چين گفت: دين يهود هم در قرن هفتم
توسط جاده ابريشم به آسياي ميانه و چين مي‌رود.
اين پژوهشگر در پايان گفت: چه در مورد مذهب بودا، دو مذهب ايراني مانويت و زردشت،
مسيحيت نسطوري، اسلام و يهود، نقش زبان‌هاي ايراني و ايرانيان بسيار با اهميت است
و تمام اين‌ها را من در اسنادي كه به زبان چيني است خوانده و تحقيق كرده‌ام و اين
موضوع به نوعي افتخار ما است.
بازگشت
به بخش مطالب جالب خواندنی و دیدنی در سایت محشر دات کام |